Chính sách dân tộc cải thiện đời sống người dân Toàn Thắng

Xã Toàn Thắng, được thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và dân số của 3 xã Gia Mô, Lỗ Sơn và Nhân Mỹ, có diện tích tự nhiên rộng 71,1km2 nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Dân số 15.427 người, chủ yếu sinh sống bằng nghề thuần nông, trong đó tỷ lệ hộ nghèo 6,25% và cận nghèo 9,58% còn ở mức đáng kể. Đặc biệt, xã có đến 14/22 khu dân cư thuộc diện đặc biệt khó khăn. Cấp ủy, chính quyền xã Toàn Thắng đã xác định việc triển khai Nghị quyết số 10/NQ-CP của Chính phủ về Chiến lược công tác dân tộc là nhiệm vụ chính trị trọng tâm.

Người dân giữ gìn bản sắc dân tộc Mường và các nghề truyền thống

Đồng chí Nguyễn Vũ Hùng - Chủ tịch UBND xã Toàn Thắng cho biết: Ngay sau khi có chỉ đạo, xã đã tổ chức hội nghị quán triệt, tuyên truyền nội dung Nghị quyết đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và các trưởng khu dân cư. Để Nghị quyết đi vào cuộc sống, không thể làm chung chung mà phải lồng ghép các mục tiêu của chiến lược vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm, đặc biệt là gắn kết chặt chẽ với hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) đang triển khai là Xây dựng Nông thôn mới và Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (ĐBDTTS). UBND xã đã phân công cụ thể lãnh đạo và chuyên viên phụ trách, tăng cường phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể để đưa chính sách đến từng hộ dân.

Nhiều hộ gia đình tận dụng mặt nước nuôi trồng thủy sản, cải thiện cuộc sống

Qua gần 4 năm triển khai (từ 2021 đến nay), việc thực thi các chính sách dân tộc tại Toàn Thắng đã mang lại những kết quả tích cực, sự cải thiện về thu nhập và hạ tầng cơ sở. Nếu năm 2020, thu nhập bình quân của người DTTS chỉ đạt 18,6 triệu đồng/người/năm, thì đến nay đã đạt 42,3 triệu đồng. Mức tăng 2,2 lần này không chỉ “đạt” mà còn “vượt” mục tiêu Nghị quyết đề ra (tăng trên 2 lần). Song song đó, diện mạo hạ tầng đã thay đổi rõ rệt. 100% trường lớp học và trạm y tế được xây dựng kiên cố. 100% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia.

Đặc biệt, mục tiêu 90% đồng bào DTTS được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh đã hoàn thành vượt mức (đạt 100%). Các lĩnh vực văn hóa - xã hội cũng đạt được kết quả khả quan. Xã đã vượt mục tiêu về đào tạo nghề cho lao động DTTS (đạt 70,88% so với mục tiêu 62%). 100% các khu dân cư (22/22) có nhà văn hóa và các đội văn nghệ truyền thống hoạt động thường xuyên, góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa Mường.

Công tác quy hoạch, đào tạo cán bộ người DTTS được chú trọng, với 95,7% cán bộ trong hệ thống chính trị có trình độ đại học trở lên. Công tác định canh, định cư, sắp xếp dân cư vùng sạt lở (vấn đề nhức nhối tại các xã Lỗ Sơn, Nhân Mỹ cũ) về cơ bản đã đạt mục tiêu. Hàng chục hộ dân đã được di dời đến khu tái định cư tập trung (xóm Chiềng, xóm Ào U), ổn định cuộc sống.

Mặc dù vậy vẫn còn những khó khăn, thách thức và các “điểm nghẽn” cần tháo gỡ. Thách thức lớn nhất là công tác giảm nghèo. Dù tỷ lệ hộ nghèo giảm qua các năm (từ 14,4% năm 2022 xuống 8,19% năm 2024), nhưng mục tiêu “mỗi năm giảm 3%” trong đồng bào DTTS vẫn chưa đạt được một cách bền vững. Tốc độ giảm có dấu hiệu chậm lại (năm 2024 giảm 2,5%, dự kiến 2025 giảm 1,5%), cho thấy kết quả giảm nghèo chưa thực sự bền vững, nguy cơ tái nghèo còn cao.

Về hạ tầng, mục tiêu “100% đường ô tô đến trung tâm khu dân cư được bê tông hóa” mới chỉ đạt 68,2%, nhiều tuyến đường đã xuống cấp, gây khó khăn cho giao thương, đặc biệt là vào mùa mưa lũ khi địa bàn bị chia cắt. Lĩnh vực y tế cũng gặp khó khăn ở chỉ tiêu BHYT. Dù 98% đồng bào DTTS tham gia là mục tiêu đề ra, nhưng thực tế triển khai chưa đạt.

Nguyên nhân do địa bàn xã rộng, dân cư phân tán, kinh tế thuần nông dễ bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh. Trình độ dân trí không đồng đều, một bộ phận người dân còn tư tưởng trông chờ, ỷ nại vào hỗ trợ của Nhà nước. Bên cạnh đó, năng lực tổ chức triển khai của một bộ phận cán bộ cơ sở còn hạn chế, công tác tuyên truyền chưa đủ sâu rộng.

Để giải quyết các “điểm nghẽn”, xã Toàn Thắng xác định giải pháp cốt lõi là lồng ghép hiệu quả ba Chương trình MTQG. Nguồn vốn từ chương trình DTTS và Nông thôn mới được ưu tiên cho các khu đặc biệt khó khăn để hoàn thiện hạ tầng giao thông, thủy lợi.

Chủ tịch UBND xã Nguyễn Vũ Hùng cho biết: Về định hướng phát triển kinh tế, Toàn Thắng có tiềm năng lớn về nông nghiệp và du lịch. Xã đang tập trung phát triển các mô hình kinh tế hàng hóa, áp dụng khoa học kỹ thuật, như trồng bí xanh, ớt xuất khẩu. Bên cạnh đó, xã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số để quản lý, bảo tồn và quảng bá sản phẩm nông nghiệp, dịch vụ. Về du lịch, các điểm như Ún’ House, đập U Tà, thác Trăng đang dần hình thành tour, tuyến kết nối. Địa phương cũng đang thúc đẩy thành lập các HTX, tổ hợp tác, tạo việc làm tại chỗ, nâng cao thu nhập.

Giai đoạn 2025-2030, Toàn Thắng đặt ra các mục tiêu: Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 80% trở lên; giảm nghèo bền vững; 100% trường học đạt chuẩn quốc gia; 100% dân số sử dụng nước sạch. Xã cũng đang tranh thủ, tập trung nguồn lực đầu tư các tuyến đường huyết mạch như Tỉnh lộ 436, ĐH.51, 52, 53 để tạo động lực phát triển.

Với sự vào cuộc quyết liệt của hệ thống chính trị và sự đồng thuận của người dân, chiến lược công tác dân tộc đang thực sự trở thành đòn bẩy, giúp xã Toàn Thắng vượt qua khó khăn, tự tin vươn lên xây dựng cải thiện bền vững cuộc sống Nhân dân.

Lê Chung