Cháy rừng Los Angeles bắt nguồn từ đâu?

Khi biến đổi khí hậu làm hành tinh nóng lên, cháy rừng trở nên khó lường và cực đoan hơn bao giờ hết. Tại California, tình trạng này dẫn đến những thuật ngữ mới như "firenado", "gigafire" và "fire pandemic" để mô tả mức độ thảm khốc của các vụ cháy.

Cháy rừng tàn phá khu phố Pacific Palisades của Los Angeles, California, Mỹ vào ngày 8 tháng 1 năm 2025. (Ảnh do AP cấp bản quyền, không phát hành lại)

Biến đổi khí hậu đóng vai trò chủ đạo trong việc gia tăng các vụ cháy rừng ở California. Nhiệt độ tăng cao kỷ lục, hạn hán kéo dài và những cơn giông sét mạnh đã tạo ra điều kiện lý tưởng để các đám cháy bùng phát.

Lượng mưa gần bằng không từ tháng 7 đã khiến thảm thực vật khô cằn, trở thành nguồn nhiên liệu dễ cháy. Thêm vào đó, hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như luồng phản lực mạnh đã làm gia tăng nguy cơ sét đánh, một yếu tố ngày càng phổ biến gây ra cháy rừng.

Gió Santa Ana là yếu tố thúc đẩy mạnh mẽ sự lan rộng của các đám cháy tại Nam California. Loại gió này mang theo không khí khô nóng từ Great Basin về phía bờ biển, làm giảm độ ẩm trong không khí xuống dưới 5%. Khi gió Santa Ana thổi qua các dãy núi như San Gabriel, chúng không chỉ tăng tốc độ mà còn trở nên nóng hơn, tạo điều kiện để ngọn lửa lan nhanh và khó kiểm soát.

Ngoài các yếu tố tự nhiên cũng có các nguyên nhân khác như đường dây điện rung lắc trong gió mạnh và hành vi đốt phá cũng là những yếu tố chính. Một cuộc kiểm toán năm 2022 cho thấy các công ty tiện ích không làm đủ để giảm thiểu nguy cơ cháy rừng từ hệ thống điện của họ. Cùng với đó, việc 163 triệu cây chết do hạn hán hoặc côn trùng, đã làm gia tăng mức độ nghiêm trọng của các vụ cháy.

Los Angeles đã trở thành tâm điểm của hàng loạt vụ cháy rừng gần đây, với những đám cháy lớn như Palisades, Eaton và Sunset gây ra thiệt hại nặng nề. Gió Santa Ana khô và mạnh, kết hợp với điều kiện hạn hán nghiêm trọng và thảm thực vật khô cằn, đã khiến ngọn lửa lan rộng với tốc độ chưa từng thấy. Chỉ riêng vụ cháy Palisades đã phá hủy hơn 1.000 ngôi nhà tại Pacific Palisades, khiến 10.000 hộ dân phải sơ tán.

Các vụ cháy hiện đã khiến ít nhất 10 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương. Khoảng 380.000 người phải sơ tán hoặc sống trong cảnh không có điện. Tính đến nay, các đám cháy đã thiêu rụi hơn 17.000 mẫu Anh đất và gây thiệt hại kinh tế ước tính từ 52 đến 57 tỷ USD. Dù gió Santa Ana đã giảm cường độ, nguy cơ cháy lan vẫn còn cao khi dự báo một đợt gió mới sẽ xuất hiện trong vài ngày tới.

Hoài Phương (theo Foxla, Cal Matters)