Chạy đua với thời gian cứu loài cá cổ xưa như khủng long
Đầm phá đầy muỗi nằm sâu trong đầm lầy Zapata là vùng đất ngập nước nguyên sinh lớn nhất Caribe. Đó là nơi đang diễn ra những nỗ lực dù khiêm tốn nhưng đầy tâm huyết nhằm cứu loài manjuarí, còn gọi là cá sấu Cuba, khỏi bờ vực tuyệt chủng.
“Đó là một báu vật trong các loài cá của Cuba”, nhà sinh học Andrés Hurtado cho biết khi ông đang lội qua rừng ngập mặn và xua đàn muỗi bu quanh.
“Chúng là một di tích sinh học đã có từ 140 - 150 triệu năm trước, và chỉ đến bây giờ mới rơi vào tình trạng nguy cấp nghiêm trọng”, ông nói thêm.
Các nhà bảo tồn Cuba đang cố gắng phục hồi số lượng cá sấu kim. (Ảnh: Reuters)
Loài cá hình dáng thuôn dài với mõm đầy răng nhọn mà người dân địa phương gọi là cá sấu kim được xếp vào nhóm “cực kỳ nguy cấp”, được đưa vào danh sách đỏ của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế từ năm 2020.
Sau hàng thế kỷ bị khai thác, mất môi trường sống và sự xuất hiện của cá trê đi bộ châu Phi từ năm 1999 - loài ngoại lai hung hãn đã tàn phá vùng đầm lầy - là những nguyên nhân khiến số lượng cá sấu kim suy giảm nhanh chóng và nghiêm trọng.
Giải pháp của Hurtado bắt đầu tại một trại ấp gần đầm lầy. Tại đó, nhóm của ông nghĩ ra phương pháp nhân giống loài manjuarí khó tính và tạo nguồn thức ăn cần thiết để nuôi chúng trước khi thả trở lại tự nhiên, nhằm củng cố quần thể đang suy giảm.
Sự biệt lập, muỗi, thiếu thốn vật tư và tập tính ẩn mình của loài khiến việc đánh giá chính xác tiến độ của dự án trở nên khó khăn, thậm chí gần như không thể.
Những con cá non chỉ to bằng chiếc bút chì nhỏ. Màu sắc sẫm và khả năng ngụy trang giúp chúng ẩn trong những búi rễ đước rối rắm và nhanh chóng biến mất ngay sau khi được thả.
Tuy vậy, các nhà khoa học cho rằng có dấu hiệu cho thấy dự án đang mang lại kết quả tích cực.
“Ngư dân địa phương nói với chúng tôi rằng manjuarí vẫn còn ở đây. Có thể chúng không còn phong phú như trước, nhưng chúng vẫn tồn tại và đã có một quần thể ổn định”, ông Eduardo Abreu, quản lý Vườn quốc gia Cíenaga de Zapata, cho biết.
