Chính quyền địa phương hai cấp: Kỳ vọng mới của người dân vùng biên

Đồng bào dân tộc Hà Nhì làm thủ tục tại Trung tâm phục vụ hành chính công xã biên giới Sín Thầu, tỉnh Điện Biên. (Ảnh: Trung Kiên/TTXVN)

Từ ngày 1/7, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức được vận hành đồng loạt trên địa bàn tỉnh Điện Biên.

Tại các xã biên giới xa xôi, nơi cơ sở vật chất còn nhiều thiếu thốn, tỷ lệ hộ nghèo cao, những bước đi đầu tiên trong vận hành bộ máy mới đã thể hiện rõ sự vào cuộc tích cực, quyết tâm cao độ của đội ngũ cán bộ, công chức.

Đây là giai đoạn vừa đặt ra nhiều khó khăn, thử thách, vừa mở ra những kỳ vọng mới đối với người dân vùng biên.

Ổn định bộ máy từ cơ sở

Sín Thầu là xã biên giới vùng cao đặc biệt khó khăn, được hình thành trên cơ sở hợp nhất ba xã: Sín Thầu (cũ), Sen Thượng và Leng Su Sìn. Xã có vị trí đặc biệt quan trọng về quốc phòng, đối ngoại, nằm ở cực Tây Tổ quốc, tiếp giáp giữa ba nước Việt Nam-Lào-Trung Quốc.

Sau khi hợp nhất, Sín Thầu trở thành địa phương có diện tích tự nhiên lớn nhất tỉnh Điện Biên, đồng thời là xã xa trung tâm hành chính tỉnh nhất, với khoảng cách hơn 230km.

Hiện nay, xã có 21 bản, trên 1.300 hộ dân, hơn 6.100 nhân khẩu, với 4 dân tộc cùng sinh sống; trong đó đồng bào dân tộc Hà Nhì chiếm hơn 51%.

Xã hiện có gần 100 cán bộ, công chức và 35 người hoạt động không chuyên trách; cơ sở vật chất vẫn còn rất thiếu thốn. Các hội nghị từ 25 người trở lên phải tổ chức nhờ nhà thi đấu đa năng của trường học.

Một phần trụ sở làm việc hiện được bố trí tạm tại nhà văn hóa cũ, ngăn thành 7 gian nhỏ để làm phòng làm việc cho hơn 50 cán bộ thuộc các phòng, ban.

Trong điều kiện thời tiết nắng nóng, không gian làm việc chật chội, thiếu thiết bị và gần như không có sự riêng tư, bộ máy chính quyền địa phương vẫn vận hành đều đặn mỗi ngày.

Anh Lưu Bá Thượng, cán bộ Văn phòng Hội đồng Nhân dân và Ủy ban Nhân dân xã Sín Thầu chia sẻ: “Điều kiện cơ sở vật chất của xã hiện tại thực sự rất khó khăn. Hơn 50 cán bộ đang phải làm việc trong nhà văn hóa chật chội và nóng nực. Dù vậy, toàn thể cán bộ xã vẫn quyết tâm vận hành bộ máy trơn tru, không để gián đoạn công việc."

Do xã chưa có nhà công vụ, hơn 60 cán bộ mỗi ngày phải di chuyển từ 18 đến gần 30km từ nơi cư trú đến trụ sở xã làm việc. Khu vực xung quanh trụ sở xã cũng không có nhà dân cho thuê. Buổi trưa, nhiều cán bộ tranh thủ nghỉ tạm tại phòng làm việc, chợp mắt lấy sức rồi tiếp tục xử lý các phần việc còn dang dở.

Xã biên giới Nậm Kè cách trung tâm hành chính tỉnh khoảng 170km, địa phương được thành lập trên cơ sở hợp nhất hai xã cũ là Nậm Kè và Pá Mỳ.

Người dân đến làm thủ tục tại Trung tâm phục vụ hành chính công xã biên giới Nậm Kè, tỉnh Điện Biên. (Ảnh: Trung Kiên/TTXVN)

Hiện, xã có hơn 80 cán bộ và người hoạt động không chuyên trách. Đây là địa bàn chủ yếu đồng bào dân tộc Mông sinh sống, chiếm 61%, tỷ lệ hộ nghèo lên tới 46%. Việc đi lại, tiếp cận thông tin, y tế, giáo dục của người dân còn nhiều hạn chế.

Xã đã bố trí nhà văn hóa để làm nơi làm việc cho cán bộ, công chức khối Văn hóa và Trung tâm Dịch vụ tổng hợp; một nhà gỗ tạm thời được sử dụng cho khối đoàn thể. Nỗi lo về nhà ở công vụ cũng là vấn đề nan giải, phần lớn cán bộ phải tự túc thuê trọ hoặc ở tạm tại một số cơ sở (các trường học, nhà dân, phòng làm việc của xã...) không đảm bảo về điều kiện sinh hoạt và làm việc lâu dài.

