Chánh án Lê Minh Trí: 'Nếu nghiêm là phải có chế tài, nhưng nghiêm thì làm không nổi'

Chiều 26-5, theo nghị trình, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án (1 luật sửa 5 luật).

Nêu ý kiến, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa- Vũng Tàu) cho rằng Luật Tố tụng hành chính hiện hành và dự thảo luật sửa đổi, bổ sung lần này chưa có quy định chế tài xử lý các trường hợp Chủ tịch, Phó Chủ tịch hoặc người được ủy quyền không tham dự phiên tòa, không đối thoại hoặc không cung cấp chứng cứ đúng thời hạn.

“Thực tế cho thấy rất ít vụ án có lãnh đạo UBND trực tiếp tham dự, gây khó khăn cho tranh tụng và làm giảm hiệu lực xét xử”- ông Hùng nói và đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc bổ sung chế tài cụ thể để bảo đảm xử lý trách nhiệm trong quá trình tố tụng hành chính.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa- Vũng Tàu). Ảnh: VŨ LINH

Tiếp tục bấm nút phát biểu lần thứ hai, đại biểu đoàn Bà Rịa- Vũng Tàu cho rằng việc thiếu một chế tài đủ mạnh trong trường hợp nói trên dẫn đến tình trạng phổ biến xin vắng mặt hoặc ủy quyền không đúng thẩm quyền. Điều này làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật.

Mặt khác, hiện cũng chưa có quy định cho phép tòa án buộc đại diện hợp pháp của UBND phải có mặt tại phiên tòa. Quy định ủy quyền trong tố tụng hành chính quá hẹp, luật chỉ cho phép Chủ tịch UBND ủy quyền cho Phó Chủ tịch UBND trong khi thực tiễn nhiều vụ việc chuyên sâu, cần cử người đứng đầu cơ quan chuyên môn như Phòng Tài nguyên và môi trường, Phòng Tư pháp, thanh tra... Tuy nhiên, những người này lại không có thẩm quyền theo luật để tham dự hợp lệ, dẫn đến phiên tòa bị hoãn hoặc không bảo đảm hiệu quả tố tụng.

Phát biểu cuối phiên thảo luận, Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí nói ông rất trân trọng và cảm ơn những nội dung, ý kiến của đại biểu liên quan đến tố tụng hành chính.

Ông Lê Minh Trí thừa nhận luật hiện hành chưa có chế tài rõ ràng với người có liên quan về trách nhiệm tố tụng hành chính, như trường hợp đại biểu đề cập. Nói cách khác, VKS chỉ có quyền kháng nghị, tòa tuyên bản án, quyết định; còn việc cung cấp tài liệu không đầy đủ, đối thoại, kể cả dự phiên tòa- lúc dự lúc không thì chưa có chế tài xử lý.

“Nếu nghiêm là phải có chế tài, bây giờ không nghiêm thì không chấp hành nhưng nghiêm thì làm không nổi, có sự mâu thuẫn với thực tiễn”- Chánh án Lê Minh Trí nói.

Chánh án Lê Minh Trí. Ảnh: VŨ LINH

Chánh án TAND Tối cao nói ở những địa phương phát triển mạnh, Chủ tịch UBND tỉnh, thành rất áp lực trong công việc. “Một năm có khoảng chừng 500 chuyện phải đối thoại hay phải ra phiên tòa, xin thưa chắc không có thời gian để điều hành, quản lý nhà nước”- ông Lê Minh Trí nói và cho hay đây là lý do trước đây khi ông còn là Viện trưởng VKSND Tối cao, ông Nguyễn Hòa Bình là Chánh án TAND Tối cao đều chưa kiến nghị việc này.

“Hôm nay, đại biểu Tâm có ý kiến, chúng tôi sẽ nghiên cứu chế tài mức độ nào, làm sao cho hài hòa giữa thực tiễn với kỷ cương”- ông Trí nói.

Chánh án Lê Minh Trí cũng nêu việc luật hiện hành quy định chỉ cho ủy quyền tới cấp phó, nhưng thực tế vẫn ủy quyền cho cấp dưới nữa. “Hiện nay cũng đang lờ cho qua chứ đúng ra là không được, giám đốc sở cũng cử, thanh tra cũng cử nhưng vẫn quá tải, thực tiễn đang là như vậy”- ông nói thêm.

Sau cùng, Chánh án Lê Minh Trí một lần nữa khẳng định TAND Tối cao sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trình Quốc hội xem xét mức độ chế tài như thế nào để vừa đảm bảo tính nghiêm minh nhưng phải phù hợp với thực tiễn.

NHÓM PHÓNG VIÊN