Khởi nghiệp Xanh 2025: Khi kinh doanh gắn liền với trách nhiệm cộng đồng

Sau hai ngày tranh tài sôi nổi và đầy cảm hứng, chiều 27.10, vòng chung kết cuộc thi Dự án Khởi nghiệp Xanh lần thứ 11 – năm 2025 đã chính thức khép lại tại Hội trường Thống Nhất (TP.HCM). Sự kiện do Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao (HVNCLC) phối hợp cùng Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) tổ chức, thu hút hàng trăm thí sinh, chuyên gia và nhà đầu tư quan tâm đến lĩnh vực khởi nghiệp bền vững.

Cuộc thi năm nay được khởi động từ tháng 4.2025, nhận về hơn 220 ý tưởng và dự án từ khắp ba miền Bắc – Trung – Nam. Sau các vòng sơ khảo và bán kết, Ban tổ chức đã chọn ra 36 dự án tiêu biểu đến từ 16 tỉnh, thành để tranh tài tại vòng chung kết. Các đội thi đã thuyết trình, phản biện và trình diễn sản phẩm trước Hội đồng Giám khảo, thể hiện tinh thần sáng tạo, tư duy đổi mới và cam kết phát triển xanh – bền vững. Tổng giá trị giải thưởng năm nay vượt 1 tỷ đồng, bao gồm tiền mặt và các gói hỗ trợ quy đổi như đào tạo, truyền thông, kết nối thị trường và tư vấn phát triển bền vững.

Đại diện Ban tổ chức, Ban giám khảo trao giải cho các đội chiến thắng. Ảnh: Quỳnh Trần

Nhiều dự án khởi nghiệp trẻ thắng lớn

Tại Bảng A, dành cho các dự án mới, có sản phẩm mẫu hoặc ra thị trường dưới một năm, giải Nhất trị giá 60 triệu đồng (15 triệu tiền mặt và 45 triệu đồng hỗ trợ quy đổi) đã thuộc về Green Vines, dự án của nhóm thí sinh Nguyễn Thị Thanh Trúc, Nguyễn Thị Tuyết Mai và Đỗ Trung Sinh. Dự án tập trung phát triển xơ dừa thô từ Bình Định, kết hợp phế phụ phẩm nông nghiệp để sản xuất viên nén xơ dừa ươm cây và giá thể trồng cây tại Đà Lạt (Lâm Đồng).

Ở Bảng B, dành cho doanh nghiệp hoạt động không quá 5 năm, có sản phẩm hoặc dịch vụ đã thương mại hóa, giải Nhất trị giá 150 triệu đồng (50 triệu đồng tiền mặt và 100 triệu đồng hỗ trợ quy đổi) được trao cho Bittersweet Chocolatier – Phú Quốc Chocolate (An Giang), do thí sinh Huỳnh Hoàng Nhật Trường sáng lập. Đây là thương hiệu socola thủ công chất lượng cao, sản xuất từ nguồn nguyên liệu cacao Việt Nam, mang đậm dấu ấn vùng miền và định hướng phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, cuộc thi còn ghi nhận nhiều dự án nổi bật được trao các giải thưởng đặc biệt, trong đó Netgins – Gừng sưởi ấm, sinh kế xanh (TP.HCM) nhận giải Nhất hạng mục “Sáng kiến xanh – Kinh tế xanh” trị giá 30 triệu đồng. Ban tổ chức cũng trao giải “Chân trời – Nông nghiệp mới” cho 6 dự án có sản phẩm đạt chuẩn xuất khẩu, tiềm năng vươn ra thị trường quốc tế, mỗi giải trị giá 200 triệu đồng, gồm 100 triệu đồng mua sản phẩm xuất khẩu và 100 triệu đồng hỗ trợ quy đổi.

Khởi nghiệp Xanh – hành trình thực chất và dài hạn

Trải qua 11 mùa, cuộc thi Dự án Khởi nghiệp Xanh đã trở thành bệ phóng cho hàng trăm mô hình kinh doanh bền vững. Từ những ý tưởng ban đầu, nhiều dự án đã trưởng thành thành doanh nghiệp ổn định, tạo việc làm cho hàng trăm lao động địa phương, như Mây tre đan Lục Ngạn, Trà thảo dược An Mộc, hay Nấm Xanh Quảng Nam. Không chỉ là sân chơi cho ý tưởng khởi nghiệp, cuộc thi còn là nơi kết nối doanh nghiệp, nhà khoa học, chuyên gia và nhà đầu tư, góp phần hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp xanh Việt Nam.

Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, đại diện Hội đồng giám khảo cuộc thi, các dự án năm nay thể hiện rõ sự trưởng thành vượt bậc so với những mùa trước. Bà nhận xét: “Các bạn là minh chứng cho một thế hệ doanh nghiệp mới kiên định, trách nhiệm và giàu khát vọng xanh. Khởi nghiệp xanh không chỉ là làm kinh doanh mà là làm vì sức khỏe của con người và vì tương lai bền vững của Việt Nam”.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, Thành viên Ban giám khảo, nhấn mạnh khởi nghiệp xanh không chỉ là xu hướng mà phải bắt đầu từ năng lực thật, tư duy bền vững và tinh thần cộng hưởng của người trẻ Việt. Ảnh: Quỳnh Trần

Bà cũng đánh giá cao năng lực quản trị và tư duy thị trường của các đội thi. “Thông tin dự án được trình bày rõ ràng, đầy đủ hơn, thể hiện sự chuẩn bị kỹ lưỡng và hiểu biết sâu về sản phẩm, thị trường cũng như năng lực nội tại. Các đội thi đã nhận diện rõ điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức (SWOT) của mình. Công nghệ sinh học và kinh tế tuần hoàn là hai yếu tố nổi bật, minh chứng xu hướng khởi nghiệp hiện nay đã chuyển từ ‘sản xuất’ sang ‘đổi mới sáng tạo xanh’,” bà nói.

Theo vị chuyên gia kinh tế, nhiều dự án năm nay không chỉ chú trọng doanh thu, mà còn hướng tới giá trị xã hội và môi trường: “Sản phẩm của mình giúp ích gì cho xã hội, môi trường và người tiêu dùng?” – đó là câu hỏi mà nhiều thí sinh tự đặt ra trong quá trình xây dựng mô hình kinh doanh.

Bên cạnh ghi nhận, chuyên gia Phạm Chi Lan cũng gửi gắm bốn lời khuyên cho thế hệ khởi nghiệp trẻ. Thứ nhất, thông tin phải chính xác và có căn cứ, bà nhấn mạnh: "Hãy kiểm tra kỹ nguồn số liệu. Đừng sao chép hoặc tin vào những thống kê ‘ảo’ trên mạng. Mọi dữ liệu thị trường, quy mô ngành, hay nhu cầu khách hàng cần dựa trên nguồn tin cậy. Ảo tưởng về thị trường có thể khiến bạn lạc hướng ngay từ đầu."

Thứ hai, minh chứng và chứng nhận phải rõ ràng. “Nếu sản phẩm liên quan đến an toàn thực phẩm, y tế, chăm sóc sức khỏe, cần có chứng nhận hợp quy, kiểm nghiệm và chứng từ nguồn gốc nguyên liệu. Người tiêu dùng chỉ tin khi doanh nghiệp minh bạch và có trách nhiệm.”

Thứ ba, kiểm soát tài chính và tập trung nguồn lực. “Rất nhiều bạn muốn làm nhiều thứ cùng lúc. Nhưng khởi nghiệp thành công phải biết chọn ‘cái lõi’, tập trung nguồn lực vào sản phẩm mạnh nhất, tránh dàn trải và lãng phí. Một mô hình tài chính chặt chẽ, minh bạch sẽ giúp bạn thuyết phục được nhà đầu tư và kiểm soát rủi ro dài hạn.”

Và cuối cùng, theo vị chuyên gia kinh tế, các bạn trẻ hãy đi chậm, chắc và biết liên kết. "Bước ra thị trường không thể nôn nóng. Hãy đi chậm, chắc và liên kết với những doanh nghiệp đi trước. Ở đây, chúng ta có những tấm gương như ông Nguyễn Lâm Viên (Vinamit), ông Nguyễn Đình Tùng (Vina T&T), là những người đã vươn xa và luôn sẵn sàng chìa tay dẫn dắt lớp trẻ. Khởi nghiệp không thể một mình. Liên kết – học hỏi – cộng hưởng là con đường ngắn nhất để thành công", bà Phạm Chi Lan chia sẻ.

Trong bối cảnh chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn đang trở thành xu hướng toàn cầu, cuộc thi Khởi nghiệp Xanh 2025 không chỉ là nơi tôn vinh sáng tạo mà còn khẳng định tinh thần người Việt làm chủ đổi mới sáng tạo xanh, góp phần đưa Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu phát triển bền vững, hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường.

Trà My