Ông Nguyễn Tiến Thành, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nậm Kè, cho biết: “Những ngày đầu sau khi hợp nhất, xã phải đối mặt với hàng loạt khó khăn, từ thiếu nhân lực có chuyên môn đến cơ sở hạ tầng, trang thiết bị làm việc. Đặc biệt là việc bố trí phòng làm việc cho cán bộ, công chức rất hạn chế, nhiều nơi chật chội, nóng nực."

Người dân kỳ vọng đổi thay thực chất

Việc vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại các xã vùng biên đặc biệt khó khăn như Sín Thầu hay Nậm Kè không đơn thuần là sự sắp xếp lại tổ chức bộ máy hành chính, mà còn là phép thử lớn cho tinh thần trách nhiệm, sự kiên trì và tính linh hoạt của chính quyền cơ sở.

Cán bộ phải học thêm, làm thêm, tự khắc phục khó khăn để đảm bảo công việc thông suốt. Người dân ban đầu còn e ngại, nay đã bắt đầu cảm nhận được những thay đổi trong cung cách phục vụ và chất lượng giải quyết thủ tục hành chính.

Tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Sín Thầu, sau ba tuần đi vào hoạt động, đã tiếp nhận và xử lý 54 thủ tục hành chính, trong đó hơn 40 thủ tục được thực hiện theo hình thức trực tuyến. Đội ngũ cán bộ trung tâm không để xảy ra gián đoạn, đảm bảo phục vụ nhân dân và doanh nghiệp trên địa bàn.

Một góc trung tâm xã biên giới Sín Thầu, tỉnh Điện Biên. (Ảnh: Trung Kiên/TTXVN)

Chị Mạ Sé Nu, người dân bản Suối Voi, vừa hoàn tất thủ tục hành chính, cho biết: “Hôm nay, tôi đi làm giấy tờ cho con, được cán bộ xã hướng dẫn tận tình, chu đáo. Bây giờ đi làm thủ tục ngay tại xã, không phải ra tận nơi xa như trước. Trước kia, tôi không biết đi xe máy nên rất ngại đi xa, giờ ở gần thì đi bộ cũng được."

Tại xã Nậm Kè, Trung tâm Phục vụ hành chính công mỗi ngày tiếp nhận hàng chục lượt người dân đến giải quyết thủ tục. Cán bộ xã không chỉ thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, mà còn tích cực hỗ trợ người dân trong quá trình xử lý hồ sơ, thủ tục.

Anh Hồ Văn Quyền, người dân bản Nậm Kè, phấn khởi chia sẻ anh đến Ủy ban Nhân dân xã để làm thủ tục hưởng chế độ cho con. Cán bộ tiếp đón nhiệt tình, hướng dẫn rõ ràng, nhanh gọn, chỉ mất nửa buổi sáng là xong. Trước đây, thủ tục rườm rà, anh phải đi lại nhiều, giờ thì tiện hơn hẳn.

Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nậm Kè Nguyễn Tiến Thành cho biết dù còn nhiều khó khăn, cấp ủy và chính quyền xã đã chủ động đề ra các giải pháp khắc phục kịp thời để đảm bảo hoạt động của bộ máy. Trung tâm Phục vụ hành chính công hoạt động hiệu quả, cán bộ, công chức tích cực hỗ trợ người dân giải quyết thủ tục hành chính, không để xảy ra gián đoạn trong thời gian đầu.

Ông Đặng Thành Huy, Bí thư Đảng ủy xã Sín Thầu nhấn mạnh ngay từ khi thành lập xã mới, tập thể lãnh đạo và cán bộ xã đã thể hiện tinh thần đoàn kết, quyết tâm cao, vượt qua khó khăn, vận hành bộ máy chính quyền một cách trơn tru và hiệu quả.

Theo ông Huy, mô hình mới đặt ra yêu cầu rất cao, đặc biệt ở vùng biên giới, tuy nhiên đây cũng là cơ hội lớn để từng bước hiện đại hóa nền hành chính địa phương. Khi người dân đồng thuận, cán bộ quyết tâm, chắc chắn sẽ tạo nên những thay đổi tích cực, bền vững.

Gian khó là điều không thể tránh khỏi trong giai đoạn đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp tại các xã vùng cao, biên giới tỉnh Điện Biên. Song, chính sự đồng lòng, tinh thần phục vụ nhân dân và đổi mới từ cơ sở đang thắp lên kỳ vọng về một nền hành chính hiệu lực, hiệu quả và gần dân hơn bao giờ hết, ngay từ những nơi xa xôi, gian khó nhất trên bản đồ Tổ quốc./.

(TTXVN/Vietnam+)