Giấc mơ Mỹ của sinh viên Trung Quốc lung lay vì visa

Cici Wang, một sinh viên 22 tuổi đến từ Trung Quốc, từng dự định sẽ về thăm gia đình trong kỳ nghỉ hè trước khi quay lại Đại học Chicago để hoàn tất chương trình thạc sĩ. Cô hy vọng sẽ tìm được một công việc tại Mỹ sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, kế hoạch ấy giờ đây bị phủ bóng bởi nỗi lo mất thị thực.

“Tôi hy vọng mọi chuyện sẽ ổn, nhưng thật sự không chắc chắn lắm” - Wang nói khi ngồi cùng bố mẹ trong khuôn viên trường.

Wang là một trong hơn 277.000 sinh viên Trung Quốc đang học tại Mỹ - nhóm sinh viên quốc tế lớn nhất tại nước này. Tương lai của họ trở nên bất định sau khi Bộ trưởng Ngoại giao Marco Rubio tuyên bố Mỹ sẽ siết chặt việc cấp và gia hạn thị thực. Chính sách mới đặc biệt nhắm đến những người học các ngành “nhạy cảm” hoặc bị cho là có liên hệ với tổ chức chính trị ở Trung Quốc.

Sinh viên Trung Quốc tham dự lễ tốt nghiệp tại Đại học Columbia, New York. Ảnh: Xinhua.

Thông báo này không nêu rõ định nghĩa cụ thể, khiến nhiều sinh viên Trung Quốc hoang mang. Những người học ngành khoa học, kỹ thuật - vốn thường bị xem là “nhạy cảm” trong cạnh tranh công nghệ - lo ngại sẽ bị ảnh hưởng. Chính phủ Mỹ cũng chưa làm rõ cách xác định mối liên hệ chính trị với các tổ chức tại Trung Quốc.

Tại các trường đại học trên khắp nước Mỹ, từ New York đến California, nhiều sinh viên Trung Quốc chia sẻ nỗi lo bị thu hồi thị thực đột ngột mà không có lý do rõ ràng. Một số người yêu cầu được gọi bằng tên tiếng Anh để tránh bị chú ý, trong khi số khác đã lên kế hoạch chuyển sang học tại Canada, châu Âu hoặc Hồng Kông ( Trung Quốc) - những nơi có chính sách ổn định hơn.

Caroline, 22 tuổi, công dân Trung Quốc vừa tốt nghiệp ngành lịch sử nghệ thuật tại một trường đại học ở New York, cho biết cô sẽ chuyển đến Canada vào tháng tới.

“Tôi rất mong chờ điều đó. Ở đây giờ không còn cảm giác được chào đón nữa” - cô nói.

Jack, cũng đến từ Trung Quốc, vừa hoàn thành bằng cử nhân khoa học máy tính. Dù đang làm trợ lý nghiên cứu toàn thời gian tại Mỹ, anh bắt đầu cân nhắc từ bỏ kế hoạch học tiến sĩ vì lo ngại thị thực bị ảnh hưởng trong quá trình dài hạn.

“Có cảm giác chúng tôi đang trở thành quân bài mặc cả trong một cuộc đàm phán lớn hơn” - anh chia sẻ.

Đọc thêm: Xu hướng du lịch kết hợp công tác toàn cầu chao đảo do chính sách của Mỹ

Nhiều trường đại học đã lên tiếng bày tỏ quan ngại. Tại Đại học Nam California (USC), nơi sinh viên Trung Quốc chiếm khoảng 1/8 trong tổng số 47.000 sinh viên, Hiệu trưởng Carol Folt tuyên bố: “Sinh viên quốc tế là một phần không thể thiếu của cộng đồng USC từ năm 1880. Đây là giai đoạn thực sự khó khăn.”

Tại Đại học North Carolina, Elle, 24 tuổi, công dân Trung Quốc đang học thạc sĩ và có kế hoạch học lên tiến sĩ, cho biết cô tránh bày tỏ quan điểm trên mạng xã hội vì lo sợ bị từ chối thị thực. “Chỉ trong vài tháng, sáu sinh viên tại trường tôi đã bị thu hồi thị thực. Ai biết được mình có phải là người tiếp theo không?” - cô nói.

Taylor, 23 tuổi, sinh viên Trung Quốc tại một trường cao đẳng nhỏ ở Pennsylvania, đã hủy kế hoạch về nước sau khi được giáo sư khuyên nên ở lại.

“Việc xem sinh viên Trung Quốc là mối đe dọa thật vô lý” - cô nói. “Hầu hết chúng tôi chỉ là người trẻ thuộc tầng lớp trung lưu, đến Mỹ để học hành nghiêm túc.”

Tại Đại học California, Berkeley – nơi có hơn 2.500 sinh viên Trung Quốc - Hongxian Zhang, sinh viên năm hai đến từ Thượng Hải, cho biết anh chọn Mỹ vì tin vào chất lượng giáo dục hàng đầu. Cha mẹ anh dặn chỉ cần tuân thủ pháp luật, sống tử tế thì mọi thứ sẽ ổn. Nhưng giờ anh không còn chắc chắn.

“Tôi từng nghĩ Mỹ là quốc gia luôn rộng mở. Bây giờ thì không còn như vậy nữa” - anh nói.

Tony, sinh viên năm nhất người Trung Quốc tại Đại học California, Los Angeles, cho biết tình trạng thị thực không ổn định khiến anh thường xuyên lo lắng.

“Tôi không nói với bố mẹ vì họ không cập nhật thông tin như tôi” - anh chia sẻ. Ngồi dưới tán hoa phượng tím trong khuôn viên trường, Tony nhớ lại cảm giác háo hức khi đến miền Nam California - thành quả cho những nỗ lực học tập ở quê nhà. Nhưng hiện tại, anh cảm thấy mình đang bị ảnh hưởng bởi những thay đổi chính sách mà bản thân không kiểm soát được.

Tùng Lâm