Chỉ số hạnh phúc đo từ niềm vui khi người già có lương hưu

Từ ngày 1/7/2023 vừa qua, những người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội (BHXH) và trợ cấp hằng tháng sẽ được tăng từ 12,5% - 20,8% trên mức lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hằng tháng.

Niềm vui của ngày nhận lương hưu

Cứ vào ngày 3 đến ngày 5 hằng tháng, bà Huỳnh Hoài Phượng (63 tuổi, phường 2, TP. Tây Ninh) nhận lương hưu qua thẻ ATM. Từ đầu tháng 8/2023, bà Phượng đã nhận được mức lương hưu mới với hơn 4 triệu đồng.

“Tôi mừng lắm! Nhà nước quan tâm tới những người hưu trí như chúng tôi, thật phấn khởi”, bà Phượng bày tỏ.

Lương hưu đem đến niềm vui cho người lao động khi về già.

Theo BHXH Việt Nam, hiện cả nước có gần 3,4 triệu người hưởng các chế độ hưu trí và trợ cấp BHXH hằng tháng. Năm 2022, mức hưởng lương hưu trung bình khoảng 5,4 triệu đồng/tháng - cao hơn mức thu nhập bình quân của người dân năm 2021 (4,2 triệu đồng/tháng).

Nhìn thông báo lương hưu trên chiếc điện thoại di động, ông Trần Hoàng Thành (phường 7, TP Trà Vinh) không giấu được nét rạng rỡ. “Nhờ có cán bộ BHXH nhiệt tình tư vấn đóng tiếp BHXH tự nguyện mà giờ đây tôi được nhận lương hưu hàng tháng, được cấp thẻ BHYT để chăm sóc sức khỏe, yên tâm cho tuổi già không là gánh nặng đối với con cháu”, ông nói.

Ông Thành cho biết, lương hưu hiện tại của ông hơn 2,1 triệu đồng và đã nhận lương hưu được 1 năm, nhưng mỗi lần nghe tin nhắn thông báo lương hưu, ông đều vui mừng như lần đầu tiên được nhận.

Thực tế, ông Thành đã từng có ý định sẽ rút BHXH một lần vì không đủ thời gian đóng BHXH bắt buộc để được hưởng lương hưu. "Trong thời gian chờ nhận BHXH một lần theo quy định, tôi tính toán sẽ nhận BHXH một lần với số tiền khoảng 90 triệu đồng. May quá, lúc đó, nhờ được cán bộ BHXH tỉnh tư vấn không nên rút BHXH một lần, mà chuyển sang đóng BHXH tự nguyện cho thời gian còn thiếu để hưởng lương hưu", ông kể.

Được tư vấn đóng tiếp BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu, ông Thành đã cân nhắc, đắn đo thiệt hơn. Nếu nhận BHXH một lần với số tiền khoảng 90 triệu đồng, có thể số tiền tích lũy nhờ đóng BHXH bắt buộc sẽ chi tiêu hết sau 2 năm. Lúc đó, ông cân nhắc rất nhiều, cộng thêm cán bộ BHXH tỉnh tư vấn cụ thể từng mức đóng BHXH tự nguyện, số tiền sẽ đóng, mức hưởng, ông đã làm bài toán cụ thể thiệt hơn giữa đóng tiếp BHXH tự nguyện và rút BHXH một lần.

Sau đó, ông Thành đã quyết định đóng tiếp ở mức hưởng lương 4 triệu đồng/tháng. Sau một năm đóng theo phương thức đóng từng quý, vào tháng 8/2021, ông quyết định đóng một lần 37 tháng còn thiếu cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu...

An hưởng tuổi già nhờ tiền lương hưu

Ông chia sẻ, để đóng với số tiền hơn 34 triệu đồng cùng lúc, vợ chồng ông thống nhất bán mấy chỉ vàng cộng thêm số tiền tích lũy để đóng một lần cho đủ điều kiện hưởng lương hưu. Tháng 10/2021, ông được nhận lương hưu ngay và được cấp thẻ BHYT để chăm sóc sức khỏe với mức hưởng lên đến 95%.

Phấn khởi với niềm vui nhận lương hưu, ông Thành chia sẻ hai vợ chồng ông đều có lương hưu. Cứ đầu tháng, mỗi khi có tin nhắn điện thoại báo lương hưu về tài khoản, hai vợ chồng ông đều vui mừng khoe với nhau về số tiền lương hưu được nhận. Ông cho biết: “Mặc dù lương hưu không được là bao nhưng biết “liệu cơm gắp mắm” thì vẫn có thể chủ động trong cuộc sống, có một khoản để lì xì cho cháu và đi đây đi đó, an hưởng tuổi già.

