Chàng trai Si La đưa mô hình nuôi hươu sao về vùng biên Pa Tần
Rời bỏ Hà Nội và cơ hội việc làm ổn định, Trần Tuấn Hiệp, chàng trai dân tộc Si La, quyết định trở về quê hương để lập nghiệp. Từ những trăn trở với lợi thế tự nhiên của quê hương, anh đã xây dựng thành công mô hình nuôi hươu sao và trở thành một trong những gương thanh niên khởi nghiệp tiêu biểu của Lai Châu.
Chàng trai Si La Trần Tuấn Hiệp khởi nghiệp thành công với mô hình nuôi hươu sao.
Trong khi nhiều bạn trẻ rời bản làng để tìm cơ hội lập nghiệp nơi đô thị, Trần Tuấn Hiệp lại chọn con đường ngược lại: trở về quê hương heo hút ở vùng biên để làm giàu từ những gì núi rừng ban tặng.
Sinh ra trong gia đình có bố mẹ đều là giáo viên, bố Hiệp là người Hải Dương lên Lai Châu công tác và gắn bó với mẹ là người Si La, xã Kan Hồ (huyện Mường Tè cũ), tuổi thơ của Hiệp trôi qua trong tiếng trẻ bản ê a học chữ, trong những ngày rong chơi trên con đường núi. Chính ký ức ấy tạo cho anh tình yêu đặc biệt với quê hương.
Năm 2014, sau khi tốt nghiệp chuyên ngành tài chính tại Hà Nội, Hiệp ở lại thành phố để làm thêm nhiều công việc. Cuộc sống nơi đô thị mở ra cho anh nhiều lựa chọn, nhưng càng đi nhiều, anh càng nhận ra quê hương Lai Châu với đất đai rộng, sản vật phong phú và lao động nông thôn chính là nơi có thể khởi nghiệp bền vững.
Từ thành công của mình, anh Hiệp đã chia sẻ giống và kinh nghiệm cho 20 hộ dân khác trong xã cùng làm.
Hiệp dự định bắt tay vào chăn nuôi, trồng trọt, nhưng việc lựa chọn vật nuôi phù hợp điều kiện vùng núi cao không hề đơn giản. Là sinh viên mới ra trường và ít vốn, ít kinh nghiệm, Hiệp không lựa chọn về lại Kan Hồ, nơi mình sinh ra, mà chọn khởi nghiệp ở bản An Tân, xã biên giới Pa Tân, nơi mẹ Hiệp lúc bấy giờ đang công tác.
Ban đầu, anh vay mượn tiền người thân, bạn bè để thử sức với mô hình nuôi và thuần dưỡng cầy hương - loài thú bán hoang dã chuyên ăn quả rừng. Anh bắt đầu với 4 cá thể bố mẹ, tự làm chuồng trại, nghiên cứu khẩu phần thức ăn và tiếp cận chúng hằng ngày để thuần hóa.
Tuy nhiên, cầy hương vốn có tập tính leo trèo, thích môi trường tự nhiên, trong khi mùa đông ở Lai Châu khắc nghiệt, điều kiện nuôi nhốt đòi hỏi kỹ thuật cao. Thiếu kinh nghiệm, Hiệp không thể duy trì đàn giống và mô hình khởi nghiệp đầu tiên gần như thất bại hoàn toàn.
Thấy anh đam mê với động vật hoang dã, một người bạn giới thiệu anh về Ninh Bình để tìm hiểu mô hình nuôi hươu sao. Nhận thấy đây là loài dễ thuần, ăn tạp, phù hợp khí hậu và nguồn thức ăn ở Lai Châu, Hiệp dành nhiều ngày trực tiếp theo dõi, học kinh nghiệm chăm sóc hươu nái, hươu đực, hươu con và cả quy trình canh đẻ.
Về lại Lai Châu, anh quyết định đầu tư nuôi hươu sao như một hướng đi lâu dài. Bắt đầu với 3 cặp hươu, năm 2022, anh tiếp tục vay 100 triệu đồng từ quỹ Hội Nông dân để mở rộng quy mô. Tận dụng lợi thế địa phương, Hiệp trồng thêm dược liệu như sâm đương quy làm thức ăn cho hươu, vừa lấy củ bán ra thị trường.
Nhờ nguồn thức ăn tự nhiên và quy trình chăm sóc bài bản, chất lượng lộc nhung của đàn hươu Pa Tần được khách hàng đánh giá cao, lượng người tìm đến đặt mua ngày càng nhiều.
Anh dự kiến mở rộng quy mô và bao tiêu toàn bộ sản phẩm cho bà con.
Từ 3 cặp hươu bố mẹ ban đầu, đến nay, Hiệp đã phát triển 2 trang trại với hơn 20 cá thể, chuẩn bị mở trang trại thứ ba để tạo thêm việc làm cho thanh niên địa phương.
Theo quy trình nuôi, hươu bắt đầu cho lộc nhung sau 2 năm; từ năm thứ ba trở đi có thể khai thác 2 lần/năm, mỗi cá thể cho 600-800g nhung. Với mức giá thị trường 14-15 triệu đồng/kg, trừ chi phí, mỗi năm anh thu về khoảng 300 triệu đồng. Không chỉ làm giàu cho bản thân, Hiệp còn kết nối và hỗ trợ khoảng 20 hộ dân cùng nuôi hươu, tạo sinh kế ổn định cho nhiều gia đình ở Pa Tần.
Anh cho rằng yếu tố quyết định thành công chính là việc khai thác tốt lợi thế địa phương: đất rộng, nguồn thức ăn tự nhiên và lao động nông thôn dồi dào.
“Vì mô hình còn mới ở quê, tôi luôn cố gắng học hỏi thêm để phát triển bài bản, bền vững", Hiệp chia sẻ.
Trong thời gian tới, anh dự định mở trang trại thứ ba, tổ chức tập huấn cho thanh niên và nông dân, đồng thời bao tiêu sản phẩm để cùng nhau phát triển mô hình. Anh cũng lên kế hoạch đưa sản phẩm lộc nhung và dược liệu địa phương lên các nền tảng thương mại điện tử.
Với những nỗ lực của mình, Hiệp nhiều lần được khen thưởng danh hiệu nông dân sản xuất giỏi. Năm 2024, anh được Liên hiệp các Hội Khoa học kỹ thuật tỉnh trao Giải Sáng tạo khoa học kỹ thuật.
Hành trình khởi nghiệp của Trần Tuấn Hiệp là minh chứng cho tinh thần dấn thân, sáng tạo của người trẻ nơi biên cương, truyền cảm hứng mạnh mẽ cho những ai đang tìm hướng lập nghiệp trên chính quê hương mình.
