Chè búp tím - Sản phẩm nông nghiệp đặc sản đất Tổ
Lâu nay, người ta vẫn thường biết tới chè (trà) xanh chứ mấy ai biết tới chè búp tím. Vậy chè búp tím từ đâu và có gì đặc biệt, có gì độc, lạ? Bà Lê Thị Hồng Phương, Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư Phát triển Trà UT - doanh nghiệp đầu tiên tham gia phục tráng, trồng và sản xuất, chế biến xuất khẩu loại chè này đã có cuộc trò chuyện với phóng viên xung quanh cây chè búp tím.
Phóng viên (PV): Thưa bà, được biết Công ty của bà đang phát triển một giống chè (trà) mới, vậy bà có thể giới thiệu về giống chè này?
Bà Lê Thị Hồng Phương: Công ty TNHH Đầu tư Phát triển Trà UT đang bảo tồn, phát triển giống chè cổ Trung du búp tím (gọi tắt là chè búp tím). Nguồn gốc cây chè búp tím chính là từ cây chè bản địa hay có tên gọi khác là từ giống chè cổ (cây chè ta). Giống chè này có khả năng hấp thụ ánh nắng mặt trời từ tia cực tím chuyển hóa thành Antoxylin, có màu tím đặc trưng của búp chè. Giống chè này có nhiều độc đáo và ưu việt hơn so với cây chè thông thường do đây là cây bản địa, có khả năng sinh trưởng và phát triển mạnh, chống chịu sâu bệnh tốt. Vì vậy, việc canh tác, chăm sóc loại chè này rất thuận lợi. Cùng với đó, công ty chúng tôi ứng dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ mới canh tác nên giống chè búp tím hiện cho sản lượng rất tốt nếu so với cây chè xanh thông thường.
Chúng tôi được Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm miền núi phía Bắc hướng dẫn, đưa sản phẩm chè này đi kiểm nghiệm ở nhiều nơi, trong đó có Viện An toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia (Bộ Y tế) thì phát hiện có rất nhiều thành phần đặc biệt: Antoxylin, có tác dụng kìm hãm sự phát triển của tế bào ung thư, ngoài ra chất GHG cũng có tác dụng ức chế tế bào ung thư, riêng hàm lượng EGCG có tác dụng phòng chống ung thư của chè tím gấp 126 lần chè xanh thông thường… Đây là lý do chúng tôi quyết định khôi phục, phát triển giống chè quý này.
Để trồng giống chè quý hiếm này, ngoài diện tích trồng chè, công ty còn liên kết với các hộ nông dân trồng để mở rộng diện tích, hỗ trợ kỹ thuật chăm sóc và chế biến chè đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO 22000: 2018. Đến nay, tổng diện tích trồng chè búp tím của công ty và các hộ nông dân huyện Thanh Ba đã lên tới 23ha.
Chúng tôi sử dụng nước giếng khoan để tưới và các chế phẩm sinh học để canh tác chè búp tím theo hướng hữu cơ nên chè rất sạch, hoàn toàn tự nhiên, hiệu quả kinh tế mang lại cho người dân gấp 8-10 lần so với chè xanh thông thường.
PV: Giá thu mua chè búp tím và chè xanh của công ty đối với bà con nông dân hiện nay là bao nhiêu và có sự khác biệt gì, thưa bà?
Bà Lê Thị Hồng Phương: Công ty chúng tôi thu mua chè búp xanh thông thường để chế biến xuất khẩu, loại cắt máy giá chỉ 4.000-5.000 đồng/kg, loại chè hái tay 8.000-10.000 đồng/kg. Riêng đối với chè búp tím tươi công ty đang thu mua của bà con nông dân từ 35.000 đến 40.000 đồng/kg. Bà con cũng thay đổi được thói quen canh tác chuyển sang canh tác chè hữu cơ và làm chè sạch, vừa giúp đem lại hiệu quả kinh tế, nâng thu nhập, vừa góp phần bảo vệ môi trường.
PV: Vậy giá chè búp tím thành phẩm công ty bán ra trên thị trường là bao nhiêu, thưa bà?
Bà Lê Thị Hồng Phương: Thực tế công ty chúng tôi cung cấp chè búp tím ra thị trường (giá bán lẻ) từ 850.000 đến 2 triệu đồng/kg (tùy phẩm cấp, tùy loại sản phẩm). Trong khi đó, đối với chè xanh thường, người dân ở Phú Thọ hiện đang bán với giá từ 100.000 đến 150.000 đồng/kg.
PV: Sản phẩm chè búp tím, chè xanh thường của công ty tiêu thụ như thế nào, thưa bà?
Bà Lê Thị Hồng Phương: Đối với thị trường tiêu thụ, hiện công ty chúng tôi đang phân phối qua kênh: Đại lý và siêu thị tại thị trường nội địa. Ngoài ra, công ty cũng xuất khẩu chè. Ngoài chè xanh thường xuất khẩu, vừa qua công ty chúng tôi đã xuất khẩu được 2 lô hàng chè búp tím chào hàng sang Anh, Đức (mỗi lô hàng 1 tấn chè búp tím).
Hy vọng thời gian tới, công ty sẽ xuất khẩu được nhiều sản phẩm chè hơn ra thị trường nước ngoài và có giá bán ngày càng cao hơn, đặc biệt sản phẩm chè búp tím nhiều hơn. Từ đó không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế cho người trồng chè, cho công ty mà còn góp phần nâng cao uy tín, thương hiệu chè của Việt Nam trên thị trường quốc tế.
PV: Thưa bà, được biết xuất khẩu chè thô của Việt Nam thường giá rất thấp. Còn nếu có thương hiệu, chế biến sâu, đa dạng hóa sản phẩm thì giá trị chè sẽ được gia tăng. Bà có ý kiến gì về vấn đề này?
Bà Lê Thị Hồng Phương: Đối với sản phẩm chè thông thường mà chúng tôi xuất khẩu thô (chè đóng gói túi nilon, hút chân không) giá chỉ được khoảng 70.000-80.000 đồng/kg. Nhưng nếu sản phẩm được đóng gói, có thương hiệu, giá chè xanh thường đóng hộp sẽ có giá khoảng 250.000 đồng/kg, giá chè búp tím sẽ còn cao hơn gấp nhiều lần.
PV: Được biết sản phẩm của công ty là sản phẩm tham gia Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (gọi tắt là sản phẩm OCOP). Vậy xin bà có thể chia sẻ đôi điều về những sản phẩm này?
Bà Lê Thị Hồng Phương: Doanh nghiệp chúng tôi thành lập và phát triển trên địa bàn huyện Thanh Ba được 7 năm. Từ khi sản phẩm chè búp tím được lựa chọn làm sản phẩm OCOP giúp công ty khẳng định được uy tín, thương hiệu trên thị trường, được người tiêu dùng biết tới nhiều hơn.
Quá trình làm sản phẩm OCOP này, công ty chúng tôi nhận được sự quan tâm chỉ đạo, giúp đỡ của lãnh đạo địa phương cũng như Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc. Đến nay, công ty chúng tôi có 3 sản phẩm đạt OCOP 4 sao, trong đó có một sản phẩm là chè búp tím cao cấp có tiềm năng đạt OCOP 5 sao quốc gia, hiện đang đề nghị Trung ương công nhận. Chúng tôi rất phấn khởi và có niềm tin vì đã tìm thấy con đường cho sản phẩm nông nghiệp đặc sản của quê hương đất Tổ - Phú Thọ.
PV: Xin trân trọng cảm ơn bà!
NGUYỄN KIỂM (thực hiện)