Châu Á tìm cách ứng phó sau khi Mỹ trừng phạt hai hãng dầu khí lớn nhất Nga

Các lệnh trừng phạt mới của chính quyền Trump khiến Ấn Độ và Trung Quốc lao đao, nguy cơ gián đoạn nguồn cung lan rộng khi 3 triệu thùng dầu Nga mỗi ngày có thể bị cắt khỏi thị trường (trong ảnh: Một cơ sở khai thác dầu của Nga). Ảnh: TASS/TTXVN

Theo trang tin Oilprice.com, an ninh nguồn cung của một số nhà nhập khẩu lớn ở châu Á đang gặp vấn đề sau khi chính quyền Mỹ tuyên bố trừng phạt hai công ty xuất khẩu dầu thô lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil. Hai công ty này chiếm khoảng một nửa tổng lượng dầu thô xuất khẩu của Nga.

Tác động tiềm ẩn và rủi ro nguồn cung

Nga hiện xuất khẩu khoảng 4 triệu thùng dầu thô mỗi ngày. Với việc bổ sung Rosneft và Lukoil vào danh sách trừng phạt, ước tính từ tờ báo kinh doanh Kommersant của Nga cho thấy có tới ba phần tư lượng dầu xuất khẩu của Nga sẽ bị cấm đối với bất kỳ ai sử dụng hệ thống thanh toán bằng USD và hệ thống tài chính Mỹ.

Nếu các lệnh trừng phạt có hiệu quả 100%, khoảng 3 triệu thùng dầu mỗi ngày sẽ bị cắt khỏi lượng xuất khẩu của Nga. Con số này lớn hơn mức thặng dư thị trường dầu mỏ toàn cầu là 2,35 triệu thùng mỗi ngày mà Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) dự đoán cho năm nay.

Muyu Xu, nhà phân tích dầu mỏ cấp cao tại Kpler, nhận định với CNBC rằng: "Các lệnh trừng phạt của chính quyền Trump đối với Rosneft và Lukoil [sẽ] có tác động đáng kể đến hoạt động xuất khẩu dầu thô bằng đường biển của Nga, có khả năng khiến các khách hàng lớn phải giảm quy mô mua hàng – nếu không muốn nói là dừng hoàn toàn – trong thời gian tới". Tuy nhiên, nhà phân tích này cho rằng việc ngừng hoàn toàn hoạt động mua dầu của Nga là điều khó có thể xảy ra.

Phản ứng của châu Á và kẽ hở trừng phạt

Mặc dù các báo cáo mới nhất cho thấy người mua Trung Quốc và Ấn Độ đều đang tạm dừng các đơn đặt hàng từ Nga, đây rất có thể chỉ là phản ứng tức thời. Chính phủ Trung Quốc đã lên án các lệnh trừng phạt là không có cơ sở pháp lý quốc tế.

Tờ Wall Street Journal (WSJ) lưu ý thêm rằng cách diễn đạt trong tuyên bố trừng phạt của Bộ Tài chính Mỹ cho thấy có những kẽ hở. Theo Bộ Tài chính Mỹ, các lệnh trừng phạt này có nghĩa là "các tổ chức tài chính và các cá nhân khác có thể có nguy cơ bị trừng phạt vì tham gia vào một số giao dịch hoặc hoạt động nhất định với những tác nhân bị chỉ định hoặc bị chặn". Điều này ngụ ý các tổ chức tài chính Ấn Độ và Trung Quốc có thể lợi dụng kẽ hở, dù WSJ nhận định "sẽ không thể tồn tại lâu dài nếu họ mất quyền tiếp cận các ngân hàng và đô la Mỹ".

Tuy nhiên, Trung Quốc và Ấn Độ đã thử nghiệm thanh toán bằng đồng nội tệ (nhân dân tệ hoặc rupee) cho dầu thô của Nga, và khả năng cao là việc này sẽ được đẩy nhanh hơn nữa. Harsh V. Pant, nhà phân tích cấp cao tại Observer Research Foundation ở Ấn Độ, chia sẻ với WSJ: "Các quốc gia sẽ không thực hiện bất kỳ thay đổi lớn nào".

Hiện tại, những người mua dầu thô Nga ở Ấn Độ đang kiểm tra giấy tờ để đảm bảo không có thùng dầu nào của họ đến trực tiếp từ Rosneft hoặc Lukoil. Chẳng bao lâu nữa, dòng chảy sẽ trở lại, ít nhất là một phần, và quy mô của phần đó sẽ quyết định giá dầu trong tương lai.

Phản ứng của thị trường dầu mỏ trước thông báo trừng phạt đã cho thấy sự hoảng loạn chỉ là nhất thời. Giá dầu ban đầu tăng vọt, sau đó nhanh chóng bình ổn, cho thấy ít ai ngờ rằng xuất khẩu dầu của Nga sẽ bị gián đoạn nghiêm trọng.

Vandana Hari từ Vanda Insights nói với hãng tin Reuters: "Giá dầu thô đang ổn định, một số hoạt động chốt lời đang diễn ra, cho thấy thị trường chưa thực sự hoảng loạn trước nguồn cung từ Nga". Chuyên gia này cũng lưu ý rằng thị trường có khả năng ở trạng thái chờ đợi, đặt cược vào khả năng tình hình sẽ hạ nhiệt thay vì leo thang. Thị trường có thể đang đặt cược vào việc Tổng thống Mỹ không muốn giá dầu tăng cao hơn nữa vì đã hứa với cử tri sẽ giữ giá nhiên liệu ở mức thấp.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc