Chính quyền địa phương 2 cấp đã chuyển trạng thái từ thụ động sang chủ động quản trị

Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Thị Thanh Trà giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà cho rằng, đây là thay đổi rất căn bản từ phương thức quản lý hành chính sang quản trị kiến tạo và phục vụ nhân dân và từ trạng thái còn thụ động hành chính sang chủ động quản trị địa phương một nền móng, gốc rễ rất quan trọng cho việc thực hiện quản trị quốc gia hiện đại cũng như mục tiêu phát triển và hạnh phúc của nhân dân. Sự thay đổi này rất lớn của cả hệ thống chính trị, của cả nền hành chính nhà nước, của tất cả đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà chỉ rõ, trước hết chúng ta phải tự làm cuộc cách mạng cho chính bản thân mình, về tư tưởng, về tâm lý, về tư duy, về kiến thức, lề lối, phương pháp làm việc, tinh thần công vụ và văn hóa công vụ. Khi chúng ta có sự thay đổi lớn từ cuộc cách mạng hành chính thì buộc mỗi cán bộ, công chức, viên chức nền hành chính nói riêng cũng như cả hệ thống chính trị nói chung cũng phải thay đổi theo.

Thực tế thì mới có gần 4 tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp so với chiều dài lịch sử 80 năm xây dựng đất nước thì những khó khăn, vướng mắc, bất cập ban đầu cũng cần chia sẻ. "Chúng ta không thể nóng vội, không cầu toàn nhưng chúng ta không thể chậm trễ, không để mất thời cơ. Chúng ta không thể cầu toàn, vừa làm, vừa điều chỉnh, vừa hoàn thiện trên tất cả các phương diện để đáp ứng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp một cách tốt nhất", Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà cũng khẳng định, sau 4 tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp chúng ta được rất lớn.

Thứ nhất, đó là đã tổ chức thành công cuộc cách mạng sắp xếp lại giang sơn, tổ chức lại nền hành chính nhà nước.

Thứ hai là thực hiện một cách đồng bộ, toàn diện, cả hệ thống thể chế và chính sách và những vấn đề còn chưa rõ thì hướng dẫn hành chính để cho các địa phương triển khai.

Tại diễn đàn Quốc hội, Chính phủ ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị địa phương trong thời gian 4 tháng qua trong điều kiện chúng ta làm việc hết sức khẩn cấp, rất khẩn trương, "vừa chạy vừa xếp hàng" nhưng từ Trung ương đến địa phương đã đồng hành đồng bộ, quyết liệt để hoàn thiện khối lượng công việc rất lớn.

Đến nay, việc vận hành cơ bản ổn định, thông suốt, liên tục, đồng bộ và được nhân dân ghi nhận. Rất nhiều địa phương có cách làm sáng tạo, linh hoạt và đã kịp thời giải quyết những vấn đề phát sinh cho nền hành chính hiệu quả rất rõ nét.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà chỉ ra rằng, đây là một vấn đề mới, chưa có tiền lệ và thay đổi hoàn toàn về tư duy, về phương thức quản trị thì những vấn đề khó khăn, vướng mắc là tất yếu, nhất là về nhận thức, thay đổi trạng thái, phương thức làm việc cũng cần phải có thời gian hơn.

Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà cũng đưa ra những giải pháp trọng tâm trong thời gian tới, đó là tập trung cao độ cho việc hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách. Trong kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã ban hành được 34 Luật và trong kỳ họp này sẽ tiếp tục ban hành 49 Luật có liên quan đến hệ thống chính trị phức tạp, trong đó có vận hành của nền hành chính nhà nước.

Đồng thời sẽ tiếp tục hoàn thiện vấn đề rất căn cốt về tổ chức bộ máy, biên chế, những vấn đề cơ bản cho việc phân loại đơn vị hành chính, tiêu chuẩn đơn vị hành chính và các nội dung liên quan.

Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà cho biết: "Hết năm 2025, với trách nhiệm phụ trách lĩnh vực Nội vụ tôi sẽ chỉ đạo làm sao chúng ta hoàn thiện được căn bản hệ thống thể chế, xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật phù hợp".

Tiếp đó là làm sao xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đáp ứng được yêu cầu vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, đặc biệt là cấp xã. Hiện cán bộ, công chức cấp xã ở nhiều nơi vừa thừa, vừa thiếu và có mặt không phù hợp với chuyên môn, nhưng trên cơ sở tổng hợp từ 34 tỉnh, thành số lượng cán bộ, công chức cấp xã không phải là thiếu.

Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà chỉ ra rằng, tính bình quân toàn quốc có 41,3% cán bộ, công chức cấp xã, theo đó có 5,38% cán bộ chưa phù hợp với chuyên môn, nhưng trên thực tiễn có nhiều vấn đề mới cho nên cũng chưa thể giải quyết ngay được. Cho nên Chính phủ đang tập trung chỉ đạo Bộ Nội vụ hoàn thiện khung vị trí việc làm để xác định rõ vị trí việc làm, nhất là đối với cấp xã.

Hoàn thiện các điều kiện để làm cơ sở pháp lý cho việc giao biên chế để đảm bảo đúng số lượng biên chế của cả hệ thống chính trị và cấp xã mới chỉ mang tính hướng dẫn tạm thời. Tới đây sẽ giao biên chế trong giai đoạn 2026 - 2030, nhưng trước mắt các địa phương phải chủ động rà soát, đánh giá cơ cấu và xem xét để bảo đảm bảo đội ngũ vận hành chính quyền cấp xã, đặc biệt có một số vị trí như tài chính, địa chính, môi trường, công nghệ thông tin, xây dựng, tư pháp...

"Chúng ta có thể tuyển dụng, điều động cán bộ, công chức cấp tỉnh về cơ sở. Về việc này chúng tôi đã có hướng dẫn, khẩn trương để tập huấn, bồi dưỡng. Chính phủ sẽ giao Bộ Nội vụ xây dựng một đề án để đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã cho đến năm 2030", Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà phát biểu.

Tiếp đó là rà soát, bổ sung quy hoạch, kế hoạch phát triển của từng địa phương và tăng cường nguồn lực thiết kế, cơ chế tài chính phù hợp với mô hình chính quyền địa phương án 2 cấp. Việc này cũng cần phải làm ngay để đáp ứng được yêu cầu căn cốt, cơ bản trước mắt cũng như lâu dài của chính quyền địa phương 2 cấp.

Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà cho rằng, tiếp tục đẩy mạnh chuyển một số, ứng dụng AI vào xây dựng chính quyền điện tử và chính quyền số. Tinh thần của Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị cũng như chỉ đạo của Chính phủ rất quyết liệt và đã có những chuyển biến. Tuy nhiên nhiên, về hạ tầng công nghệ thông tin, về điều kiện cơ sở vật chất thì cũng có mặt chưa đảm bảo được.

Chính phủ cũng như các địa phương cần tập trung ưu tiên đầu tư để làm sao đẩy mạnh chuyển đổi số để phong trào chuyển đổi đổi số của các ngành được triển khai một cách đồng bộ, quyết liệt trong từng nhà, từng người dân.

Địa phương tập trung xử lý những vấn đề khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thẩm quyền. Cơ bản về mặt thể chế chỉ còn một số vấn đề về tổ chức bộ máy về đầu tư, tài chính, ngân sách cần hoàn thiện hơn. Đây là nhiệm vụ của địa phương phải hết sức chủ động.

"Nếu chúng ta thụ động thì rất khó khăn trong thực hiện vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Chúng tôi rất mong các địa phương nhanh chóng xử lý, nhất là vấn đề xử lý tài sản công, về vấn đề cải cách hành chính cần phải tiếp tục cắt giảm các thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục hành chính để làm sao chúng ta giải quyết được theo yêu cầu", Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà phát biểu.

Tiếp đó là đổi mới phương thức quản trị và hướng mạnh vào kiến tạo, phát triển và phục vụ nhân dân. Điều này đồng chí Tổng Bí thư đã nói rất nhiều và Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu rất cao, nên chúng ta cần phải quan tâm để xây dựng chính quyền gần dân, sát dân phục vụ người dân. Đây là mục tiêu lớn để kiến tạo và phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

V.Tôn/Báo Tin tức và Dân tộc