Chỉ đạo mới nhất của UBND tỉnh Nghệ An về vụ cá chết bất thường ở Quỳ Hợp

Vụ việc cá chết bất thường trên địa bàn xã Châu Thành đã được UBND huyện Quỳ Hợp và Sở Tài nguyên và Môi trường báo cáo UBND tỉnh vào các ngày 3 và 4/7/2024.

Ghi nhận tình trạng suối Nậm Huống chuyển màu đục vàng, có cá chết trong ngày 1/7/2024 của UBND huyện Quỳ Hợp. Ảnh: CTV

Ngay sau đó, ngày 4/7, UBND tỉnh đã có ý kiến chỉ đạo tại Văn bản số 5603/UBND-NN với nội dung: “Giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với UBND huyện Quỳ Hợp và các cơ quan có liên quan khẩn trương kiểm tra, xác định cụ thể nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường (nước đục, cá chết bất thường...) tại khu vực suối Nậm Huống, bản Cải, xã Châu Thành để tham mưu UBND tỉnh, đề xuất các cơ quan có thẩm quyền có liên quan xử lý nghiêm các hành vi vi phạm (nếu có) theo quy định của pháp luật; báo cáo UBND tỉnh trước ngày 10/7/2024”.

Đến hạn, Sở Tài nguyên và Môi trường có báo cáo gửi UBND tỉnh, theo đó, tại thời điểm kiểm tra, Công ty TNHH Thiếc Hà An đang ngừng hoạt động (Công ty báo cáo đã ngừng toàn bộ hoạt động sản xuất từ 30/01/2024 để hoàn thiện các thủ tục pháp lý liên quan), chỉ bơm nước từ các hầm lò khai thác ra ngoài.

Khu vực mỏ của Công ty TNHH Thiếc Hà An trên núi Lan Toong, huyện Quỳ Hợp . Ảnh: Nhật Lân

Mặt bằng tổng thể dự án khai thác mỏ thiếc đã được Công ty TNHH Thiếc Hà An điều chỉnh (xây dựng thêm bãi thải quặng đuôi, khu xử lý nước thải sau tuyển, xưởng tuyển…); dù đã được Tổng cục Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường đôn đốc, hướng dẫn nhưng chưa hoàn thiện hồ sơ theo quy định.

Nước thải từ hầm lò của Công ty bơm lắng lọc sơ bộ qua các bể lắng tại các cửa lò số 1 và số 6, thải vào hang casto và tự chảy ra tại điểm đầu suối Bắc, xã Châu Thành, hợp lưu vào suối Nậm Huống tại cầu tràn Trung Thành, xã Châu Thành, không tái sử dụng như nội dung Giấy xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường của Dự án số 02/GXN-STNMT ngày 05/5/2017 của Sở Tài nguyên và Môi trường.

Công ty TNHH Thiếc Hà An có giải trình, lượng nước phát sinh từ các hầm lò theo thực tế hoạt động rất lớn và vượt quá nhu cầu sử dụng trong quá trình tuyển quặng của Công ty; đồng thời, nước hầm lò hiện tượng bị nhiễm sắt, có độ pH thấp nên Công ty đã tiến hành xử lý nguồn nước này bằng vôi trước khi xả thải ra môi trường.

Đoàn công tác của UBND huyện Quỳ Hợp kiểm tra tại vị trí khe, phía dưới mỏ của Công ty TNHH Thiếc Hà An trong ngày 2/7/2024. Ảnh: C.T.V

Các bãi thải quặng đuôi từ hoạt động chế biến quặng thiếc của Công ty chưa được lót đáy. Các công trình, thu gom xử lý nước thải và bùn thải tại khu vực lò số 6 có nguy cơ tràn bờ, thoát ra ngoài môi trường, nhất là trong trường hợp có mưa lớn dài ngày.

Tại các khu vực khai thác, chế biến và hồ lắng bùn thải tồn tại rất nhiều đường ống nhưng không rõ mục đích sử dụng. Theo báo cáo của Công ty, đây là các đường ống của các hạng mục công trình trước đây không còn sử dụng cho hoạt động của dự án.

Quá trình kiểm tra, xác minh, Đoàn đã phối hợp với Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường Nghệ An tổ chức lấy mẫu nước thải từ hầm lò đang lưu tại bể lắng trước khi bơm xả thải (vào hang casto).

Đồng thời, Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết, từ ngày 23/5/2024, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã có văn bản gửi UBND tỉnh về việc báo cáo điều chỉnh dự án khai thác hầm lò và chế biến phần Đông mỏ thiếc Suối Bắc tại xã Châu Hồng và Châu Thành, huyện Quỳ Hợp do Công ty TNHH Thiếc Hà An đề xuất.

