Chính sách tài khóa hỗ trợ nền kinh tế

Diễn đàn Chính sách Tài khóa và Phát triển Việt Nam là sự kiện được tổ chức hằng năm do Liên minh Công bằng Thuế Việt Nam (VATJ) chủ trì.

Sáu tháng đầu năm 2023, Bộ Tài chính đã chủ động theo dõi sát diễn biến thực tế để nghiên cứu, trình cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền nhiều giải pháp về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế phục hồi và phát triển.

Đã giảm hàng trăm tỷ đồng thuế, phí, lệ phí

Trong bối cảnh còn nhiều khó khăn từ đầu năm và dự báo còn nhiều rủi ro, thách thức trong những tháng cuối năm, Bộ Tài chính đã khẩn trương nghiên cứu, đề xuất với các cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền các giải pháp về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất áp dụng cho năm 2023.

Cụ thể, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, trình Quốc hội Nghị quyết giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng cho sáu tháng cuối năm đối với hầu hết các mặt hàng đang áp dụng mức thuế suất thuế giá trị gia tăng 10%. Dự kiến khi thực hiện giải pháp này, số tiền thuế được giảm khoảng 24 nghìn tỷ đồng.

Đáng lưu ý, để giải pháp này nhanh chóng đi vào cuộc sống, đến ngay với các đối tượng gặp khó khăn đang cần hỗ trợ, Bộ Tài chính đã khẩn trương trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chính sách giảm thuế giá trị gia tăng, có hiệu lực cùng với thời điểm có hiệu lực của Nghị quyết. Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn có hiệu lực trong năm 2023, dự kiến sẽ giảm thu ngân sách nhà nước (NSNN) khoảng 38 nghìn tỷ đồng.

Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định số 12/2023/NĐ-CP ngày 14/4/2023 gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2023 đối với doanh nghiệp, tổ chức và hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Dự kiến số tiền thuế, tiền thuê đất được xem xét gia hạn là hơn 110 nghìn tỷ đồng.

Ngoài ra, Nghị định số 36/2023/NĐ-CP ngày 21/6/2023 về gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế các tháng 6, 7, 8 và 9/2023 đối với ô-tô sản xuất, lắp ráp trong nước dự kiến sẽ gia hạn khoảng từ 10.400 đến 11.200 tỷ đồng. Đối với Nghị định số 41/2023/NĐ-CP ngày 28/6/2023 về giảm lệ phí trước bạ đối với ô-tô sản xuất, lắp ráp trong nước, dự kiến giảm thu NSNN khoảng 8.000-9.000 tỷ đồng.

Bộ Tài chính cũng cho biết, thực hiện Thông tư số 44/2023/TT-BTC ngày 29/6/2023 về giảm mức thu 36 khoản phí, lệ phí nhằm hỗ trợ, tiết giảm chi phí của doanh nghiệp, người dân, dự kiến số giảm thu NSNN khoảng 700 tỷ đồng. Hiện Bộ đã lấy ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp và sẽ trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, ban hành trong thời gian sớm nhất Quyết định về giảm tiền thuê đất phải nộp của năm 2023. Dự kiến thực hiện giải pháp này, số tiền thuê đất được giảm nghĩa vụ năm 2023 là khoảng 3.500 tỷ đồng.

Như vậy, dự kiến thực hiện các giải pháp nêu trên sẽ hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân với giá trị tiền thuế, tiền thuê đất là khoảng 196 nghìn tỷ đồng; trong đó, số tiền được gia hạn khoảng 121 nghìn tỷ đồng; số tiền thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất được miễn, giảm khoảng 75 nghìn tỷ đồng. Thực tế thực hiện sáu tháng đầu năm đã có số tiền thuế và tiền thuê đất đã được gia hạn, miễn, giảm là 67,1 nghìn tỷ đồng (trong đó số miễn, giảm khoảng 25,1 nghìn tỷ đồng; số gia hạn là khoảng 42 nghìn tỷ đồng).

Vượt qua thách thức giảm số thu

Trong bối cảnh vừa qua, nguồn thu NSNN chịu nhiều tác động kém thuận lợi từ suy giảm trong sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, người dân, giảm thu do thực hiện các giải pháp hỗ trợ, trong khi đó vẫn phải bảo đảm nhu cầu chi NSNN cho các hoạt động thường xuyên, cũng như nguồn vốn cho đầu tư phát triển, nhất là việc tăng nhu cầu chi về an sinh xã hội, chi cho công tác phòng chống dịch bệnh..., đã tạo ra thách thức lớn với cân đối NSNN.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính vẫn luôn xác định đồng hành, sát cánh cùng doanh nghiệp, người dân thông qua các giải pháp hỗ trợ để cộng đồng doanh nghiệp, người dân an tâm vượt qua khó khăn, sớm khôi phục và phát triển sản xuất, kinh doanh, qua đó sẽ đóng góp trở lại cho nền kinh tế, cho NSNN và cũng là thực hiện nuôi dưỡng nguồn thu ổn định, lâu dài.

Thực tế cho thấy, các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất được khẩn trương xây dựng, ban hành và triển khai thực hiện được đánh giá là kịp thời, có tác động tích cực và được cộng đồng doanh nghiệp, người dân hưởng ứng, đánh giá cao, qua đó góp phần vào những kết quả đạt được trong phục hồi và phát triển của doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế trong thời gian qua.

Trong sáu tháng cuối năm, dự báo tình hình kinh tế toàn cầu tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Cùng với việc triển khai quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ đã được ban hành, Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp tục theo dõi sát tình hình thực tế để nghiên cứu, đề xuất các giải pháp phù hợp.

Theo Thứ trưởng Tài chính Cao Anh Tuấn, Bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu, tham mưu với cấp có thẩm quyền hoàn thiện đồng bộ hệ thống chính sách thuế phù hợp các tiêu chuẩn của hệ thống thuế tốt theo thông lệ quốc tế, đáp ứng yêu cầu về nguồn lực để thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2021-2030, hướng tới một hệ thống thuế đồng bộ, có cơ cấu bền vững, bảo đảm huy động hợp lý các nguồn lực cho NSNN, đồng thời, góp phần tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, công bằng, khuyến khích đầu tư, thúc đẩy cạnh tranh, điều tiết thu nhập hợp lý, phù hợp quá trình hội nhập, phát triển của nền kinh tế.

Bộ Tài chính khẳng định sẽ tiếp tục cải cách, hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy, cải cách thủ tục hành chính theo hướng toàn diện và hiệu quả hơn. Tiếp tục đẩy mạnh hiện đại hóa các lĩnh vực của ngành tài chính, đặc biệt là thuế, hải quan, vốn được xem là các lĩnh vực có liên quan nhiều và trực tiếp tới doanh nghiệp, người dân nhằm tạo thuận lợi, tiết giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp, từng bước cải thiện môi trường kinh doanh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.