Chính phủ ra 'tối hậu thư': Truy xuất nguồn gốc, bảo đảm chất lượng nông sản xuất khẩu

Ngày 29/8/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính ban hành Công điện số 150/CĐ‑TTg, chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương nghiêm túc thực hiện các giải pháp nhằm đảm bảo uy tín và chất lượng nông, lâm, thủy sản Việt Nam xuất khẩu.

Theo đó, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao chủ trì xây dựng quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm xuyên suốt chuỗi sản xuất, từ trồng trọt, chăn nuôi đến chế biến, đặc biệt giám sát sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, kháng sinh và phụ gia, hoàn thiện trong năm 2025.

Cùng thời hạn, Thủ tướng yêu cầu rà soát chương trình tập huấn chuyên sâu cho các chuỗi ngành, nâng cao năng lực sản xuất, thu hoạch, sơ chế theo tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc, hoàn thành trong Quý III/2025.

Thủ tướng Chính phủ đồng thời yêu cầu các địa phương khẩn trương khắc phục triệt để các khuyến cáo của Đoàn thanh tra EU về dư lượng thuốc trừ sâu trong sản phẩm nguồn gốc thực vật tại Việt Nam.

Bộ Nông nghiệp cũng phải khẩn trương thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc, xây dựng cơ sở dữ liệu chuỗi cung ứng; đồng thời triển khai các vùng nguyên liệu đạt chuẩn theo Đề án giai đoạn 2022-2025, nhân rộng diện tích vào tháng 9/2025.

Công điện nêu rõ, nông nghiệp Việt Nam đang hội nhập sâu rộng với thế giới, tốc độ tăng trưởng giá trị gia tăng đạt khoảng 5-7%/năm, 11 nhóm sản phẩm nông, lâm, thủy sản có kim ngạch xuất khẩu vượt 1 tỷ USD, trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt khoảng 33,5 tỷ USD. Tuy nhiên, gần đây đã xuất hiện nhiều cảnh báo từ Liên minh châu Âu (EU) về một số lô hàng vi phạm quy định an toàn thực phẩm, gây ảnh hưởng đến uy tín và khả năng cạnh tranh của nông sản Việt Nam.

Để khắc phục, Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường triển khai ngay biện pháp truy xuất nguồn gốc, thông báo kịp thời với Tổng vụ Sức khỏe và An toàn thực phẩm (EC) qua hệ thống RASFF, đồng thời hoàn thiện và áp dụng quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm xuyên suốt chuỗi sản xuất, từ trồng trọt, chăn nuôi đến chế biến và xuất khẩu, đặc biệt chú trọng giám sát sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, kháng sinh và phụ gia. Việc này cần hoàn thành trong năm 2025.

Bộ Công Thương chịu trách nhiệm xử lý các cảnh báo từ thị trường EU, và thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm có rủi ro cao, hoàn thành vào tháng 8/2025.

Còn Bộ Tài chính được giao nghiên cứu cơ chế thông quan nhanh, thuận lợi cho doanh nghiệp, kết hợp tăng cường kiểm tra đối với xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản, hoàn thành trong tháng 9/2025.

Bộ Khoa học và Công nghệ phải sớm ban hành, cập nhật hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn phù hợp quốc tế, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong truy xuất nguồn gốc. Bộ Ngoại giao tăng cường hợp tác song phương và đa phương với EU, tạo điều kiện thuận lợi cho nông sản Việt Nam tiếp cận thị trường.

Đáng chú ý, Thủ tướng đặc biệt yêu cầu các địa phương nhanh chóng khắc phục các khuyến cáo của EU liên quan đến dư lượng thuốc trừ sâu, đặc biệt ở Đồng Tháp, Lâm Đồng và TP.HCM, đồng thời tăng cường kiểm soát truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác để tránh vi phạm quy định chống khai thác bất hợp pháp (IUU).

Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn trực tiếp chỉ đạo, giám sát quá trình thực hiện công điện; Văn phòng Chính phủ có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc và báo cáo các vấn đề vượt thẩm quyền.

Với chỉ đạo quyết liệt này, Chính phủ khẳng định mục tiêu không chỉ giữ vững uy tín nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế mà còn tạo nền tảng cho ngành nông nghiệp phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập ngày càng cao.

Hồng Hương