Chất cấm trong thuốc giảm cân của Ngân 98 nguy hiểm thế nào?

Các sản phẩm giảm cân của Ngân 98 chứa chất cấm, gây nguy hại cho sức khỏe (Ảnh: Công an TPHCM).

Công an TPHCM vừa khởi tố, bắt tạm giam Võ Thị Ngọc Ngân (biệt danh “Ngân 98”) vì sản xuất, buôn bán thực phẩm giả gây nguy hại sức khỏe người tiêu dùng.

Theo kết quả điều tra, từ năm 2021, Ngân hợp tác với một số nhà máy tại Hà Nội gia công các sản phẩm “thực phẩm bảo vệ sức khỏe giảm cân” như Super Detox X3, X7, X1000.

Kết quả giám định của Phân viện Khoa học hình sự - Bộ Công an xác định, sản phẩm của Ngân là hàng giả, không đạt chỉ tiêu chất lượng. Trong đó, một số mẫu “viên Collagen” chứa Sibutramin và Phenolphthalein - hai chất bị cấm do có thể gây rối loạn tim mạch, huyết áp và nguy cơ ung thư.

Trước đó, Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm, Bộ Y tế, cũng từng nhiều lần cảnh báo về các sản phẩm quảng cáo có tác dụng giảm cân chứa chất cấm nguy hiểm, điển hình là Sibutramine và Phenolphthalein.

Theo TS.BS Lê Bá Ngọc - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Sibutramine là chất gây ức chế cảm giác thèm ăn, đã bị cấm sử dụng trên người vì có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, đặc biệt là ảnh hưởng đến tim mạch, gây đau tim, loạn nhịp tim, huyết áp cao, đột quỵ, kích động, ảo giác…

Tại Việt Nam, từ 2010, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế đã ban hành công văn về việc ngừng cấp phép nhập khẩu nguyên liệu Sibutramine. Tháng 4/2011, cơ quan này cũng đã có công văn đình chỉ lưu hành trên toàn quốc, thu hồi toàn bộ các thuốc có chứa hoạt chất sibutramine. Đồng thời, rút số đăng ký của tất cả thuốc có chứa hoạt chất này. Chất này cũng bị cấm sử dụng ở Mỹ, Canada, châu Âu và nhiều quốc gia khác trên thế giới.

Phenolphthalein từng được dùng làm thuốc nhuận tràng, nhưng bị cấm vì nguy cơ gây ung thư và rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng. Vì vậy, từ năm 1999, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã cấm lưu hành các loại thuốc điều trị táo bón có chứa chất này.

“Những sản phẩm này thường gây giảm cân nhanh bằng cách làm mất, ức chế thần kinh trung ương để giảm cảm giác đói. Điều này không tác động đến mỡ thừa mà chỉ gây mất nước hoặc mất cân bằng dinh dưỡng, dẫn đến hiệu quả giảm cân tạm thời và không bền vững”, bác sĩ Ngọc cho biết. Do không được kiểm định, người dùng không biết chính xác sản phẩm chứa chất gì, liều lượng ra sao, rất có thể bị dị ứng hoặc ngộ độc bởi các chất hóa học không được công bố.

Trong khi đó, TS. BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, Sibutramin trước đây là một thuốc dùng đường uống để điều trị béo phì. Tuy nhiên, qua quá trình sử dụng tại nhiều nước, đã có các báo cáo về những trường hợp ngộ độc khi sử dụng thuốc này để giảm cân, bao gồm các trường hợp nặng và tử vong.

Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai cũng từng tiếp nhận các bệnh nhân ngộ độc thực phẩm chức năng, loại cà phê giảm cân,…do có chứa Sibutramin. Đã có bệnh nhân bị hôn mê, co giật, tổn thương não. Trung tâm chống độc từng có thông báo tới các cơ quan chức năng và chia sẻ khuyến cáo với cộng đồng về vấn đề này.

"Sibutramin là chất có nguy cơ độc tính rất cao, cấu trúc phân tử của sibutramin giống với ma túy amphetamine. Rõ ràng đây là chất nguy hiểm”, TS.BS Nguyên nhấn mạnh.

Ngoài ra, Trung tâm chống độc còn từng tiếp nhận các bệnh nhân ngộ độc thực phẩm chức năng giảm cân có chứa nhiều chất khác như Phenolphthalein, cafein liều rất cao, synephrine,… Do đó, TS.BS Nguyên khuyến cáo, để giảm cân, người dân nên đi khám hoặc có lời khuyên trực tiếp từ bác sĩ hướng dẫn, đánh giá tình trạng và biện pháp cụ thể với từng người.

Cách thức phổ biến và an toàn nhất vẫn là điều chỉnh chế độ ăn uống và tăng cường vận động thể lực. Bên cạnh đó, các loại thực phẩm chức năng hiện nay ở Việt Nam đang được quảng cáo và hiểu sai rất nhiều. Khi cần mua bất cứ sản phẩm gì, đặc biệt dùng trên cơ thể người cần chọn các sản phẩm được sản xuất bởi các công ty được cấp phép và đáp ứng tiêu chuẩn của nhà nước. Việc mua bán cũng cần trực tiếp qua nhà phân phối chính thức, có hóa đơn, đóng thuế rõ ràng.

Đức Trân