Chớ nên vội mừng với thỏa thuận mới của hai nhà lãnh đạo Mỹ - Trung

Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Busan, Hàn Quốc vào ngày 30/10. (Ảnh: Getty Images).

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rạng rỡ bước ra khỏi cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, đánh giá cuộc trò chuyện “thực sự tuyệt vời”.

Tuy nhiên, thỏa thuận đình chiến một năm mà hai nhà lãnh đạo đạt được vào ngày 30/10 tại Hàn Quốc có thể chỉ giúp ổn định mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới thay vì giải quyết những khác biệt căn bản giữa họ.

Giờ đây, cả hai bên thực chất chỉ đang tranh thủ thời gian để giảm bớt sự phụ thuộc lẫn nhau trong những lĩnh vực chiến lược, tờ Bloomberg nhận định.

Tổng thống Mỹ đã đồng ý giảm thuế quan liên quan đến ma túy fentanyl cho hàng hóa Trung Quốc từ 20% xuống 10% và gia hạn thỏa thuận đình chiến liên quan đến thuế đối ứng.

Nhờ đó, nhiều sản phẩm của Trung Quốc bây giờ sẽ chịu mức thuế suất thấp hơn - vào khoảng 47%. Con số này đủ thấp để cỗ máy sản xuất khổng lồ của đất nước tỷ dân duy trì sức cạnh tranh với các đối thủ trong khu vực.

Điều quan trọng không kém là Mỹ đã đồng ý tạm ngừng mở rộng các hạn chế đối với những công ty Trung Quốc bị đưa vào danh sách đen. Kết quả này cho thấy các biện pháp hạn chế xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc đã mang lại hiệu quả.

“Trung Quốc đã nhượng bộ một chút, nhưng động lực rõ ràng nằm ở cách các mối đe dọa của Trung Quốc khiến Mỹ phải rút lại một loạt hạn chế mà họ đề xuất trước đó”, ông Scott Kennedy, cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nhận xét.

Ở chiều ngược lại, ông Trump đã thành công kêu gọi Trung Quốc mua đậu nành Mỹ cũng như khôi phục dòng chảy đất hiếm, qua đó giải quyết hai điểm yếu về kinh tế và chính trị của Washington.

Trong khi đó, thỏa thuận buộc công ty mẹ ByteDance (Trung Quốc) bán lại hoạt động của TikTok tại thị trường Mỹ sẽ mang đến cho ông Trump một cơ hội ghi điểm với các cử tri trẻ tuổi.

Và những người theo đường lối diều hâu ở Washington sẽ nhẹ lòng khi vị tổng thống không cho phép Trung Quốc tiếp cận những con chip trí tuệ nhân tạo tiên tiến nhất của Nvidia.

Tuy nhiên, thỏa thuận mà ông Trump mang về lại không giải quyết mối quan hệ thương mại mất cân bằng giữa hai nước, hay nói cách khác là tình trạng thâm hụt thương mại nghiêm trọng của Mỹ với Trung Quốc.

Và đối với các nhà đầu tư đang mong muốn thoát khỏi ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại cũng như bất ổn đi kèm, thật khó để coi thỏa thuận mới là một tin vui. Thay vào đó, thị trường chỉ có thể coi đây là một phút tạm ngừng trong cuộc chiến.

Chủ nhân Nhà Trắng đã phát biểu rất nhiều trên đường trở về từ Hàn Quốc. Ông cho biết mình sẽ thăm Trung Quốc vào tháng 4/2026, sau đó ông Tập sẽ sang thăm Mỹ vào một thời điểm nào đó.

“Chúng ta đã có một thỏa thuận và hàng năm chúng ta sẽ đàm phán lại thỏa thuận đó”, ông Trump chia sẻ với các phóng viên trên chuyên cơ Air Force One. Ông nói thêm rằng thỏa thuận này sẽ “được gia hạn thường xuyên”.

Vị tổng thống dường như hài lòng với kết quả, khi ông viết trên mạng xã hội rằng thỏa thuận sẽ mang lại lợi ích cho nông dân, giúp kiềm chế cuộc khủng hoảng fentanyl và có thể dẫn đến một thỏa thuận năng lượng giúp ích cho nền kinh tế Mỹ.

“Các thỏa thuận [mà tôi] đạt được hôm nay sẽ mang lại sự thịnh vượng và an ninh cho hàng triệu người Mỹ”, ông Trump bày tỏ trên mạng xã hội.

Về phần mình, thị trường có vẻ không mấy ấn tượng, bằng chứng là kết quả giao dịch của chứng khoán Mỹ và Trung Quốc phiên vừa qua.

“Chúng ta đã thấy kịch bản này trước đây: giọng điệu lạc quan nhưng triển khai yếu kém”, chiến lược gia Charu Chanana của Saxo Markets nhấn mạnh. “Điều thị trường thực sự mong muốn là một tuyên bố chung - một kết quả cụ thể nào đó để biến tâm lý lạc quan thành niềm tin”.

Khả Nhân