Chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải: 'Nóng' việc chậm tiến độ thu phí không dừng

Tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn ngày 9-6, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể đã trả lời chất vấn về nhóm vấn đề thứ tư thuộc lĩnh vực giao thông vận tải. Việc chậm tiến độ triển khai thu phí không dừng là vấn đề được các đại biểu quan tâm, chất vấn.

Dự kiến ngày 31-7 tới sẽ hoàn thành toàn bộ lắp các trạm thu phí không dừng

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể, đại biểu Đặng Hồng Sỹ (Đoàn Bình Thuận) nêu vấn đề, việc triển khai thu phí không dừng bắt đầu thực hiện từ năm 2015. Theo Nghị quyết số 437 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc thu phí được áp dụng thực hiện thống nhất trên cả nước từ năm 2019.

“Tuy nhiên, sau nhiều lần gia hạn và sau 5 năm triển khai, đến nay, việc này vẫn chưa được hoàn thành. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo việc thu phí không dừng phải hoàn thành trước ngày 30-6-2022 nhưng đến thời điểm này cũng gần như không đạt được”, đại biểu Đặng Hồng Sỹ nói.

Đại biểu Đặng Hồng Sỹ chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể làm rõ nguyên nhân chính của việc chậm trễ này và việc có triển khai “xả trạm” các trạm thu phí chưa triển khai xong thu phí không dừng hay không?

Trả lời các nội dung trên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định, thu phí không dừng là công nghệ mới, cần ứng dụng để giúp việc đi lại và nộp thuế phí của người dân được tiện lợi, công khai, minh bạch.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, Chính phủ đã triển khai ứng dụng công nghệ này từ năm 2015, tuy nhiên trong quá trình triển khai đã gặp nhiều vướng mắc, nguyên nhân là do thói quen của người dân, vận hành gặp sơ suất kỹ thuật…

“Năm 2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có Nghị quyết giao Chính phủ đến năm 2019 phải triển khai xong việc này. Tuy nhiên, với số lượng làn đường lớn, Bộ đã không đáp ứng được theo đúng tiến độ Nghị quyết đề ra”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể thừa nhận.

Sau đó, đến năm 2019, các dự án BOT đều có ít nhất 2 làn thu phí không dừng. Nhưng vì vấn đề tái cơ cấu của Tổng Công ty Đường cao tốc nên chậm tiến độ.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể trả lời chất vấn. Ảnh: Trọng Hải

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đến ngày 30-6 tới, toàn bộ các trạm BOT trừ trạm của Tổng Công ty Đường cao tốc phải lắp đầy đủ trạm thu phí không dừng ở các làn. Đến ngày 31-7 năm nay sẽ hoàn thành toàn bộ lắp các trạm thu phí đầy đủ ở tất cả các làn đường.

“Đến thời điểm hiện tại đã dán 3,2 triệu thẻ/4 triệu ô tô, chiếm 69%. Ngày 1-6 vừa qua, cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đã thu phí 100% thực hiện rất tốt, đây là tiền đề triển khai tiếp tục ở các trạm khác”, Bộ trưởng thông tin thêm.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng nêu rõ, Bộ Giao thông vận tải triển khai thành công thí điểm thu phí không dừng trên tuyến Hà Nội - Hải Phòng làm cơ sở mở rộng cho các tuyến cao tốc khác. Cùng đó là tăng cường công tác tuyên truyền, khuyến khích các phương tiện dán thẻ tham gia dịch vụ để phát huy tối đa hiệu quả hệ thống; tiếp tục chỉ đạo các nhà cung cấp dịch vụ tập trung rà soát, kịp thời khắc phục các lỗi trong quá trình vận hành hệ thống...

Liệu có lợi ích nhóm?

Tranh luận về nội dung trên, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn TP Hà Nội) cho rằng, khi Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể mới lên nhậm chức đã khẳng định, cuối 2019 trạm thu phí không dừng sẽ thực hiện trên toàn quốc, nhưng nay chỉ làm nửa vời, thiếu kiên quyết. Đại biểu Nguyễn Anh Trí bày tỏ băn khoăn rằng liệu có gian lận hay lợi ích nhóm và đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói thêm về nội dung này.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể.

Trả lời ý kiến của đại biểu Nguyễn Anh Trí, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhắc lại, đến năm 2019, theo đề án, Chính phủ đã giao mỗi trạm BOT phải có ít nhất 2 làn xe thu phí tự động, song nếu dán thẻ không được nhiều thì việc đi qua làn thu phí tự động khó khăn.

Đến nay, Bộ Giao thông vận tải đã bảo đảm đúng tiến độ, mỗi trạm BOT có ít nhất 2 làn thu phí tự động, song 28 trạm của Tổng công ty đường cao tốc mới ký hợp đồng tín dụng.

“Tổng Công ty này vốn điều lệ có 1.000 tỷ đồng, vay trên 120.000 tỷ đồng nên thời gian qua nhiều dự án phải dừng không thi công được. Vừa qua, Tổng công ty này đã được thông qua cơ chế tài chính nên mới có thể tiếp tục triển khai thu phí không dừng”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể lý giải.

Về câu hỏi liệu có lợi ích nhóm hay không, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định, “Bộ chưa phát hiện có sự cấu kết giữa cơ quan Nhà nước với nhà đầu tư trong việc triển khai thực hiện thu phí không dừng. Chúng ta có bộ máy giám sát việc này”.

Tiếp tục tranh luận, đại biểu Nguyễn Thị Phú Hà (Đoàn Hòa Bình) nêu rõ, thu phí thu dừng là chủ trương đúng đắn, nhưng khi thực hiện có nhiều vướng mắc trong đó có xây dựng các phương án tài chính. Xin Bộ trưởng cho biết, Bộ đã có sự điều chỉnh phương án tài chính cho doanh nghiệp như thế nào nhằm bảo đảm quyền lợi cho nhà đầu tư?

Trả lời đại biểu Nguyễn Thị Phú Hà, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho rằng, phương án tài chính đối với Tổng Công ty đường cao tốc Việt Nam đã trình lên và được Trung ương được cho phép.

“Tổng công ty này đã cam kết 31-7 hoàn thành các trạm thu phí không dừng. Đến thời điểm đó, chỗ nào xong sẽ thu phí còn trạm nào chỗ nào chưa xong là “xả trạm”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.

THẢO PHƯƠNG