Chiến lược phát triển cảng biển Việt Nam - nhìn từ Tân Cảng Sài Gòn: Bài 1: Đột phá từ tư duy đổi mới

Tư duy đổi mới chính là tinh thần đột phá, khẳng định phẩm chất và bản lĩnh “Bộ đội Cụ Hồ-người chiến sĩ hải quân” trên mặt trận kinh tế, quốc phòng.

Dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới

Những ngày đầu khi mới thành lập (15-3-1989), Quân cảng Sài Gòn chỉ có 36 cán bộ, chiến sĩ vốn quen với công việc huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu để bước sang làm kinh tế. Số lượng người ít ỏi ấy đã phải trăn trở, thao thức bao tháng năm khi cơ sở vật chất rất thiếu thốn, cũ nát và không có kinh phí để sửa chữa, xây mới. Làm sao xây dựng được mô hình biên chế tổ chức tốt để quản lý, khai thác cảng quân sự-kinh tế một cách hiệu quả? Đây là câu hỏi mà những người lính hải quân phải đau đầu tìm cách trả lời.

Trước những khó khăn, thiếu thốn ban đầu, đội ngũ cán bộ, chiến sĩ đã phát huy tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường, vừa làm vừa học hỏi để duy tu, sửa chữa, chống xuống cấp một số hạng mục quan trọng. Ý chí, nghị lực và sức người từng bước làm thay đổi diện mạo của quân cảng. Hơn một năm dãi nắng dầm mưa, lăn lộn với bến bãi, hơn 300.000m3 bùn đất ở các bến đã được nạo vét, bảo đảm độ sâu an toàn hàng hải cho các tàu quân sự và tàu kinh tế ra vào.

Cảng Tân cảng Cát Lái.

Hệ thống điện, nước, nhà cửa, giao thông cũng được sửa chữa, nâng cấp. Sự khởi đầu vất vả, gian truân đã góp phần mang lại những hợp đồng kinh tế đầu tiên cho quân cảng, tạo ra nguồn kinh phí để đơn vị đầu tư xây sửa những công trình cần thiết cho nhiệm vụ...

Đó là những thành công rất đáng khích lệ để quân cảng bắt kịp các đơn vị cảng biển dân sự đã có cơ sở vật chất tốt hơn và kinh nghiệm nhiều năm khai thác cảng biển. Những nỗ lực này của Quân cảng Sài Gòn cũng là kinh nghiệm để các bộ, ngành liên quan nghiên cứu phát triển các cảng mới ở nước ta.

Trong dòng chảy của nền kinh tế đất nước, quá trình xây dựng, trưởng thành qua mỗi giai đoạn phát triển, lãnh đạo, chỉ huy Quân cảng Sài Gòn (sau này gọi là Tân cảng Sài Gòn) luôn đánh giá, dự báo đúng tình hình, mạnh dạn đổi mới, xác định rõ phương hướng xây dựng đơn vị và chiến lược kinh doanh, đưa đơn vị trở thành doanh nghiệp hàng đầu cả nước trong kinh doanh khai thác cảng và các ngành dịch vụ biển, đảo. Điều này đã làm nên thương hiệu, uy tín, khẳng định vị thế quan trọng trên trường quốc tế của SNP.

Chuẩn đô đốc Nguyễn Đăng Nghiêm, nguyên Tổng giám đốc SNP nhớ lại: "Đầu những năm 2000, trước những đổi thay của đất nước và khu vực, mặc dù đã phát triển khá mạnh nhưng đơn vị vẫn gặp không ít khó khăn về điều kiện SXKD; số lượng bạn hàng chưa nhiều. Nếu không thay đổi sẽ tụt hậu và mất bạn hàng. Trước tình hình như vậy, chúng tôi đã có ý tưởng đổi mới, tạo nền tảng cho đơn vị phát triển toàn diện, bền vững".

Để tạo nên sức mạnh tổng hợp, thời gian ấy, Chuẩn đô đốc Nguyễn Đăng Nghiêm đã thuyết phục tập thể lãnh đạo SNP đồng thuận triển khai mô hình phần mềm ứng dụng quản lý điều hành và khai thác cảng container (TOPX) có giá trị hàng triệu USD. Anh tin là khi áp dụng, việc quản lý hàng hóa đều thực hiện bằng một hệ thống phản ánh trung thực, chính xác, tạo bước đột phá mới trong SXKD.

Lúc ấy, trong đơn vị chưa ai biết ý tưởng của Tổng giám đốc sẽ thành công ở mức nào, nhưng đều ủng hộ cao vì họ tin tưởng ở người lãnh đạo. Sau một thời gian đưa phần mềm vào khai thác trơn tru, những khâu trung gian được loại bỏ, năng suất bốc xếp tăng nhanh là kết quả và câu trả lời cho tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm của người đứng đầu Tổng công ty. Đến nay, uy tín và thương hiệu của SNP đã vang xa, là nơi tin tưởng của bạn hàng trong nước cũng như quốc tế.

