'Chìa khóa' phòng ngừa vô sinh

Với phương pháp IVF, trứng và tinh trùng sẽ được gặp nhau và thụ tinh trong ống nghiệm. Ảnh minh họa

Hai vợ chồng cần làm việc trong môi trường lành mạnh, hạn chế tiếp xúc thường xuyên với hóa chất độc hại.

Nguyên nhân do cả hai vợ chồng chiếm 10%

Theo BSCKI Nguyễn Thành Trung - Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, có rất nhiều yếu tố gây khó khăn trong việc tiếp cận vấn đề vô sinh hiếm muộn. Đầu tiên là yếu tố đến từ môi trường sống.

Hiện nay, môi trường sống, chế độ sinh hoạt, các hóa chất độc hại ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản của con người rất nhiều. Nhiều trường hợp tìm tới Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn thăm khám hiếm muộn với lý do là sử dụng rượu bia, chất kích thích, thuốc lá, thừa cân béo phì, làm việc trong môi trường độc hại hoặc áp lực công việc, cuộc sống.

Yếu tố thứ hai là xu hướng kết hôn muộn. Vì dự trữ buồng trứng của người phụ nữ có hạn và sẽ thoái hóa dần theo thời gian, nên tuổi càng cao, khả năng thụ thai càng khó thành công.

Một yếu tố nữa là tâm lý của bệnh nhân. Tuy không phải tất cả, nhưng vẫn có một số không nhỏ bệnh nhân hiếm muộn bị ảnh hưởng từ thế hệ trước rằng, nguyên nhân vô sinh là do người vợ.

“Thực tế, theo nghiên cứu của Bộ Y tế, nguyên nhân vô sinh có 40% là do người chồng, 40% là do người vợ, 10% là do cả hai và 10% chưa rõ nguyên nhân. Lý do gây vô sinh do người chồng cũng rất nhiều như tinh trùng yếu, dị dạng nhiều, mắc các bệnh lý nam khoa, bất thường hệ sinh sản hoặc bất thường di truyền”, bác sĩ Nguyễn Thành Trung cho biết.

Trước thực trạng này, bác sĩ Trung khuyến cáo, các cặp vợ chồng khi sẵn sàng cho cuộc sống hôn nhân, xây dựng gia đình thì nên có con sớm. Trong trường hợp nếu hai vợ chồng có rào cản tâm lý hoặc gặp các vấn đề sinh sản thì nên chia sẻ, thấu hiểu để có hướng điều trị sớm.

Nếu sau khi kết hôn một năm không dùng biện pháp tránh thai mà vẫn chưa có tin vui, với phụ nữ trên 35 tuổi thì thời gian là 6 tháng, hai vợ chồng nên tới các cơ sở y tế chuyên khoa. Từ đó, thăm khám và điều trị sớm nhất có thể. Nếu có thể, nên khám tiền hôn nhân để phát hiện sớm các bệnh lý sinh sản.

Phương pháp điều trị tùy mức độ vô sinh

Bên cạnh đó, theo bác sĩ Trung, các cặp vợ chồng muốn có sức khỏe sinh sản tốt nên đảm bảo một cơ thể khỏe mạnh. Hai vợ chồng cần làm việc trong môi trường lành mạnh, hạn chế tiếp xúc thường xuyên với hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, kim loại nặng, hóa chất độc hại, phóng xạ, môi trường nhiệt độ cao.

Hạn chế những căng thẳng và áp lực công việc trong giai đoạn này, cần giữ cân bằng tâm lý và tinh thần ổn định. Tham gia các hoạt động thể chất, cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống về tinh thần, chọn chơi môn thể thao yêu thích như bơi lội, yoga… Không nên sử dụng các chất kích thích, rượu bia, thuốc lá.

Các cặp vợ chồng mong con nên sử dụng những thực phẩm có nguồn gốc tự nhiên ít axit béo bão hòa và chuyển hóa, giàu Omega-3 như ngũ cốc, rau mùi, hạt bí, chất xơ, hải sản, thịt gia cầm. Các thực phẩm này chứa nhiều loại sinh tố vi lương, như axit folic, vitamin E và B12, hoạt chất chống oxy hóa tự do.

“Nam giới nên hạn chế những thức ăn ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng như thịt gia súc, thịt qua chế biến và bảo quản công nghiệp, thực phẩm từ đậu nành, khoai tây, sữa chua tách béo, thức uống có đường”, bác sĩ Trung chia sẻ.

BSCKI Dương Ngọc Vân - Chuyên khoa Sản, Bệnh viện Đa khoa Medlatec cho biết: Hiện nay, trong số các cách điều trị vô sinh, có hai phương pháp được sử dụng nhiều nhất đó là IUI và IVF. Cụ thể, IUI là phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung.

Phương pháp này được áp dụng với những cặp vợ chồng vô sinh mà có thể do vấn đề ở người chồng, người vợ hoặc không có nguyên nhân. Các cặp vợ chồng cần phải tìm hiểu kỹ về IUI và hiểu rõ vấn đề sức khỏe của cả hai.

Từ đó, đồng lòng đưa ra quyết định có thực hiện hay không và cần phải chuẩn bị tinh thần như thế nào. Như vậy mới có thể mong đợi vào kết quả điều trị tốt nhất.

Phương pháp thứ hai là thụ tinh trong ống nghiệm IVF. Đây là phương pháp điều trị vô sinh hiện đại và được nhiều cặp vợ chồng áp dụng trong những năm gần đây.

Với phương pháp này, trứng và tinh trùng sẽ được gặp nhau và thụ tinh trong ống nghiệm, cho đến khi phôi thai hình thành. Sau đó, bác sĩ sẽ dùng thủ thuật để đưa phôi thai đã được nuôi trong ống nghiệm vào tử cung của người phụ nữ. Phôi thai sẽ có thể làm tổ trong tử cung và phát triển tự nhiên.

Những người có thể áp dụng IVF là cặp vợ chồng đã áp dụng phương pháp IUI hoặc cách điều trị vô sinh khác nhưng không thành công. Hoặc, trường hợp phụ nữ bị tắc cả hai bên vòi trứng, hay mắc phải một số bệnh lý như lạc nội mạc tử cung,… Ngoài ra, các cặp vợ chồng cũng có thể áp dụng phương pháp này trong trường hợp nam giới gặp vấn đề về tinh trùng, như tinh trùng yếu và dị dạng.

ThS.BS Đinh Hữu Việt - Trưởng khoa Nam học, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội khuyến cáo, để phòng ngừa vô sinh, mọi người cần hạn chế các yếu tố nguy cơ và xây dựng lối sống lành mạnh.

Cụ thể, cần tránh thức khuya, tránh tình trạng căng thẳng quá mức. Tránh hút thuốc lá, uống rượu, bia. Tăng cường vận động, tập luyện thể thao. Có chế độ ăn uống đầy đủ, đa dạng cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể.

Tùy từng nguyên nhân và mức độ vô sinh, bác sĩ sẽ xây dựng các phương pháp điều trị khác nhau. Một số trường hợp chỉ cần tư vấn thay đổi thói quen và lối sống tình dục hoặc áp dụng các phương pháp bổ trợ khác để có thai tự nhiên.

Một số trường hợp sẽ cần tiến hành thụ tinh nhân tạo để tăng khả năng có thai. Một số trường hợp khó hơn, các bác sĩ sẽ tiến hành thụ tinh trong ống nghiệm để điều trị vô sinh.

Vân Huyền