Chế độ dinh dưỡng cho người bị bệnh sởi
Sởi là bệnh dễ lây nhiễm. Khi bị bệnh, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc chống lại sởi. Người bệnh cần có chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý để nhanh chóng khỏi bệnh, cũng như hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm. Vậy người bị bệnh sởi nên ăn gì và kiêng gì?
Người bị sởi nên ăn gì?
Thực phẩm giàu vitamin A
Khi nồng độ vitamin A trong cơ thể thấp, kháng thể kháng sởi cũng thấp, làm tăng nguy cơ nhiễm sởi. Do đó, việc bổ sung vitamin A là vô cùng quan trọng cả trước và trong khi đang mắc sởi, giúp hạn chế các biến chứng do sởi gây ra cho mắt, chống mù lòa. Ngoài ra, kết quả từ nhiều nghiên cứu cũng cho biết việc bổ sung đầy đủ vitamin A có thể giảm đến 50% nguy cơ tử vong do sởi.
Theo “Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh sởi” do Bộ Y tế ban hành có chỉ rõ, phát hiện mắc bệnh sởi cần được uống ngay vitamin A theo liều sau:
Trẻ < 6 tháng: uống 50.000 đơn vị/ ngày x 2 ngày liên tiếp
Trẻ 6 -12 tháng: uống 100.000 đơn vị/ ngày x 2 ngày liên tiếp
Trẻ > 12 tháng và người lớn (trừ phụ nữ đang mang thai): uống 200.000 đơn vị/ ngày x 2 ngày liên tiếp
Trường hợp có biểu hiện thiếu vitamin A: lặp lại liều trên sau 4-6 tuần.
Việc bổ sung vitamin A giúp hạn chế các biến chứng do sởi gây ra, nhất là các biến chứng về mắt, chống mù lòa. Cũng theo nhiều nghiên cứu chứng minh, bổ sung đầy đủ vitamin A làm giảm 50% nguy cơ tử vong do mắc sởi.
Ở những bệnh nhân nhiễm virus sởi, lượng vitamin A dự trữ trong cơ thể (chủ yếu ở gan) rất thấp, trong khi vitamin A đóng vai trò bảo toàn tính toàn vẹn của tế bào biểu mô, tăng cường khả năng đề kháng và miễn dịch. Nồng độ vitamin A trong cơ thể thấp tương quan với nồng độ kháng thể đặc hiệu kháng sởi thấp hơn và làm tăng nguy cơ mắc sởi. Do vậy, để phòng cũng như tăng hiệu quả điều trị sởi, bổ sung vitamin A là thực sự cần thiết.
Bổ sung vitamin A từ chế độ ăn từ các loại thực phẩm:
_ Có nguồn gốc động vật: như gan, lòng đỏ trứng…
_ Có nguồn gốc thực vật: các loại rau củ quả có màu vàng, đỏ, như cà rốt, cà chua, bí đỏ, cam, xoài, đu đủ, dưa hấu… Các loại rau sẫm màu như: rau cải xanh, rau muống, rau ngót, rau dền, rau đay, rau mồng tơi, súp lơ xanh…
Thực phẩm giàu kẽm
Kẽm giúp nâng cao hệ miễn dịch của cơ thể, làm mau lành vết thương, hạn chế sự tấn công của vi khuẩn, duy trì hoạt động hiệu quả của các hệ cơ quan khác. Nếu thiếu kẽm, chức năng miễn dịch của cơ thể bị suy giảm, tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus xâm nhiễm và gây bệnh, trong đó có virus sởi.
Bên cạnh bổ sung kẽm qua các chế phẩm dược dụng, có thể bổ sung kẽm hằng ngày qua các loại thức ăn như gan lợn, sữa, thịt bò, lòng đỏ trứng, cá, đậu nành, tôm đồng, lươn, hàu, sò, đậu xanh nảy mầm, các hạt có dầu (hạnh nhân, hạt điều, lạc…).
Thực phẩm giàu vitamin C
Vitamin C giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, chống dị ứng, giúp cơ thể tăng cường khả năng chống tại sự xâm nhiễm, tấn công của các yếu tố gây bệnh, giúp người bệnh mau chóng hồi phục, có nhiều trong các loại thực phẩm như:
Trái cây: cam, chuối, xoài, bưởi, dưa hấu…
Các loại rau củ: rau đay, mồng tơi, rau ngót, rau dền, rau muống, rau cải xoăn, bắp cải tím, cà chua…
Người bị sởi nên kiêng ăn gì?
Bên cạnh việc bổ sung đủ các nhóm chất dinh dưỡng, người mắc bệnh sởi cũng cần kiêng và tránh ăn các loại thực phẩm sau:
_ Các thức ăn có quá nhiều dầu mỡ, chiên rán, các loại thức ăn khó tiêu, dễ gây kích ứng tiêu hóa. Người mắc sởi ăn uống kém, cũng như khả năng hấp thu dinh dưỡng không cao, nếu ăn các thực phẩm khó tiêu sẽ càng làm việc bổ sung dinh dưỡng trở nên chậm chạm, còn các loại thức ăn không đảm bảo vệ sinh lại làm tăng nhiễm khuẩn đường ruột, làm nặng thêm các triệu chứng tiêu chảy, mất nước của người bệnh.
_ Các loại gia vị cay, nóng như tương ớt, tiêu, hành, tỏi, quế, cà ri… Bệnh nhân sởi với các vết loét ở niêm mạc miệng khi ăn các thực phẩm trên sẽ gặp phải cảm giác đau xót, khó chịu và việc ăn nhiều thực phẩm cay nóng cũng làm các vết loét lâu lành hơn.
_ Các loại thức ăn mà người bệnh đã có tiền sử dị ứng. Nếu ăn phải những thức ăn đã từng gây dị ứng có thể khiến tình trạng phát ban của người mắc sởi nặng thêm, hoặc cũng có thể làm mờ các dấu hiệu của bệnh sởi, khiến bệnh nhân cho rằng bản thân bị dị ứng thông thường, không nhận ra tình trạng bệnh dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng hơn.
_ Các loại thực phẩm chua, tanh: các thực phẩm này làm nặng thêm dấu hiệu rối loạn tiêu hóa ở bệnh nhân sởi.
Những điều người bị bệnh sởi cần lưu ý trong sinh hoạt
Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, về sinh hoạt, người mắc bệnh sởi nên lưu ý:
_ Cách ly, tránh nơi đông người để hạn chế lây lan dịch bệnh. Khi tiếp xúc với người khác cần đeo khẩu trang để tránh lây nhiễm bệnh.
_ Nằm nơi thông thoáng, sạch sẽ.
_ Vệ sinh thân thể sạch sẽ. Việc hạn chế vệ sinh có thể càng làm tăng thêm nguy cơ viêm nhiễm da, làm giảm khả năng nhận biết sự xuất hiện của các biến chứng như viêm loét giác mạc, bội nhiễm da…
_ Uống đủ nước. Nếu người bệnh có các biểu hiện nôn, sốt, tiêu chảy, cần uống bổ sung nước, orezol để bù nước và điện giải. Có thể sử dụng nước ép hoa quả để bổ sung đồng thời nước và dinh dưỡng.
Vì sởi vẫn chưa có thuốc đặc trị, nên người mắc sởi cần có một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng kết hợp với thói quen sinh hoạt phù hợp. Đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng kể cả khi người bệnh khỏi bệnh. Tăng thêm thức ăn ít nhất 2 tuần để bù lượng dinh dưỡng bị mất trong quá trình mắc bệnh.