'Chọn nghề giáo là chọn trở thành người thay đổi các thế hệ học sinh'

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố danh sách 251 Nhà giáo tiêu biểu năm 2024 đại diện cho hơn 1,6 triệu giáo viên cả nước được khen thưởng. Trong đó, cô giáo Nguyễn Thu Quyên là một trong 52 nhà giáo tiêu biểu đại diện cho khối trung học phổ thông được vinh danh năm nay.

Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên (sinh năm 1983) đã có hơn 19 năm công tác trong ngành giáo dục, hiện cô đang là giáo viên bộ môn Lịch sử tại Trường Trung học phổ thông Chuyên Nguyễn Trãi, tỉnh Hải Dương.

Đổi mới phương pháp dạy học Lịch sử bằng bảo tàng ảo 3D

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Quyên cho hay cơ duyên đưa cô đến với nghề giáo rất tự nhiên và xuất phát từ đam mê cháy bỏng của cô từ nhỏ.

“Tôi thường dạy học cho các em trong xóm, giúp các em luyện chữ, học toán và làm văn. Các cô chú hàng xóm và các em rất yêu quý tôi, mọi người “ưu ái” gọi tôi là cô giáo Quyên, chị giáo Quyên.

Năm lớp 12, tôi đạt giải Nhì kỳ thi học sinh giỏi quốc gia môn Lịch sử, được tuyển thẳng vào Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội. Chính những người thầy, người cô dìu dắt tôi suốt các bậc học, đã giúp tôi thêm yêu và tự hào về nghề giáo của mình”, cô Quyên chia sẻ.

Cô Nguyễn Thu Quyên là giáo viên cốt cán cấp tỉnh, thường xuyên tham gia biên soạn đề, xây dựng ngân hàng câu hỏi, coi thi, chấm thi học sinh giỏi các cấp môn Lịch sử. (Ảnh:NVCC)

Nhớ lại khó khăn trong những ngày đầu mới vào nghề, cô Quyên tâm sự: “Là một giáo viên trẻ, tôi còn thiếu kinh nghiệm giảng dạy và thường xuyên phải đối mặt với áp lực làm thế nào để thu hút học sinh tập trung vào bài giảng, đặc biệt là với môn Lịch sử - môn học mà nhiều em cho là khô khan và khó tiếp thu.

Để khắc phục được điều này, tôi không ngừng tìm kiếm phương pháp giảng dạy sáng tạo, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, sử dụng các câu chuyện, hình ảnh sinh động để khiến lịch sử trở nên gần gũi, thú vị, dễ nhớ hơn với học sinh.

Bên cạnh đó, tôi luôn lắng nghe và học hỏi thêm từ đồng nghiệp, cũng như tiếp nhận phản hồi từ học sinh để tự hoàn thiện bản thân. Với sự kiên trì, tình yêu nghề và nỗ lực đổi mới, sáng tạo trong phương pháp giảng dạy, tôi đã từng bước tạo dựng được niềm tin, sự yêu mến của học trò”.

Ngoài công việc chuyên môn là dạy lớp chuyên và bồi dưỡng học sinh giỏi, năm học nào cô Quyên cũng dành thêm thời gian để nghiêm túc nghiên cứu các đề tài khoa học, viết các sáng kiến kinh nghiệm về công tác chuyên môn.

Từ năm học 2017- 2018 đến năm học 2023 - 2024, cô Quyên đã viết 7 sáng kiến có giá trị, được ứng dụng rộng rãi, phục vụ trực tiếp cho công tác giảng dạy bộ môn Lịch sử và công tác chủ nhiệm, trong đó có 4 sáng kiến được công nhận cấp tỉnh, 1 sáng kiến được công nhận cấp quốc gia.

Năm 2017, đề tài “Vận dụng công nghệ 3D thiết kế và sử dụng “bảo tàng ảo” trong dạy học phần Lịch sử thế giới chương III - Các nước Á, Phi, Mỹ Latinh (1945-2000), lớp 12 - trung học phổ thông (ban cơ bản)” của cô giáo Nguyễn Thu Quyên đạt sáng kiến cấp tỉnh và đạt giải “10 công trình tiêu biểu cấp quốc gia” trong cuộc thi Tri thức trẻ vì giáo dục.

