Chiến lược phát triển ngành dịch vụ logistics

Tháng 11-2023, tàu Zhao Shang Yi Dun (Trung Quốc) cập Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long đưa hơn 700 du khách tới thăm Vịnh Hạ Long và các điểm du lịch nổi tiếng của Quảng Ninh qua đường biển. Ảnh: Minh Đức

Logistics là ngành dịch vụ được ví như những mạch máu của nền kinh tế, có vai trò quan trọng trong kết nối, hỗ trợ và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Theo đánh giá của các tổ chức quốc tế, Việt Nam là quốc gia có nhiều tiềm năng, lợi thế đối với ngành logistics, bởi nằm trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương phát triển năng động trên thế giới, nơi có nguồn hàng tập trung và luồng hàng giao lưu mạnh, cùng với nền kinh tế có độ mở lớn (hơn 200%), xuất, nhập khẩu và thương mại điện tử luôn tăng trưởng ở mức 2 con số. Trong đó, tỉnh Quảng Ninh là tỉnh có vị trí địa kinh tế đặc biệt ở vùng Đông Bắc, có hệ thống cửa khẩu phân bố trên dọc tuyến biên giới, cùng với hệ thống cảng nước sâu, kết cấu hạ tầng giao thông gần như hoàn thiện và hiện đại nhất cả nước với đủ 5 loại hình vận tải (đường bộ, đường thủy nội địa, đường sắt, đường biển, hàng không), có nhiều thuận lợi trong phát triển dịch vụ logistics.

Lợi thế phát triển logistics của tỉnh Quảng Ninh gắn với thương mại biên giới, cảng biển và đặc biệt còn có Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn. Bên cạnh đó, tỉnh Quảng Ninh cũng luôn là tỉnh đi đầu về cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh khi nhiều năm liên tiếp giữ vị trí đứng đầu cả nước về Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI).

Quá trình hội nhập quốc tế mang lại cho tỉnh Quảng Ninh nhiều cơ hội và cả thách thức lớn trong phát triển logistics để phát triển kinh tế. Vấn đề đặt ra là làm sao để tỉnh Quảng Ninh phát huy được những lợi thế, tranh thủ được những điều kiện hội nhập quốc tế thuận lợi vào phát triển các loại hình dịch vụ, trở thành trung tâm logistics của cả nước, góp phần thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia giàu mạnh. Để đạt được mục tiêu trước mắt trong giai đoạn 2022-2025, Quảng Ninh sẽ tiếp tục tập trung vào việc đầu tư cải thiện mạnh mẽ cơ sở hạ tầng với dự kiến phân bổ nguồn vốn đầu tư công sử dụng ngân sách trong giai đoạn này trên 45.000 tỷ đồng. Trong đó, đặc biệt quan tâm đẩy nhanh tiến độ xây dựng cảng biển như Vạn Ninh, kêu gọi đầu tư vào cảng Con Ong - Hòn Nét, hạ tầng các KCN cảng biển Nam Tiền Phong, Bắc Tiền Phong, Đầm Nhà Mạc (TX Quảng Yên), cảng biển Hải Hà (huyện Hải Hà); hệ thống đường bộ liên kết vùng với Bắc Giang, Lạng Sơn, Hải Dương, đặc biệt là TP Hải Phòng…

Với mục tiêu đưa dịch vụ logistics của tỉnh tiến tới hiện đại hóa, đủ năng lực đáp ứng nhu cầu của khách hàng, tỉnh cũng triển khai nhiệm vụ nghiên cứu để kêu gọi doanh nghiệp tham gia phát triển thêm 3-5 dịch vụ cảng biển mới; 2-3 doanh nghiệp cung ứng tàu biển; 1-2 doanh nghiệp lớn đầu tư kinh doanh dịch vụ đại lý hàng hải; 2-3 hãng tàu biển quốc tế tham gia khai thác tuyến vận tải đi và đến Quảng Ninh; phát triển tối thiểu 3-5 doanh nghiệp vận tải, logistics, 1-2 doanh nghiệp lớn đầu tư dịch vụ vận tải hàng hóa đường thủy nội địa… Đồng thời, tỉnh cũng đang xem xét thí điểm, cho phép các tàu biển có trọng tải lớn chở than nhập khẩu về chuyển tải tại khu neo đậu Hòn Miều (TP Hạ Long) để các hãng tàu biển phát triển tuyến, chuyển hàng trực tiếp đến cảng biển Quảng Ninh. Từ đó có thể thu toàn bộ thuế nhập khẩu mặt hàng than và một số mặt hàng khác vào ngân sách tỉnh.

Hoạt động bốc xúc hàng hóa, chuyển tải tại khu vực cảng Con Ong - Hòn Nét (TP Cẩm Phả).

Ngoài các giải pháp trên, Quảng Ninh luôn chú trọng đẩy mạnh cải cách, đơn giản hóa, công khai, minh bạch các thủ tục hành chính, triển khai cơ chế một cửa quốc gia và một cửa ASEAN, thực hiện hải quan điện tử, thủ tục và quản lý hải quan tập trung tại cửa khẩu nhằm hỗ trợ hiệu quả hoạt động xuất nhập khẩu. Đến nay, Quảng Ninh đã hoàn thành kết nối hệ thống một cửa quốc gia (NSW) tại 6/6 chi cục hải quan, giảm được hơn 1h đối với thời gian làm thủ tục hàng xuất khẩu; cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 cho 160/160 thủ tục hải quan; 100% khu bến được áp dụng triển khai thủ tục hải quan tự động, giảm bớt thời gian cho doanh nghiệp, chủ tàu. Từ đó nhanh chóng tạo sức hút, đến nay các hãng tàu lớn như MAERSK và SITC, hàng hóa vận chuyển bằng container đã chọn Quảng Ninh là điểm đến. Tỉnh cũng đã tích cực xây dựng chương trình hợp tác giữa các hiệp hội logistics/hiệp hội ngành nghề của các địa phương, thông qua đó thúc đẩy kết nối giữa các doanh nghiệp. Xây dựng cơ chế khung để thu hút doanh nghiệp logistics lớn đầu tư và hoạt động tại khu vực. Về nhân lực, tiếp tục hợp tác giữa các cơ sở đào tạo về logistics của Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; tăng cường đào tạo nghề, đào tạo nghiệp vụ.

Với những động thái tích cực trên cộng với lực đẩy từ quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 được thông qua mới đây, Quảng Ninh sẽ tiếp tục có thêm nhiều cơ hội để phát triển, sớm hiện thực hóa giấc mơ trở thành trung tâm logistics Bắc Bộ. Theo quy hoạch, Quảng Ninh sẽ trở thành một trong những cửa ngõ trung chuyển hướng biển của khu vực, đầu tàu du lịch quốc gia, trung tâm du lịch quốc tế. Trong đó, Chính phủ cũng đã đặt kỳ vọng dịch vụ tổng hợp hiện đại sẽ ngày càng giữ vai trò chủ đạo trong phát triển kinh tế - xã hội của Quảng Ninh. Đến năm 2050, Quảng Ninh sẽ là trung tâm logistics, cửa ngõ trung chuyển vận tải đa phương thức kết nối với Trung Quốc, Đông Bắc Á và ASEAN; sân bay quốc tế Vân Đồn thành trung tâm logistics của Việt Nam, hướng tới là điểm trung chuyển cho Đông Nam Á.

Hoài Anh (Báo Quảng Ninh)