'Chìa khóa vàng' nâng cao chất lượng dân số

Khám và tư vấn cho sản phụ sau sinh

Chị Hoàng Mỹ Thương, trú tại phường Tây Lộc (quận Phú Xuân) đến sàng lọc ở Bệnh Viện Trường Đại học Y Dược Huế khi thai kỳ đang ở tuần thứ 13. Đây được xem là thời điểm “vàng” để mẹ bầu thực hiện phương pháp kiểm tra, sàng lọc. Chỉ sau hơn 20 phút, chị Thương yên tâm khi bác sĩ cho thấy hình ảnh đầy đủ của thai nhi khỏe mạnh cũng như sàng lọc được nhiều dị tật bẩm sinh có biểu hiện hình thái.

“Mặc dù thời kỳ trước và khi mang thai mình áp dụng nghiêm ngặt các chế độ ăn uống, luyện tập và nghỉ ngơi, song đây là con đầu lòng nên gia đình rất lo. Sau khi sàng lọc, giờ thấy khá thoải mái vì sức khỏe của 2 mẹ con ổn định, sắp tới sẽ tiếp tục khám và sàng lọc theo chỉ định của bác sĩ”, chị Thương chia sẻ.

Theo ThS.BS.CKI Hà Thị Mỹ Dung, Trưởng Khoa Sức khỏe sinh sản, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Huế, hiện tỷ suất tử vong trẻ dưới 1 tuổi/ 1.000 trẻ đẻ sống chiếm tỷ lệ 15,0‰; tỷ suất tử vong trẻ dưới 5 tuổi/1.000 trẻ đẻ sống là 22,5‰. Trong đó, dị tật bẩm sinh (DTBS) là một trong những bất thường hay gặp ở thai nhi và trẻ sơ sinh. Các DTBS tùy theo mức độ nặng nhẹ sẽ ảnh hưởng đến khả năng sống, khả năng sinh hoạt, tuổi thọ và hòa nhập cộng đồng của trẻ dị tật. Vì vậy, nếu biết trước được các dị tật có thể hoạch định sớm được kế hoạch điều trị, góp phần giảm đáng kể tỷ lệ tử vong do chẩn đoán và điều trị muộn.

Số liệu từ Ban Chỉ đạo Dân số và Phát triển thành phố Huế cho thấy, năm 2024 Trung tâm Sàng lọc - Chẩn đoán trước sinh và sơ sinh, Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế đã tiến hành sàng lọc trước sinh cho 443 thai phụ với 456 thai nhi; trong đó, có 8 ca nghi ngờ mắc nguy cơ cao mắc 1 trong 3 bệnh, gồm: Down, Edward và Patau. Sau khi sàng lọc, tất cả những trường hợp này đã được tư vấn trực tiếp, vận động tiếp tục thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu để chẩn đoán bệnh. Tại cấp huyện, xã đã tiến hành sàng lọc trước sinh cho 12.038 thai phụ, trong đó những trường hợp tiền sử có yếu tố nguy cơ cao hoặc siêu âm thấy dấu hiệu bất thường đều được tư vấn, giới thiệu lên tuyến trên xét nghiệm chẩn đoán.

BS Hà Thị Mỹ Dung cho biết thêm, sàng lọc trước sinh là biện pháp hiện đại trong y học dự phòng, là chương trình sử dụng những kỹ thuật thăm dò và xét nghiệm cho các thai phụ nhằm xác định các DTBS của thai nhi giúp điều trị sớm hoặc chấm dứt thai kỳ đối với những thai nhi có bệnh lý di truyền hoặc dị tật bẩm sinh không khắc phục được. Trong đó, quan tâm phát hiện các dị tật ống thần kinh, hội chứng Down, hội chứng Edward là những dị tật có hậu quả nghiêm trọng đến sự phát triển trí tuệ của trẻ. Vì vậy, phụ nữ khi mang thai cần phải tổ chức chẩn đoán trước sinh đồng bộ, từ thăm khám lâm sàng, siêu âm, xét nghiệm sinh hóa, di truyền tế bào và di truyền phân tử để phát hiện các bất thường thai nhi, thực hiện các tham vấn di truyền kịp thời, góp phần làm giảm thiểu tỷ lệ bệnh di truyền và DTBS.

Bài, ảnh: Thanh Hương