Một số nội dung chính của sáng kiến này bao gồm: Hướng dẫn cài đặt và sử dụng phần mềm Photo 3D Album, thiết kế và sử dụng “bảo tàng ảo” trong dạy học lịch sử; Các nguyên tắc trong quá trình sử dụng “bảo tàng ảo” trong dạy học lịch sử; Đưa ra một số nguyên tắc khi thiết kế bảo tàng ảo trong dạy học lịch sử”;......

Theo cô Quyên, người thầy cần không ngừng học hỏi, tự làm mới mình, không chỉ trong kiến thức mà còn ở cách truyền đạt và tiếp cận học trò. (Ảnh: NVCC)

Ngoài ra, cô Quyên còn sở hữu 3 đề tài sáng kiến đạt cấp tỉnh lần lượt là: Tổ chức hoạt động khởi động đầu giờ học nhằm tạo sự tập trung và hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử ở trường trung học phổ thông (ban cơ bản); Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trung học phổ thông trong dạy học lịch sử Việt Nam (Thế kỉ X - giữa thế kỉ XIX); Phát triển năng lực phản biện cho học sinh thông qua sử dụng tài liệu ẩn dụ trong dạy học lịch sử lớp 10 trung học phổ thông.

Trong hơn 19 năm công tác và giảng dạy, cô Quyên đã bồi dưỡng nhiều thế hệ học sinh giỏi môn Lịch sử, các học sinh do cô hướng dẫn đều đạt giải cao trong các kỳ thi. Trong đó, có 23 học sinh đạt giải quốc gia, 9 học sinh đạt giải học sinh giỏi khu vực Duyên hải và Đồng bằng Bắc Bộ, 82 học sinh đạt giải học sinh giỏi cấp tỉnh.

Bên cạnh đó, cô Quyên còn trực tiếp hướng dẫn 4 học sinh đạt giải cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh với 1 giải Nhì và 1 giải Ba.

Cô Quyên cùng các em học sinh tại cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh. (Ảnh: PT)

Làm nghề bằng trái tim và giáo dục bằng tình yêu thương

Khi theo đuổi nghề giáo, cô Quyên luôn tâm niệm rằng đây không chỉ là một công việc, mà còn là một sứ mệnh.

“Sứ mệnh của người thầy là gieo mầm tri thức, truyền cảm hứng và xây dựng những giá trị nhân văn trong từng thế hệ học trò. Với tôi, làm giáo viên không chỉ dừng lại ở việc giảng dạy kiến thức mà còn là sự đồng hành, thấu hiểu và chia sẻ với các em trong hành trình trưởng thành.

Tôi luôn nhắc nhở bản thân rằng, mỗi học trò là một cá thể riêng biệt, cần được trân trọng và khích lệ để các em phát triển tối đa khả năng của mình. Tôi không dám nhận mình là người thầy vĩ đại, nhưng tôi luôn mong muốn và nỗ lực từng ngày để trở thành giáo viên truyền cảm hứng”, cô Quyên bày tỏ.

Nhiều năm qua, trong mỗi lá thư gửi đến phụ huynh và học sinh lớp chủ nhiệm, cô Quyên luôn sưu tầm và biên soạn những câu chuyện “Gieo hạt yêu thương”, “Hạt giống tâm hồn”, cuối mỗi lá thư cô đều ghi dòng chữ viết tắt Nguyễn Thu Quyên - GVTCH (giáo viên truyền cảm hứng).

Theo lời kể của cô Quyên, tại mỗi kỳ họp phụ huynh, cô thường tổ chức hoạt động mang tên “Thấu hiểu để yêu thương”. Phụ huynh khi đi họp sẽ tham gia 1 hoạt động trải nghiệm là tìm hiểu xem sở trường, sở đoản, bạn thân, môn học yêu thích, trường con sẽ chọn thi ở bậc đại học,…. của con mình là gì.

Sau đó, phụ huynh sẽ nhận lại bộ câu trả lời chính xác từ các em để xem bố mẹ có thực sự hiểu con hay không. Cuối hoạt động trải nghiệm, phụ huynh sẽ viết một tấm thiệp nhỏ để gửi những lời yêu thương, điều bố mẹ muốn nói với con của mình.

Cô Quyên luôn duy trì hoạt động “Thấu hiểu để yêu thương” trong các buổi họp phụ huynh, giúp cha mẹ chia sẻ, thấu hiểu các em hơn. (Ảnh: PT)

Trong nhiều năm tổ chức hoạt động trên, có một kỉ niệm xúc động làm cô Quyên không thể nào quên: “Trong số phụ huynh của học trò tôi, có một bác trai không may gặp tai nạn và qua đời. Sau đó, tôi nhận được tin nhắn “cảm ơn cô giáo đã có hoạt động này” từ vợ bác, kèm theo bức ảnh chụp tấm thiệp bác trai viết cho con gái.