Với công suất khai thác hàng chục nghìn tấn quặng/năm, việc xử lý chất thải của Công ty TNHH Thiếc Hà An trên núi cao luôn tiềm ẩn hiểm họa môi trường Ảnh: Nhật Lân

Căn cứ kết quả kiểm tra ngày 28/5/2024 của Đoàn kiểm tra theo Quyết định số 901/QĐ-BTNMT ngày 5/4/2024 của Bộ Tài nguyên và Môi trường, về việc kiểm tra định kỳ việc chấp hành pháp luật về khoáng sản đối với các tổ chức hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Nghệ An, ngày 4/6, UBND huyện Quỳ Hợp có Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An với tổng số tiền 250 triệu đồng và đình chỉ hoạt động khai thác khoáng sản 4,5 tháng, kể từ ngày 4/6/2024.

Ngày 17/6, Đoàn kiểm tra Công an huyện Quỳ Hợp đã kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyên khoáng sản đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An; đã chuyển UBND huyện Quỳ Hợp xử phạt Công ty TNHH Thiếc Hà An với số tiền 70 triệu đồng đối với hành vi thực hiện không đúng, không đầy đủ một trong các nội dung quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Vào ngày 3/7, Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường Nghệ An đã tổ chức lấy mẫu nước tại khe suối có hiện tượng cá chết theo đề nghị của Công an huyện Quỳ Hợp.

Cán bộ Trung tâm Quan trắc tài nguyên và môi trường lấy mẫu nước tại bể xử lý nước thải của Công ty TNHH Thiếc Hà An trong ngày 8/7/2024. Ảnh: Huy Nhâm

Từ kết quả kiểm tra Sở Tài nguyên và Môi trường kết luận, việc Công ty TNHH Thiếc Hà An bơm nước phát sinh hầm lò, xử lý lắng qua các bể lắng thải vào hang casto và tự chảy ra tại điểm đầu nguồn suối Bắc, xã Châu Thành gây nước đục, có màu vàng sẫm đã được UBND huyện Quỳ Hợp, UBND xã Châu Thành và Công ty thừa nhận tại Biên bản làm việc ngày 2/7/2024 là đúng sự thật.

Theo giải trình của Công ty, do lượng nước phát sinh từ các hầm lò theo thực tế hoạt động rất lớn, không đúng với nội dung của báo cáo đánh giá tác động môi trường đã phê duyệt và vượt quá nhu cầu sử dụng trong quá trình tuyển quặng, nên Công ty đã xử lý nguồn nước này bằng biện pháp lắng và bổ sung vôi trước khi bơm xả thải ra môi trường.

Công ty TNHH Thiếc Hà An bơm nước phát sinh hầm lò, sau khi xử lý lắng qua các bể lắng thải vào hang casto là không đúng với nội dung Giấy xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường của Dự án số 02/GXN STNMT ngày 5/5/2017 của Sở Tài nguyên và Môi trường.

Ngày 8/7/2024, sau khi kiểm tra hiện trường, Đoàn công tác của Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp cùng UBND huyện Quỳ Hợp, UBND 2 xã Châu Thành, Châu Hồng tổ chức làm việc với Công ty TNHH Thiếc Hà An. Ảnh:Huy Nhâm

Vì vậy, Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị UBND tỉnh yêu cầu Công ty TNHH Thiếc Hà An thực hiện ngay các giải pháp thu gom triệt để các nguồn thải, đảm bảo an toàn, không để xảy ra sự cố; thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các biện pháp thu gom, xử lý nước thải, chất thải rắn theo đúng Giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường đã được phê duyệt…; sớm hoàn tất hồ sơ thủ tục liên quan của Dự án theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 mà Sở Tài nguyên và Môi trường đã đề nghị tại Văn bản số 7619/STNMT-BVMT ngày 24/11/2022; chấp hành nghiêm các quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khoáng sản, bảo vệ môi trường…

Đồng thời, chỉ đạo UBND huyện Quỳ Hợp kiểm tra, giám sát việc khắc phục các tồn tại của Công ty TNHH Thiếc Hà An; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với các mỏ khai thác khoáng sản trên địa bàn; phối hợp chặt chẽ với UBND các xã: Châu Hồng và Châu Thành giám sát chặt chẽ việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường của Công ty TNHH Thiếc Hà An, trong trường hợp phát hiện sai phạm (nếu có), tiến hành xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.

Về phía Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục chủ trì, phối hợp với chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật về tài nguyên môi trường đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An; sẽ cập nhật, báo cáo UBND tỉnh sau khi có kết quả phân tích các mẫu nước đã lấy…

Văn bản số 5809/UBND-NN ngày 11/7/2024 của UBND tỉnh. Ảnh: Nhật Lân

Tiếp báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường, ngày 11/7/2024, UBND tỉnh có văn bản về việc kiểm tra, xử lý vụ việc cá chết bất thường tại xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp. Văn bản số 5809/UBND-NN được gửi cho Sở Tài nguyên và Môi trường, với chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Đệ: “Giao Sở Tài nguyên và Môi trường: khẩn trương báo cáo kết quả thực hiện các nhiệm vụ đã được UBND tỉnh giao tại Công văn số 5603/UBND-NN ngày 4/7/2024; báo cáo UBND tỉnh trước ngày 18/7/2024”.

Nhật Lân