Dùng AI phát hiện bí mật về tiếng gầm của sư tử

Thông qua nghiên cứu, phân tích hơn 3.000 bản ghi âm với sự hỗ trợ của AI, các chuyên gia phát hiện sư tử châu Phi có thêm dạng "gầm trung gian" chưa từng biết, mở ra hướng mới cho nghiên cứu và bảo tồn. Ảnh: Abstract Aerial Art/Getty Images.

Cụ thể, các nhà khoa học đã có khám phá quan trọng về tiếng gầm của sư tử châu Phi. Ngoài tiếng gầm lớn quen thuộc, loài sư tử châu Phi còn sở hữu một dạng "tiếng gầm trung gian", ngắn hơn, trầm hơn và luôn xuất hiện ngay sau tiếng gầm lớn. Ảnh: Growcott et al. 2025.

Theo nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi Jonathan Growcott, nghiên cứu sinh tiến sĩ về toán học và thống kê tại Đại học Exeter (Anh), "tiếng gầm trung gian" luôn theo sau tiếng gầm lớn. Phát hiện này cho thấy tiếng gầm của sư tử phức tạp hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây của chúng ta. Ảnh: SteffenTravel/Shutterstock.

"Tiếng gầm toàn giọng là một dạng âm thanh, lớn, phức tạp và biến thiên về cao độ. Trong khi đó, tiếng gầm trung gian nhẹ hơn, ít thay đổi hơn", nghiên cứu sinh Growcott cho biết. Ảnh: skynesher/Getty Images Signature/Canva.

Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Ecology and Evolution ngày 21/11, nhóm chuyên gia cho hay phát hiện mới có thể giúp các nhà nghiên cứu ước tính quy mô quần thể sư tử chính xác hơn. Ảnh: samusicnews.co.za.

Để thực hiện nghiên cứu trên, nhóm đã triển khai 50 micro chuyên dụng tại Công viên Quốc gia Nyerere (Tanzania) và gắn cảm biến âm thanh vào vòng cổ của 5 con sư tử tại Khu bảo tồn Bubye (Zimbabwe). Trong 60 ngày, họ thu được 3.149 tiếng gầm của sư tử châu Phi (Panthera leo). Ảnh: Papa Bravo/Shutterstock.com.

Sau đó, nhóm nghiên cứu đã sử dụng AI để phân tích và phân loại âm thanh với độ chính xác hơn 95%, loại bỏ sự chủ quan trong cách con người mô tả tiếng gầm. Nhờ đó, các nhà khoa học lần đầu tiên nhận diện được tiếng gầm trung gian, dạng âm thanh trước đây bị "lẫn" trong những tiếng gầm lớn. Ảnh: Peter Barrett, Shutterstock.

Ngoài tiếng gầm, sư tử còn phát ra nhiều âm thanh khác như gầm gừ, rên rỉ hay meo meo. Tuy nhiên, chỉ tiếng gầm trung gian mới chứa thông tin định danh cá thể, gồm giới tính, tuổi và các đặc điểm cơ thể. Vì vậy, việc phân loại chính xác từng dạng gầm đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu quần thể sư tử. Ảnh: Redmich/Shutterstock.com.

Theo nghiên cứu sinh Growcott, mô hình AI không chỉ giúp nhận dạng từng cá thể mà còn giúp xác định tiếng gầm toàn giọng một cách nhất quán mà còn góp phần làm rõ cấu trúc bộ âm thanh của sư tử qua đó cung cấp thông tin tốt hơn về việc bảo tồn loài động vật này. Ảnh: Brian Stuart Nel/Shutterstock.com.

Sách Đỏ IUCN ghi nhận hiện chỉ còn khoảng 23.000 con sư tử châu Phi sống ngoài tự nhiên, khiến chúng trở thành loài dễ bị tuyệt chủng. Các phương pháp khảo sát truyền thống, như bẫy ảnh hoặc ghi nhận dấu vết, thường tốn nhiều nhân lực và có thể kém chính xác hơn so với khảo sát bằng âm thanh. Ảnh: Wicker Imaging/Shutterstock.com.

Mời độc giả xem video: Phát hiện thêm nhiều loài mới ở Khu vực sông Mekong. Nguồn: THĐT1.

Tâm Anh (theo LS)