Chỉ số giá tiêu dùng tháng Mười tăng 0,33%, lạm phát vẫn được kiểm soát

Giá lương thực, thực phẩm tiếp tục gia tăng do ảnh hưởng bởi mưa bão. (Ảnh: Vietnam+)

Ngày 6/11/2024, Tổng cục Thống kê công bố báo cáo tình hình kinh tế-xã hội tháng Mười, cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tiếp tục tăng 0,33% so với tháng Chín, đẩy chỉ số lên 2,52% so với tháng 12/2023 đồng thời gia tăng 2,89% so với cùng kỳ năm trước.

Gia tăng giá cả ở nhiều nhóm hàng

Theo bà Nguyễn Thu Oanh, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá (Tổng cục Thống kê), sự gia tăng này cùng với một số yếu tố mới nổi lên phần nào đặt ra những thách thức cho việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô trong những tháng cuối năm.

Nguyên nhân gia tăng CPI tháng Mười, bà Oanh cho biết đến từ nhiều yếu tố, bao gồm giá lương thực, thực phẩm tiếp tục gia tăng do ảnh hưởng bởi mưa bão. Cộng thêm, giá xăng dầu trong nước lên theo giá thế giới và giá nhà ở thuê “đắt đỏ” hơn.

Cụ thể, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tiếp tục là tác nhân chính đẩy CPI lên cao với mức tăng 0,55%, đóng góp 0,18 điểm phần trăm vào chỉ số chung.

Sự gia tăng này chủ yếu đến từ nhóm lương thực tăng 0,77%, trong đó giá gạo tăng 0,79% do ảnh hưởng của thời tiết và nhu cầu tiêu thụ tăng cao. Trên thị trường, giá gạo tẻ thường dao động từ 14.900-18.900 đồng/kg; giá gạo Bắc Hương từ 20.800-23.900 đồng/kg; giá gạo tẻ ngon Nàng Thơm chợ Đào từ 22.300-24.500 đồng/kg; giá gạo nếp từ 27.100-41.300 đồng/kg.

Bên cạnh đó, nhóm thực phẩm cũng "leo thang" 0,66% do giá rau củ quả tăng mạnh. Cụ thể, giá nhóm rau tươi, khô và chế biến tăng 3% do thời tiết mưa, bão, ngập lụt tại nhiều địa phương ảnh hưởng đến nguồn cung. Hơn nữa, giá thịt lợn cũng cao hơn 0,25% (tính đến ngày 28/10, giá thịt lợn hơi dao động từ 59.000-63.000 đồng/kg). Mặt bằng giá thay đổi dẫn đến chỉ số giá nhóm ăn uống ngoài gia đình tăng 0,19%, trong đó giá đồ ăn nhanh mang đi tăng 0,42%.

Cùng với đó, nhóm giao thông cũng điều chỉnh tăng 0,66% do giá xăng dầu đi lên theo giá thế giới. Nhóm nhà ở, điện, nước, chất đốt và vật liệu xây dựng cũng nhích 0,11%, chủ yếu bởi giá gas tăng và giá thuê nhà lên. Nhóm giáo dục cao hơn 0,48% do một số trường học tăng học phí. Khác với tháng Chín, nhóm bưu chính viễn thông tháng này ghi nhận mức tăng nhẹ.

Diễn biến CPI các tháng đa dạng

Tính chung 10 tháng CPI tăng 3,78% so với cùng kỳ năm trước. Theo bà Oanh, nguyên nhân chủ yếu do nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng giá (khi giá gạo trong nước tăng theo giá gạo xuất khẩu, thiên tai bão lũ và nhu cầu tiêu dùng tăng trong dịp Lễ, Tết cùng với giá thịt lợn tăng) cộng thêm nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng; giá dịch vụ y tế được điều chỉnh theo Thông tư số 22/2023/TT-BYT của Bộ Y tế và bảo hiểm y tế tăng theo lương cơ sở.

Tuy nhiên, bà Oanh cho biết mức tăng này nằm trong mục tiêu kiểm soát lạm phát của Chính phủ. Song, diễn biến CPI trong các tháng của năm 2024 rất đa dạng và cần phải chú ý.

Cụ thể trong tháng Một, CPI tăng 0,31% do giá dịch vụ y tế tăng tại một số địa phương, giá điện bình quân tăng và giá gạo trong nước cũng tăng theo giá xuất khẩu. Tháng Hai, CPI tăng mạnh nhất (1,04%) vì nhu cầu tiêu dùng dịp Tết Nguyên đán tăng cao, kèm theo giá gạo và xăng dầu tăng theo giá thế giới. Sang tháng Ba, CPI giảm xuống 0,23% khi nhu cầu tiêu dùng giảm sau Tết, đặc biệt là đối với lương thực, thực phẩm. Từ tháng Tư đến tháng Bảy, CPI tăng dần (0,07%, 0,05%, 0,17% và 0,48%), chủ yếu do giá gạo, thịt lợn, xăng dầu, điện và bảo hiểm y tế tăng. Đến tháng Tám, CPI ổn định, song sang tháng Chín lại tăng 0,29% vì giá lương thực, thực phẩm tăng do ảnh hưởng của bão số 3, 4 và hoàn lưu bão. Kết hợp với tháng Mười, trung bình mỗi tháng CPI tăng 0,25% so với tháng trước.

Như vậy, lạm phát cơ bản Mười đã tăng 0,23% so với tháng Chín và tăng 2,68% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 10 tháng, lạm phát cơ bản tăng 2,69% so với cùng kỳ năm 2023 và thấp hơn mức tăng CPI bình quân chung 3,78%. Nguyên do chủ yếu từ giá lương thực, thực phẩm, điện sinh hoạt, dịch vụ giáo dục, dịch vụ y tế và xăng dầu là yếu tố tác động làm tăng CPI, nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.

Theo bà Oanh, sự biến động này cho thấy việc duy trì ổn định giá cả cần sự điều hành chính sách linh hoạt và kịp thời. Trên bình diện quốc tế, bối cảnh kinh tế vẫn ẩn chứa những rủi ro tiềm ẩn. Tình hình thế giới vẫn đang phức tạp với nhiều yếu tố bất định, ảnh hưởng không nhỏ đến giá cả hàng hóa toàn cầu. Do đó, sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương là rất cần thiết để đưa ra các giải pháp kịp thời, hiệu quả, góp phần ổn định kinh tế và đảm bảo đời sống người dân./.

(Vietnam+)