Chính quyền ông Trump cân nhắc áp thuế tạm thời 15% trong vòng 150 ngày
WSJ ngày 29/5 đưa tin, chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump đang xem xét các căn cứ pháp lý mới để tiếp tục thúc đẩy chính sách thương mại cứng rắn, trong đó có khả năng áp dụng mức thuế tạm thời lên tới 15% trong thời hạn 150 ngày đối với nhiều mặt hàng nhập khẩu, nhằm đối phó với phán quyết mới đây từ Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ.
Theo nguồn tin từ các quan chức, phản ứng kép đang được đội ngũ cố vấn của ông Trump cân nhắc. Trước hết, chính quyền đang xem xét viện dẫn một điều khoản chưa từng được sử dụng trong Đạo luật Thương mại năm 1974, cho phép Tổng thống áp dụng thuế suất tạm thời nhằm giảm mất cân bằng thương mại.

Tổng thống Donald Trump trưng bày sắc lệnh hành pháp đã ký áp đặt thuế quan đối với hàng hóa nhập khẩu vào ngày 02/4/2025 tại Washington, D.C
Động thái này sẽ tạo điều kiện cho Tổng thống Donald Trump có thêm thời gian để xây dựng lộ trình áp thuế cụ thể đối với từng đối tác thương mại, dựa trên một điều khoản khác trong cùng đạo luật, vốn được thiết kế nhằm chống lại các hành vi thương mại không công bằng.
Biện pháp thứ hai trong chiến lược này, theo đánh giá của giới chức Nhà Trắng, tuy cần quy trình lấy ý kiến công chúng kéo dài, nhưng lại có nền tảng pháp lý vững chắc hơn so với chính sách thuế quan vừa bị tuyên vi hiến. Trước đây, chính quyền ông Trump đã từng sử dụng các điều khoản này để áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc.
Các cuộc thảo luận nội bộ về "kế hoạch B" vẫn đang diễn ra. Hiện chính quyền Mỹ chưa đưa ra quyết định cuối cùng, trong khi các mức thuế khẩn cấp hiện tại vẫn tạm thời được duy trì do Tòa phúc thẩm liên bang cho phép hiệu lực tiếp diễn trong giai đoạn kháng cáo.
Trong một diễn biến liên quan, Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ ngày 28/5 đã bác bỏ việc sử dụng Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) làm cơ sở áp thuế để giải quyết thâm hụt thương mại, cho rằng Hiến pháp Mỹ trao quyền điều tiết thương mại cho Quốc hội và quyền này không thể bị thay thế bởi quyền lực hành pháp.
Về tình hình đàm phán thương mại, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết các cuộc thương lượng vẫn đang được tiến hành với thiện chí từ các đối tác, dù một số tiến trình với Trung Quốc tạm chững lại. Ông Bessent cho rằng, để đạt được bước đột phá, nhiều khả năng sẽ cần sự can thiệp trực tiếp từ Tổng thống Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Ông Bessent cũng cho biết sẽ gặp gỡ một phái đoàn cấp cao từ Nhật Bản vào sáng 30/5 (giờ địa phương) trong khuôn khổ vòng đàm phán thương mại song phương lần thứ tư.
Trả lời báo chí cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Gen Nakatani khẳng định Tokyo không có ý định mua thiết bị quốc phòng từ Mỹ để đổi lấy việc Washington giảm thuế nhập khẩu. Ông nhấn mạnh, các vấn đề thuế quan và quốc phòng là riêng biệt, tuy khẳng định sẽ phối hợp liên ngành để thúc đẩy giải pháp tổng thể.
Trước đó, trưởng đoàn đàm phán thuế quan Nhật Bản từng nêu khả năng việc mua sắm quốc phòng từ Mỹ có thể được sử dụng như một quân bài trong thương lượng thương mại song phương.
Hiện nay, Mỹ đang áp mức thuế cơ bản 10% với tất cả hàng nhập khẩu, thuế 25% với các mặt hàng nhôm, thép và ô tô, đồng thời gia hạn 90 ngày miễn thuế trả đũa cho hầu hết đối tác thương mại, ngoại trừ Trung Quốc. Riêng với Nhật Bản, mức thuế dự kiến có thể lên tới 24%.