Chế độ ăn cho người bị hẹp động mạch phổi

Hẹp động mạch phổi là một khuyết tật tim bẩm sinh, thường được chẩn đoán trong vòng vài giờ đầu tiên sau khi sinh. Trong bệnh hẹp động mạch phổi, van tim cho phép máu ra khỏi tim đến phổi (van động mạch phổi) có cấu tạo không bình thường.

Hẹp động mạch phổi là một bệnh lý tim mạch khiến việc bơm máu từ tim đến phổi gặp khó khăn. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người bị hẹp động mạch phổi

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bị hẹp động mạch phổi.

Chế độ ăn đóng vai trò rất quan trọng đối với người bị hẹp động mạch phổi vì nó ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch và mức độ viêm nhiễm trong cơ thể. Một chế độ ăn uống hợp lý có thể giúp:

Giảm viêm: Viêm là một trong những yếu tố chính gây ra bệnh tim mạch. Chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa và các chất chống viêm có thể giúp giảm viêm, bảo vệ tim mạch.

Kiểm soát cholesterol: Cholesterol cao là một yếu tố nguy cơ hàng đầu gây xơ vữa động mạch, làm hẹp động mạch phổi. Chế độ ăn hợp lý giúp giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt.

Giảm huyết áp: Nhiều thực phẩm có thể giúp điều hòa huyết áp, giảm gánh nặng cho tim.

Cung cấp năng lượng: Đảm bảo cơ thể có đủ năng lượng để hoạt động.

Nguyên tắc chung về chế độ ăn cho người bị hẹp động mạch phổi:

Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày: Thay vì ăn 3 bữa chính, người bệnh nên chia nhỏ bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa và tim mạch.

Uống đủ nước: Giúp loãng máu, giảm gánh nặng cho tim. Tuy nhiên, cần theo dõi lượng chất lỏng nạp vào và tuân theo giới hạn khuyến nghị của bác sĩ để ngăn ngừa sự tích tụ chất lỏng và gây căng thẳng thêm cho tim.

Lượng natri thấp: Lượng natri cao có thể gây thêm áp lực lên tim. Giảm lượng muối giúp kiểm soát huyết áp và giảm phù nề.

Hạn chế chất béo bão hòa và cholesterol: Giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.

Tăng cường rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt: Cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất.

2. Các dưỡng chất thiết yếu cho người bị hẹp động mạch phổi

Để đảm bảo cơ thể có đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết, người bệnh hẹp động mạch phổi cần chú ý bổ sung các dưỡng chất sau:

Protein: Giúp xây dựng và sửa chữa các tế bào, tăng cường hệ miễn dịch. Nguồn thực phẩm: Thịt nạc, cá, trứng, đậu, sữa.

Chất xơ: Giúp ổn định đường huyết, giảm cholesterol, cải thiện tiêu hóa. Nguồn thực phẩm: Rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.

Vitamin và khoáng chất: Tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ chức năng tim mạch. Nguồn thực phẩm: Vitamin C (cam, bưởi, dâu tây), vitamin E (hạt bí ngô, hạnh nhân); kali (chuối, khoai lang, rau bina); magie (hạt bí, rau lá xanh đậm).

Chất béo không bão hòa: Giảm cholesterol xấu, bảo vệ tim mạch. Nguồn thực phẩm: Cá béo (cá hồi, cá ngừ), dầu ô liu, hạt óc chó.

3. Thực phẩm nên ăn và nên tránh cho người bị hẹp động mạch phổi

Thực phẩm nên ăn

Các loại rau:Các loại rau lá xanh (rau bina, cải xoăn, rau cải rổ) và các loại rau củ khác (cà rốt, ớt chuông…) đóng vai trò quan trọng trong chế độ ăn của người bị hẹp động mạch phổi vì chúng cung cấp nhiều vitamin K, C, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa, giúp giảm viêm, tăng cường hệ miễn dịch.

