Chip bán dẫn thành 'mồi lửa', Trung Quốc và Mỹ chuẩn bị đối đầu lớn

Những động thái này phản ánh một cuộc đối đầu sâu rộng không chỉ về thương mại, mà còn về chiến lược địa chính trị và quyền lực công nghệ.

Trung Quốc dọa đáp trả mạnh nếu Mỹ siết chặt kiểm soát chip bán dẫn - Ảnh: Reuters

Kiểm soát công nghệ

Reuters dẫn các nguồn tin cho biết Mỹ đang cân nhắc đưa thêm tới 200 công ty chip Trung Quốc vào danh sách đen thương mại. Nếu thực hiện, điều này sẽ ngăn các công ty Mỹ cung cấp thiết bị và công nghệ cho các doanh nghiệp Trung Quốc, nhằm hạn chế khả năng tiếp cận các công nghệ tiên tiến. Washington lo ngại những công nghệ này có thể được Trung Quốc sử dụng để tăng cường năng lực quân sự, đe dọa an ninh quốc gia Mỹ và ảnh hưởng tới trật tự toàn cầu.

Các biện pháp kiểm soát mới dự kiến sẽ tập trung vào việc hạn chế xuất khẩu thiết bị sản xuất chip và công nghệ liên quan, thay vì chỉ nhắm vào sản phẩm chip hoàn chỉnh. Điều này nhằm làm suy yếu năng lực tự sản xuất chất bán dẫn của Trung Quốc. Một số công ty lớn, bao gồm Semiconductor Manufacturing International Corp. (SMIC) – đối tác quan trọng của Huawei – sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề. Tuy nhiên, Mỹ có thể loại trừ một số công ty, như ChangXin Memory Technologies, khỏi danh sách hạn chế để giảm căng thẳng và bảo vệ lợi ích của các đối tác thương mại.

Động thái này là một phần trong chiến lược lớn hơn của Mỹ nhằm duy trì vị trí dẫn đầu trong cuộc đua công nghệ toàn cầu. Washington không chỉ hợp tác với các đồng minh như Nhật Bản và Hà Lan để kiểm soát xuất khẩu công nghệ bán dẫn, mà còn nỗ lực tạo áp lực kinh tế lên Trung Quốc thông qua các biện pháp thương mại.

Phản ứng trước động thái này, phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc, ông Hà Á Đông, đã lên tiếng chỉ trích việc Mỹ "lạm dụng" khái niệm an ninh quốc gia để áp đặt các biện pháp kiểm soát. Ông cảnh báo rằng nếu Washington tiếp tục leo thang, Bắc Kinh sẽ áp dụng các biện pháp đáp trả để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các doanh nghiệp Trung Quốc. Phát biểu này đánh dấu lập trường cứng rắn của Trung Quốc, đồng thời cho thấy căng thẳng thương mại giữa hai cường quốc khó có thể hạ nhiệt.

Trung Quốc đối mặt với thách thức

Việc Mỹ tăng cường hạn chế xuất khẩu buộc Trung Quốc phải đầu tư mạnh mẽ vào việc tự phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Tuy nhiên, đây là một nhiệm vụ đầy thách thức, đòi hỏi nguồn lực lớn và thời gian dài để đạt được tự chủ công nghệ. Trong khi đó, Trung Quốc vẫn phụ thuộc nhiều vào các thiết bị và công nghệ từ phương Tây để phát triển các dòng chip tiên tiến.

Ngoài ra, căng thẳng leo thang còn làm gia tăng áp lực lên các doanh nghiệp công nghệ lớn của Trung Quốc. Các công ty như Huawei và SMIC không chỉ đối mặt với khó khăn trong việc duy trì chuỗi cung ứng, mà còn phải tìm cách vượt qua các rào cản từ chính phủ Mỹ và các đồng minh.

Hệ lụy toàn cầu

Cuộc chiến công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc không chỉ tác động đến hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, mà còn gây ra những hậu quả lan rộng đối với ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu. Chất bán dẫn là thành phần quan trọng trong nhiều lĩnh vực, từ điện tử tiêu dùng đến ô tô và trí tuệ nhân tạo. Việc gián đoạn chuỗi cung ứng chip có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các ngành công nghiệp này, đặc biệt là khi nhu cầu về chip ngày càng gia tăng.

Hơn nữa, căng thẳng leo thang có thể làm trầm trọng thêm tình trạng phân cực trong ngành công nghệ. Các quốc gia có thể phải lựa chọn giữa các hệ thống công nghệ của Mỹ hoặc Trung Quốc, dẫn đến sự phân chia rõ rệt hơn trong chuỗi cung ứng và thị trường công nghệ toàn cầu.

Câu hỏi đặt ra là liệu Mỹ và Trung Quốc có thể tìm được cách cân bằng giữa cạnh tranh và hợp tác, hay cuộc đối đầu này sẽ tiếp tục leo thang với những hệ lụy sâu rộng hơn. Trong khi cả hai cường quốc đang đẩy mạnh các nỗ lực để củng cố vị thế của mình, các doanh nghiệp và chính phủ trên toàn thế giới sẽ phải đối mặt với những thách thức lớn hơn trong việc duy trì chuỗi cung ứng và tìm kiếm sự ổn định trong ngành công nghiệp bán dẫn.

Rõ ràng, sự leo thang hiện tại chỉ là phần nổi của một cuộc chiến công nghệ dài hơi, và kết quả của nó sẽ định hình tương lai không chỉ của Mỹ và Trung Quốc, mà còn của cả thế giới.

Hoàng Vũ