Hiện cả nước có gần 3,4 triệu người hưởng các chế độ hưu trí và trợ cấp BHXH hằng tháng.

Theo ông Bùi Quang Huy, Giám đốc BHXH tỉnh Trà Vinh, hiện Trà Vinh có 89% người tham BHXH tự nguyện. Đa số họ chọn mức thu nhập tháng thấp nhất để đóng là 1,5 triệu đồng. Theo đó, hàng tháng mỗi người sẽ đóng bằng 22% mức này, cụ thể là 330.000 đồng/tháng.

Nếu những hộ thuộc diện nghèo thì được Nhà nước hỗ trợ 30%, hộ cận nghèo được hỗ trợ 25% và hộ khác được hỗ trợ 10% nên mức đóng theo tháng theo thứ tự sẽ là 231.000 đồng; 247.500 đồng và các đối tượng theo quy định khác là 297.000 đồng/tháng. Phương thức đóng linh hoạt, người đóng có thể đóng từng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần, thậm chỉ 12 tháng một lần.

Theo đó, ở Trà Vinh đã hình thành nhiều sáng kiến hay giúp người lao động có thể tham gia BHXH tự nguyện. Trong đó, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Trà Vinh đưa ra mức chỉ cần “nuôi heo đất” 10.000 đồng/ngày là có thể giúp nhiều hội viên, phụ nữ tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình.

Theo quy định của Luật BHXH, người lao động trước đây có khoảng thời gian làm việc tại các cơ quan, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất - kinh doanh… có hưởng lương và tham gia BHXH bắt buộc, nếu vì lý do nào đó phải nghỉ việc, không tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc thì vẫn có thể chuyển sang tham gia BHXH tự nguyện để tích lũy thêm thời gian đóng BHXH, nhằm đủ điều kiện để hưởng các quyền lợi từ chính sách BHXH, đặc biệt là chế độ hưu trí và BHYT. Trước lợi ích thiết thực của chính sách BHXH này, nhiều người dân sau khi nghỉ việc tại các cơ quan, doanh nghiệp đã tiếp tục tham gia đóng BHXH cho khoảng thời gian còn thiếu để được hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động.

Sẽ giảm năm đóng BHXH để hưởng lương hưu

Có thể nói, khi tham gia BHXH tự nguyện sẽ giúp lao động tự do được hưởng lương hưu hằng tháng khi về già và tự chủ cuộc sống, không phụ thuộc vào con cháu. Chính sách BHXH tự nguyện không chỉ tạo cơ hội cho lao động tự do mà còn giúp người lao động đã từng tham gia BHXH bắt buộc nhưng do nghỉ việc, chưa đóng BHXH đủ 20 năm sẽ được tiếp tục tham gia đóng tiếp BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động.

Thời gian qua, nhiều địa phương đã ban hành nhiều giải pháp và phối hợp với nhiều ngành, địa phương khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện. Trong đó, hệ thống BHXH các cấp đã tập trung đẩy mạnh tuyên truyền về lợi ích, ý nghĩa và tầm quan trọng của chính sách BHXH tự nguyện trong hệ thống an sinh, cũng như đây là chính sách quan trọng để góp phần xây dựng chỉ số hạnh phúc.

Đặc biệt vừa qua, Chính phủ thống nhất hoàn thiện nội dung dự thảo Luật BHXH sửa đổi theo hướng giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu và giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Chính sách pháp luật (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) - cho biết, chính sách này được người lao động rất ủng hộ, bởi đáp ứng, đảm bảo an sinh cho người lao động và tiến tới tăng độ bao phủ cho nhiều người hưởng chế độ hưu trí.

“Đặc biệt đối với những người lao động tham gia vào thị trường lao động muộn, những người có thời gian đóng BHXH không liên tục vẫn sẽ có cơ hội được nhận chế độ này”, ông Quảng nói.

Về ý kiến nếu giảm số năm đóng BHXH thì tiền lương hưu của người lao động sẽ bị sụt giảm, ông Quảng cho rằng dù mức lương hưu có thấp đi thì vẫn đảm bảo hơn nhiều so với việc không thuộc diện chi trả.

Thy Lê