Tiên phong ứng dụng khoa học-công nghệ

Đổi mới sáng tạo trở thành điểm nhấn trong phẩm chất, ý chí của cán bộ, nhân viên, chiến sĩ, người lao động ở SNP. Từ thành công ban đầu, đơn vị tiếp tục triển khai và đưa vào vận hành phần mềm quản trị điều hành vận tải (OTM), giúp quản lý thống nhất các đơn hàng, theo dõi trọn khâu từ lúc nhận đơn hàng đến toàn bộ quá trình làm hàng; triển khai chứng từ thanh toán, hỗ trợ tốt công tác quản lý, điều hành sản xuất và quản trị dịch vụ logistics; giúp mở rộng sản xuất, tăng hiệu quả SXKD.

Làm hàng đầu Xuân Quý Mão tại cảng Tân cảng Cát Lái.

Ứng dụng hệ thống quản lý, điều hành khai thác cảng TOPX-TOPOVN có nền tảng công nghệ hiện đại, tự động hóa các quy trình tác nghiệp, loại bỏ các thao tác thủ công, giúp năng suất giải phóng tàu tăng 60%, thời gian tàu nằm bến giảm 50%, thời gian giao nhận bình quân giảm 3 lần, những vụ việc mất an toàn giảm 50%.

Với chương trình hiện đại hóa thủ tục giao nhận Cảng điện tử ePort (phiên bản Web, ứng dụng di động Mobile App) và lệnh giao hàng điện tử (EDO), cho phép khách hàng làm thủ tục đăng ký giao nhận container và thanh toán trực tuyến qua internet; điện tử hóa quy trình làm việc, kiểm soát chặt chẽ hồ sơ, thay thế chứng từ giao nhận giấy bằng chứng từ điện tử, hóa đơn điện tử, giảm 1/2 thời gian tác nghiệp của khách hàng và giảm ách tắc giao thông khi sản lượng hàng hóa giao, nhận tăng cao.

Không những vậy, nó còn giảm 2/3 số lượng nhân viên tại khu thủ tục, giúp tiết kiệm mỗi năm khoảng 70 tỷ đồng cho doanh nghiệp, chưa kể những giá trị mang lại cho các hãng tàu, khách hàng và xã hội...

Ông Roson Lee, đại diện Công ty Oriental Logistics, một khách hàng lâu năm của SNP nhận định: “Cảng điện tử ePort là hình thức thương mại điện tử đầu tiên áp dụng trong lĩnh vực cảng biển tại Việt Nam, có sức lan tỏa mạnh mẽ tác động hiệu ứng tích cực đến hãng tàu, khách hàng cũng như các cảng khác trong nước. Sự tiên phong ứng dụng khoa học-công nghệ đã góp phần nâng cao uy tín và thương hiệu của SNP, giữ chân đối tác, khách hàng ngay cả khi khó khăn nhất”.

Ngoài Cảng điện tử ePort, còn hàng loạt phần mềm được triển khai trong lĩnh vực quản lý kho CFS (WMSVN CFS), kho phân phối (Infor SCE), kho ngoại quan (WMSVN BW) nâng cao hiệu quả điều hành sản xuất dịch vụ kho hàng, giúp công tác quản lý vị trí hàng hóa chính xác theo không gian 3 chiều.

Các ngành quân sự, chính trị, kỹ thuật, hậu cần, y tế, tài chính, an ninh cảng biển, văn phòng... cũng tích cực ứng dụng phần mềm công nghệ, chữ ký số giúp tối ưu hóa nghiệp vụ quản lý, góp phần đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Đại tá Ngô Minh Thuấn, Tổng giám đốc SNP khẳng định: Cội nguồn những thành công hết sức tự hào của SNP được xuất phát từ phẩm chất cao quý Bộ đội Cụ Hồ. Đó là ý chí và kỷ luật, là sự đổi mới, nhanh nhạy, dám nghĩ, dám làm-những nhân tố nền tảng tạo nên sự khác biệt và văn hóa đặc trưng của một doanh nghiệp Quân đội.

Nét đẹp đó được tiếp nối, nhân lên trong từng nhiệm vụ, đặc biệt là tư duy vượt trước, đi tắt đón đầu, tiên phong ứng dụng khoa học-công nghệ vào SXKD. Mô hình ứng dụng công nghệ của SNP cũng được nhiều doanh nghiệp khai thác cảng biển trên cả nước nghiên cứu, học tập, tạo ra hiệu ứng công nghệ và chuyển đổi số của hệ thống cảng biển Việt Nam.

Bài và ảnh: PHI HÙNG - YẾN LONG