Chính phủ trình chủ trương đầu tư Dự án đường vành đai 4 TP Hồ Chí Minh với 7 nhóm cơ chế đặc thù

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh báo cáo trước Quốc hội (Ảnh: Quang Vinh)

Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, việc đầu tư khép kín đường Vành đai 4 TP. Hồ Chí Minh là cần thiết do Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã thông qua Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030, trong đó xác định một trong ba đột phá chiến lược là: “Xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, với một số công trình hiện đại, tập trung vào hệ thống giao thông và hạ tầng đô thị lớn”, với mục tiêu “Đến năm 2030, phấn đấu cả nước có khoảng 5.000 km đường bộ cao tốc” và “Kết nối đồng bộ hệ thống giao thông với các khu kinh tế, khu công nghiệp, cảng hàng không, cảng biển”.

Việc tiếp tục và đẩy mạnh đầu tư hệ thống hạ tầng giao thông đặc biệt là các tuyến vành đai của TP. Hồ Chí Minh, trong đó có Vành đai 4 là rất quan trọng nhằm tạo động lực, sức lan tỏa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của TP. Hồ Chí Minh, các tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương, Long An, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển kinh tế - xã hội của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói riêng và của cả nước nói chung.

Tổng chiều dài toàn tuyến Vành đai 4 TP Hồ Chí Minh khoảng 207,26 km; phạm vi đầu tư của Dự án khoảng 159,31 km (không bao gồm đoạn đi qua địa phận tỉnh Bình Dương dài khoảng 47,95 km được triển khai đầu tư theo chủ trương đầu tư được HĐND tỉnh Bình Dương thông qua), chia thành 10 dự án thành phần.

Sơ bộ nhu cầu chiếm dụng đất của Dự án khoảng 1.420,70 ha. Trong đó, diện tích giải phóng mặt bằng khoảng 1.415,49 ha. Sơ bộ tổng mức đầu tư của Dự án là 120.412,55 tỷ đồng, trong đó, vốn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 là 81,94 tỷ đồng, giai đoạn 2026 - 2030 là 69.698,39 tỷ đồng. Vốn do nhà đầu tư huy động là 50.632,22 tỷ đồng. Về tiến độ, công trình sẽ hoàn thành, đưa vào vận hành, khai thác trong năm 2029.

Các dự án thành phần đầu tư theo phương thức PPP, loại hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT), được áp dụng cơ chế bảo đảm đầu tư, cơ chế chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

Chính phủ cũng trình Quốc hội áp dụng 7 cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án. Cụ thể, thứ nhất trong thời gian thực hiện dự án nhà thầu thi công không phải thực hiện thủ tục cấp Giấy phép khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường nằm trong Hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng phục vụ Dự án; việc khai thác mỏ khoáng sản quy định tại điểm này được thực hiện đến khi hoàn thành Dự án, Nhà thầu thi công có trách nhiệm thực hiện đánh giá tác động môi trường; chịu sự quản lý, giám sát đối với việc khai thác, sử dụng khoáng sản; thực hiện các nghĩa vụ bảo vệ, cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định của pháp luật.

Thứ hai, trình tự, thủ tục, thẩm quyền thẩm định và quyết định đầu tư các dự án thành phần đầu tư công thuộc Dự án được thực hiện tương tự như đối với dự án nhóm A theo quy định của pháp luật về đầu tư công; Giao Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh và Chủ tịch UBND các tỉnh (Long An, Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu) phê duyệt dự án thành phần đầu tư theo phương thức PPP theo pháp luật về đầu tư theo phương thức PPP.

Thứ ba, đối với dự án thành phần không sử dụng vốn trung ương tham gia dự án do UBND TP Hồ Chí Minh, UBND các tỉnh (Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu) làm cơ quan có thẩm quyền, khi dự án thành phần có điều chỉnh quy mô, tổng mức đầu tư tăng từ 10% và không quá 20% hoặc tăng giá trị vốn nhà nước trong dự án PPP (trong các trường hợp theo quy định pháp luật) so với chủ trương đầu tư được Quốc hội phê duyệt, giao UBND TP Hồ Chí Minh và UBND các tỉnh (Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu) thực hiện các trình tự, thủ tục lập, tổ chức thẩm định, trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án thành phần theo quy định.

Đối với dự án thành phần sử dụng vốn trung ương tham gia dự án do UBND tỉnh Long An làm cơ quan có thẩm quyền, khi dự án thành phần có điều chỉnh quy mô, tổng mức đầu tư tăng từ 10% trở lên hoặc tăng giá trị vốn nhà nước trong dự án PPP (trong các trường hợp theo quy định pháp luật) so với chủ trương đầu tư được Quốc hội phê duyệt, giao UBND tỉnh Long An thực hiện các trình tự, thủ tục lập và trình cấp thẩm quyền tổ chức thẩm định, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (trong trường hợp giữa hai kỳ họp Quốc hội) quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án thành phần theo quy định.

Thứ tư, cho phép chỉ định thầu đối với các gói thầu tư vấn, phi tư vấn, tư vấn lập điều chỉnh quy hoạch phục vụ dự án (bao gồm khu tái định cư), các gói thầu thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, thi công xây dựng hạ tầng khu tái định cư để phục vụ giải phóng mặt bằng. Trình tự, thủ tục thực hiện chỉ định thầu thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

Thứ năm, các công trình cầu từ cấp II trở lên và nút giao thông trong đô thị không phải thi tuyển phương án kiến trúc.

Thứ sáu, trong trường hợp các dự án thành phần đầu tư xây dựng phần đường cao tốc của Dự án không lựa chọn được nhà đầu tư, cho phép: UBND cấp tỉnh báo cáo Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định điều chỉnh hình thức đầu tư công theo trình tự, thủ tục quy định tại Điều 25 Luật Đầu tư công số 58/2024/QH15 trong trường hợp dự án thành phần không sử dụng vốn ngân sách trung ương; UBND tỉnh Long An báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội (trong trường hợp giữa hai kỳ họp Quốc hội) xem xét quyết định điều chỉnh hình thức đầu tư công theo trình tự, thủ tục quy định tại Điều 20 Luật Đầu tư công số 58/2024/QH15.

Thứ bảy, dự án không phải thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối nguồn vốn theo quy định của Luật Đầu tư công số 58/2024/QH15 và Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư số 64/2020/QH14.

Quang Vinh, Việt Thắng