Tấm thiệp đó đã trở thành lá thư đầu tiên và cũng là duy nhất của người cha gửi đến con gái với những lời động viên, chúc phúc đầy yêu thương. Và cô học trò đó cũng xuất sắc trở thành thủ khoa khối A1 của lớp, Á khoa khối A1 của Trường Trung học phổ thông Chuyên Nguyễn Trãi trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2021".

Cô Quyên muốn gửi gắm đến các bạn trẻ đang mong muốn theo đuổi nghề giáo rằng: “Chọn nghề giáo là chọn trở thành người thay đổi cuộc đời của biết bao thế hệ học sinh. Có những ngày công việc khiến bạn mệt mỏi, nhưng những ánh mắt trong veo của học trò, những tiếng “cô ơi” hay “thầy ơi” sẽ là động lực để các bạn tiếp tục cố gắng.

Các bạn trẻ đừng bao giờ quên rằng người thầy là người đặt nền móng cho tương lai của học trò, đồng thời cũng là người khơi dậy cảm hứng để các em ước mơ và hy vọng”.

Sự nghiệp giáo dục là hành trình không có điểm dừng

Khi nhận được danh hiệu Nhà giáo tiêu biểu năm 2024, “hạnh phúc, tự hào, may mắn, xúc động” là bốn từ cô Quyên dùng để diễn tả cảm xúc của mình. Cô nói: “Danh hiệu này không chỉ là niềm vinh dự mà còn là một lời nhắc nhở bản thân tôi, sự nghiệp giáo dục là một hành trình không có điểm dừng. Dù hôm nay nhận được sự công nhận, nhưng ngày mai đứng trên bục giảng vẫn luôn là một thử thách mới. Tôi phải tiếp tục dấn thân, tiếp tục học hỏi, tiếp tục cống hiến nhiều hơn nữa để xứng đáng với sự tin yêu của học trò, đồng nghiệp và xã hội”.

Cô Quyên tin rằng, khi dạy bằng tình yêu và lòng chân thành, mỗi người thầy sẽ nhận lại niềm vui không gì sánh bằng từ sự trưởng thành của học trò. (Ảnh: NVCC)

Chia sẻ về bí quyết luôn giữ được lòng nhiệt huyết với nghề, cô Quyên nói: “Lòng nhiệt huyết với nghề giáo giống như ngọn lửa, muốn nó cháy mãi, người thầy phải biết tự thêm vào những “củi lửa” từ niềm đam mê và ý nghĩa công việc mình làm.

Với tôi, điều quan trọng nhất là không bao giờ quên lý do mình bắt đầu, là tình yêu thương dành cho học trò và là khát khao nhìn thấy các em trưởng thành. Đối với tôi, mỗi ngày lên lớp là một cơ hội để tạo nên sự khác biệt trong cuộc đời các em.

Mỗi một nụ cười của học trò, mỗi một ánh mắt sáng lên khi các em hiểu bài, hay những lời cảm ơn chân thành từ phụ huynh, đều là động lực để tôi tiếp tục gắn bó với nghề”.

Để giáo viên có thể yên tâm công tác và giữ vững niềm tin vào sứ mệnh của mình, cô Quyên bày tỏ mong muốn: “Tôi mong Nhà nước sẽ có thêm nhiều chính sách để giáo viên cảm nhận được sự trân trọng và đồng hành từ xã hội. Ví dụ như cải thiện chế độ lương, phụ cấp và phúc lợi, đặc biệt là dành sự quan tâm nhiều hơn đến giáo viên vùng sâu, vùng xa – nơi mà công việc của thầy cô gắn liền với sự hy sinh và cống hiến thầm lặng. Khi chúng ta nâng niu giá trị của người thầy, cũng là lúc chúng ta đang gieo hạt mầm hy vọng vào một nền giáo dục tốt đẹp hơn.

Ngoài ra, tôi hy vọng sẽ có thêm các chương trình phát triển chuyên môn, giúp giáo viên tiếp cận các phương pháp giáo dục hiện đại và có cơ hội giao lưu, học hỏi”.

Phương Thảo