Chi hơn 116.000 tỷ đồng đầu tư cơ sở vật chất giáo dục mầm non

Sáng 22/5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội nghe trình bày tờ trình và báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3-5 tuổi.

Huy động các nguồn lực của xã hội đầu tư phát triển giáo dục mầm non dưới mọi hình thức

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, dự thảo Nghị quyết gồm 6 Điều, quy định về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3-5 tuổi. Nghị quyết áp dụng đối với người học là trẻ em trong độ tuổi từ 3-5 tuổi trong các cơ sở giáo dục mầm non (không bao gồm các cơ sở giáo dục mầm non có vốn đầu tư nước ngoài) và các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Nghị quyết sẽ tập trung giải quyết các vấn đề, đó là hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3-5 tuổi trên phạm vi toàn quốc vào năm 2030. Việc phổ cập được thực hiện theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, bảo đảm các điều kiện phổ cập theo quy định. Huy động các nguồn lực của xã hội đầu tư phát triển giáo dục mầm non dưới mọi hình thức theo quy định của pháp luật.

Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: Quốc hội

Bộ trưởng cho biết, hằng năm có trên 5,1 triệu trẻ mầm non, trong đó có 4.556.771 trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo từ 3-5 tuổi được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục tại 15.256 trường mầm non và 17.444 cơ sở giáo dục mầm non độc lập; tỷ lệ huy động trẻ em nhà trẻ đạt 34,6%, tỷ lệ huy động trẻ em mẫu giáo đạt 93,6%.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, giáo dục mầm non vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức, trong đó một số lượng khá lớn trẻ em mẫu giáo từ 3-4 tuổi (chủ yếu là trẻ em ở vùng khó khăn, trẻ em đối tượng yếu thế) chưa được tiếp cận với giáo dục mầm non, tạo ra sự mất công bằng trong tiếp cận giáo dục.

Các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục mầm non còn nghèo nàn. Chính sách hiện hành dành cho trẻ em mầm non, giáo viên, cơ sở giáo dục, cơ chế, chính sách đầu tư, xã hội hóa giáo dục còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục mầm non. Đặc biệt, còn gần 300.000 trẻ em mẫu giáo chưa ra lớp, chủ yếu là trẻ em ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, trẻ có hoàn cảnh đặc biệt. Tỷ lệ phòng học kiên cố mới đạt 84,8%, còn 0,5% phòng học tạm và học nhờ/mượn gần 3.000 phòng.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh việc ban hành Nghị quyết Quốc hội tạo căn cứ, cơ sở pháp lý giúp các địa phương sớm xây dựng và ban hành kế hoạch triển khai phổ cập giáo dục mầm non, trẻ mẫu giáo theo yêu cầu của Ban chấp hành Trung ương. Đồng thời, giúp các địa phương có thời gian chuẩn bị, đầu tư các điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ, triển khai thực hiện phổ cập theo lộ trình phù hợp với thực tiễn và đảm bảo tính khả thi đối với việc hoàn thành mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non, trẻ mẫu giáo vào năm 2030.

Về nguồn lực tài chính thực hiện mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3-5 tuổi, dự thảo Nghị quyết quy định: Ngân sách Nhà nước bổ sung tăng thêm ngoài 20% tổng chi cho giáo dục, đào tạo theo Luật Giáo dục; nguồn vốn xã hội hóa giáo dục và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác.

Đánh giá kỹ lưỡng nguồn kinh phí thực hiện phổ cập giáo dục mầm non

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh. Ảnh: Quốc hội

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3-5 tuổi.

Việc ban hành Nghị quyết nhằm thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng, nhất là Nghị quyết số 42 ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng; tạo điều kiện cho trẻ em từ 3-5 tuổi được đến trường, nhằm phát triển toàn diện, chuẩn bị cho trẻ em vào học lớp một. Đây là bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa công bằng giáo dục, thể hiện rõ trách nhiệm của Nhà nước trong việc chăm lo cho thế hệ trẻ.

Về nguồn lực thực hiện, Ủy ban cho rằng, để hoàn thành mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3-5 tuổi vào năm 2030, cần nguồn lực tài chính và nguồn nhân lực rất lớn.

Riêng về đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, tổng dự toán kinh phí để thực hiện giai đoạn 2026-2030 là 116.314,1 tỷ đồng. Ông Nguyễn Đắc Vinh cho rằng cơ quan chủ trì soạn thảo cần xác định lộ trình giai đoạn trên. Có ý kiến đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nêu quan điểm lựa chọn phương án đề xuất để cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Về đội ngũ giáo viên, Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo xác định rõ số biên chế giáo viên mầm non cần bổ sung giai đoạn 2026-2030, báo cáo cấp có thẩm quyền, xem xét, quyết định. “Có ý kiến đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung giải pháp đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục để giảm bớt áp lực về đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất từ ngân sách nhà nước,” ông Nguyễn Đắc Vinh nói.

Về kinh phí thực hiện Nghị quyết, cơ quan thẩm tra của Quốc hội đề nghị đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo, bổ sung đánh giá kỹ lưỡng nguồn kinh phí thực hiện Nghị quyết bảo đảm tính khả thi, phù hợp với khả năng cân đối ngân sách nhà nước, nhất là các địa phương có điều kiện khó khăn.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ xem xét bố trí nguồn kinh phí thực hiện Nghị quyết do ngân sách Trung ương hỗ trợ tăng thêm ngoài tổng chi ngân sách nhà nước chi cho giáo dục, đào tạo theo quy định của Luật Giáo dục.

Đỗ Thảo