Chi trả bảo hiểm trách nhiệm xe cơ giới chỉ có 6%

Đó là quan điểm được Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) góp ý đối với Dự thảo Nghị định quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới; bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc; bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng do Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo.

VCCI cho rằng bảo hiểm bắt buộc là sự can thiệp bằng quyền lực hành chính của Nhà nước vào quyền tự do thỏa thuận của người dân và doanh nghiệp – một trong những quyền dân sự được bảo vệ.

Như vậy, để hạn chế quyền này, cơ quan nhà nước phải chứng minh được rằng lợi ích công cộng thu được từ việc hạn chế quyền vượt xa chi phí phải bỏ ra.

Theo báo cáo, sau hơn 10 năm triển khai Nghị định 103/2008, tỉ lệ chi trả bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự với xe máy vẫn ở mức rất thấp, gần 6% năm 2019 (45 tỉ đồng chi trả trên 765 tỉ đồng phí bảo hiểm).

Tỉ lệ này thấp hơn rất nhiều các loại bảo hiểm bắt buộc khác, cụ thể tỉ lệ chi trả của bảo hiểm trách nhiệm dân sự của xe ô tô là khoảng 33%, bảo hiểm cháy nổ là 31%.

Thế nên, với số tiền chi trả ít ỏi 45 tỉ đồng thì rất khó có thể thuyết phục rằng lợi ích mang lại từ khoản tiền bồi thường này lớn hơn chi phí xã hội phải bỏ ra là 765 tỉ đồng.

Như vậy, nhìn về mặt tổng lợi ích cho xã hội, bảo hiểm bắt buộc với xe máy hiện nay không bảo đảm nguyên tắc lợi ích lớn hơn chi phí.

Có ý kiến cho rằng tỉ lệ chi trả thấp của bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe máy là do các quy định cụ thể và quá trình thực thi yếu kém, chứ không phải do loại bảo hiểm này không mang lại lợi ích xã hội.

Tuy nhiên, chính sách này đã tồn tại được hơn ba thập kỷ, từ Nghị định 30-HĐBT năm 1988, trải qua bốn lần sửa đổi vào các năm 1997, 2008, 2013 và 2021, cùng với đó là tám lượt văn bản quy định chi tiết.

Như vậy, nếu cho rằng các quy định chi tiết hay quá trình thực thi có vấn đề thì vì sao thực trạng này vẫn chưa được khắc phục?

Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc một số phương án sau đây đối với các quy định về bảo hiểm trách nhiệm xe cơ giới:

Phương án 1: Bãi bỏ quy định bắt buộc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với chủ xe máy.

Theo đó, việc mua bảo hiểm xe máy, bao gồm cả bảo hiểm trách nhiệm dân sự và các loại bảo hiểm khác, sẽ dựa trên sự tự nguyện thỏa thuận của các bên.

Điều này không chỉ giúp giảm chi phí xã hội mà còn giúp các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm có động lực thiết kế và cung cấp những sản phẩm bảo hiểm tốt hơn, phù hợp với nhu cầu của khách hàng và mang lại lợi ích thực sự cho xã hội.

Phương án 2: Đồng thời sửa đổi nhiều quy định để giúp tăng tỉ lệ chi trả đối với sản phẩm bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe máy, gồm có: giảm mức phí bảo hiểm; tăng mức bồi thường bảo hiểm; giảm bớt các trường hợp loại trừ trách nhiệm bảo hiểm; đơn giản hóa hồ sơ bồi thường bảo hiểm.

Các quy định này cần được điều chỉnh sao cho tỉ lệ chi trả bảo hiểm đối với xe máy cũng vào khoảng hơn 30% như các loại bảo hiểm khác.

T.LINH