Chi phí khai thác cát bằng công nghệ hút có cao hơn dùng xáng cạp?

Khai thác cát bằng phương pháp bơm hút sàng lọc - Ảnh: L.X.C

Tính đến ngày 21.12, nhiều doanh nghiệp đã tăng tiến độ khai thác cát sông Hậu tại Sóc Trăng để phục vụ dự án thành phần 4 thuộc dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1. Động thái tích cực này diễn ra sau chỉ đạo quyết liệt của ông Trần Văn Lâu, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng tại cuộc họp nghe các sở ngành và nhà thầu báo cáo tình hình khai thác, xác định giá cát tại mỏ phục vụ dự án thành phần 4.

Trước đó, tại cuộc họp ngày 16.12, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Trần Văn Lâu yêu cầu các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, đảm bảo đúng tiến độ đã được Thủ tướng Chính phủ giao. Người đứng đầu chính quyền tỉnh Sóc Trăng cũng yêu cầu các sở ngành và chủ đầu tư dự án thành phần 4 khẩn trương xin ý kiến bộ ngành trung ương để chốt giá cát chính thức đối với công nghệ xáng cạp và hút. Sở Tài nguyên - Môi trường Sóc Trăng được cấp trên giao rà soát lại trữ lượng của các mỏ và nâng công suất để đến tháng 6.2025 khai thác cát đạt số lượng phục vụ dự án, trong đó có dự phòng thêm 30%.

Về giá cát, các doanh nghiệp đã đề xuất nhiều giá khác nhau khi thực hiện việc khai thác bằng 2 công nghệ là dùng tàu hút và xáng cạp. Với mỏ cát thương mại MS01, doanh nghiệp được gia hạn giấy phép khai thác mỏ này đã ký hợp đồng với các đơn vị thi công dự án thành phần 4 là đơn giá xáng cạp 81.950 đồng/m3. Tuy nhiên, theo đề nghị của Công ty cổ phần Bê tông Cửu Long, đơn giá sử dụng xáng cạp là 132.593 đồng/m3 (bao gồm cả thuế GTGT) tính từ ngày 15.8.2024 trở về sau.

Ở mỏ cát thương mại MS04, Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Hòa Tuấn đề nghị giá cát tạm tính tại mỏ khi sử dụng công nghệ tàu hút là 136.876 đồng/m3. Mỏ cát nhà thầu được giao trực tiếp (không phải thương mại) là MS03 thì Tổng công ty Xây dựng số 1 đề nghị tạm tính theo đơn giá sử dụng tàu hút là 136.876 đồng/m3; mỏ MS12 theo giá đề nghị tạm tính của Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn (sử dụng xáng cạp) cũng lên đến 132.260 đồng/m3.

Sàng rửa cát sau khi bơm hút - Ảnh: Lương Xuân Cao

Nói về khó khăn trong việc khai thác cát tại mỏ MS04, ông Võ Minh Dũng, Phó giám đốc Công ty TNHH TM-DV Hòa Tuấn cho biết khai thác cát bằng tàu hút thì cát có giá thành cao hơn dùng công nghệ xáng cạp. Cát sau khi hút lên từ sông Hậu, doanh nghiệp phải đưa lên sàng rửa tạp chất rồi bơm sang mạn qua tàu xả tràn. Sau những công đoạn này, cát được rửa hết tạp chất, bùn, đất và cát non. Để đủ điều kiện phục vụ cho dự án thành phần 4, cát tiếp tục được bơm qua sà lan rồi công nhân bơm nước ngọt từ sông Hậu lên để rửa tiếp lần 2 trước khi chở đến công trình.

Theo ông Dũng, với mỏ thương mại khác, doanh nghiệp dùng phương pháp cạp là phù hợp vì cát nhiều và tốt, chi phí cạp thấp vì chỉ cần thả gàu cạp xuống nước rồi kéo lên là có cát. Còn phương án hút tại mỏ MS04 là dành cho những mỏ cát lẫn phù sa và tạp chất, phải qua rất nhiều công đoạn. Trong đó, riêng chi phí hút rửa phải mất từ 60.000 đồng/m3 trở lên. Việc tuyển rửa để mang được hạt cát vào công trình đối với mỏ MS04 là rất vất vả.

Theo ông Dũng, giá cát tạm tính tại mỏ MS04 được khai thác bằng công nghệ hút là 121.560 đồng/m3 (chưa bao gồm thuế GTGT). Giá này được doanh nghiệp tính theo hướng dẫn từ văn bản số 1545, ngày 10.6.2024 của Cục Quản lý đầu tư xây dựng, Bộ Giao thông vận tải. Với mỏ cát MS04, doanh nghiệp tính được gần 20 loại chi phí với tổng số tiền trên 520 tỉ đồng. Số tiền này chia cho trữ lượng cát được phép khai thác (trên 4,2 triệu mét khối) sẽ có được giá đề xuất tạm tính. Hiện Công ty TNHH TM-DV Hòa Tuấn xuất hóa đơn bán cát tại mỏ cho Tổng công ty cổ phần Xây dựng số 1 và Công ty cổ phần Xây dựng, lắp máy Trung Nam cùng đơn giá 124.433 đồng/m3 (chưa tính thuế GTGT).

Cảnh khai thác cát bằng phương pháp bơm hút - Ảnh: Lương Xuân Cao

Lãnh đạo Công ty TNHH TM-DV Hòa Tuấn khẳng định: “Chúng tôi tập trung đẩy nhanh tiến độ khai thác cát phục vụ dự án trọng điểm quốc gia. Bình quân mỗi ngày công ty khai thác được khoảng 1.850m3 cát và dự kiến 2 tuần nữa sẽ nâng lên 2.750 m3/ngày. Nếu Sở Tài nguyên - Môi trường nâng thêm đánh giá tác động môi trường, chúng tôi có thể tăng tàu hút để khai thác 5.000 m3/ngày”.

Dự án đường cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng dài hơn 188km, đi qua 4 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, tổng mức đầu tư gần 44.700 tỉ đồng được khởi công ngày 17.6.2023. Tuyến đường này có điểm đầu kết nối quốc lộ 91 thuộc TP.Châu Đốc, tỉnh An Giang; điểm cuối tại cảng Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng. Trong đó, đoạn qua An Giang dài gần 57km, Cần Thơ gần 38km, Hậu Giang khoảng 37km và Sóc Trăng hơn 56km.

Giai đoạn 1, dự án làm trước 4 làn, rộng 17m, cho xe chạy 80 km/giờ. Khi hoàn thiện mặt đường sẽ được mở rộng lên hơn 32m với 6 làn xe. Dự kiến, toàn tuyến hoàn thành năm 2027.

V.K.K - Lương Xuân cao