Các loại trái cây: Các loại trái cây họ cam quýt (cam, bưởi); các loại quả mọng (dâu tây, quả việt quất, quả mâm xôi), táo, lê, chuối… đều là những loại trái cây cung cấp vitamin C dồi dào cùng với nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa khác, mang lại nhiều lợi ích giúp giảm viêm, tăng cường sức khỏe cho người bị hẹp động mạch phổi.

Cá hồi là thực phẩm giàu omega-3 có đặc tính kháng viêm, giúp giảm đau và viêm ở người bị hẹp động mạch phổi.

Các loại cá (cá hồi, cá ngừ, cá mòi): Giàu omega-3 có đặc tính kháng viêm, giúp giảm đau và viêm ở người bị hẹp động mạch phổi.

Sữa ít béo: Chọn sữa ít béo hoặc gầy, sữa chua và phô mai hỗ trợ chức năng thần kinh cơ, rất có lợi cho người bị hẹp động mạch phổi.

Ngũ cốc nguyên hạt: Lựa chọn bánh mì, mì ống và gạo nguyên hạt (ở mức độ vừa phải), gạo lứt, quinoa, bột yến mạch thay vì ngũ cốc tinh chế để hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh.

Các loại đậu, đậu lăng và đậu phụ: Là một thực phẩm rất tốt cho người bị hẹp đọng mạch phổi. Bổ sung Các loại đậu, đậu lăng, đậu phụ vào chế độ ăn uống một cách hợp lý sẽ giúp giảm viêm và cải thiện các triệu chứng của bệnh.

Ức gà không da: Là nguồn protein chất lượng cao, ít chất béo bão hòa hơn, giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và giảm gánh nặng cho tim. Giàu vitamin B3 giúp chuyển hóa thức ăn thành năng lượng, hỗ trợ chức năng tim mạch.

Hạnh nhân: Là một thực phẩm rất tốt cho người bị hẹp động mạch phổi nhờ hàm lượng magie, vitamin E, chất béo lành mạnh và chất xơ cao. Bổ sung hạnh nhân vào chế độ ăn uống một cách hợp lý sẽ giúp giảm viêm và cải thiện các triệu chứng của bệnh.

Quả óc chó: Giàu acid béo omega-3 có tác dụng giảm viêm, giảm cholesterol xấu, ngăn ngừa hình thành cục máu đông, bảo vệ mạch máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Quả óc chó cũng chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin E, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do gây ra, ngăn ngừa quá trình oxy hóa cholesterol và hình thành mảng bám trong động mạch.

Thực phẩm nên tránh hoặc hạn chế

Thịt đỏ: Thịt bò, thịt lợn, thịt cừu là một trong những loại thực phẩm mà người bệnh hẹp động mạch phổi nên hạn chế. Mặc dù giàu protein nhưng thịt đỏ chứa nhiều chất béo bão hòa và cholesterol, những yếu tố có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.

Thực phẩm chế biến sẵn: Xúc xích, thịt xông khói thường chứa nhiều muối, chất béo bão hòa và cholesterol, chứa nhiều chất phụ gia và chất bảo quản sẽ làm tăng huyết áp, tăng cholesterol xấu trong máu, gây thêm gánh nặng cho tim, gây xơ vữa động mạch và làm hẹp thêm động mạch phổi.

Đồ ăn nhanh, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ: Gà rán, khoai tây chiên… mặc dù hấp dẫn nhưng lại không tốt cho sức khỏe, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh hẹp động mạch phổi. Các loại thực phẩm này chứa rất nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Khi vào cơ thể, chúng làm tăng lượng cholesterol xấu trong máu, gây xơ vữa động mạch, làm hẹp thêm động mạch phổi và gây khó khăn cho việc bơm máu của tim.

Đồ ngọt, nước ngọt có gas: Bánh kẹo (bánh ngọt, bánh quy, kẹo, socola), nước ngọt, nước ép trái cây đóng hộp (thường được thêm đường)… chứa rất nhiều đường khiến lượng đường trong máu tăng đột ngột, gây áp lực lên tim làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Rượu bia và các chất kích thích: Có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tình trạng bệnh. Ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ các chất dinh dưỡng khác.

BS. Nguyễn Thu Giang - Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức