'Chống cô đơn' cho người cao tuổi

Tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết của Trung ương mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh sự cần thiết phải có giải pháp "chống cô đơn" cho người cao tuổi. Mục tiêu là tăng tuổi thọ khỏe mạnh, nâng cao chất lượng sống cho người già.

Tổng Bí thư gợi ý về mô hình trung tâm dưỡng lão bán trú "sáng đi, chiều về". Theo đó, những người tuổi 70 - 80, buổi sáng con đi làm, cháu đi học, các cụ ở nhà ít vận động, rất cô đơn. Lúc này, các trung tâm dưỡng lão sẽ tổ chức việc dùng ô tô để sáng đón đi, chiều đưa họ về. Người cao tuổi đến đó sẽ gặp bạn bè, đồng nghiệp, bạn cũ... để tâm sự, nói chuyện, học thể thao, âm nhạc, văn hóa, văn nghệ…

"Đây là mô hình rất hay. Vấn đề là Bộ Y tế, Bộ Nội vụ hay Hội Người cao tuổi phải phối hợp phân công để chủ động triển khai. Chăm sóc thiếu nhi quan trọng, nhưng người cao tuổi cũng cần được quan tâm", Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Định hướng, gợi mở của Tổng Bí thư nhận được sự đồng tình của Nhân dân, đặc biệt là lớp người cao tuổi. Bởi trên thực tế, nhu cầu chăm sóc người cao tuổi ở nước ta ngày càng lớn.

Số liệu thống kê của Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam, năm 2024, cả nước mới có hơn 300 trung tâm chăm sóc người cao tuổi với khoảng 11.000 người được phục vụ. Trong khi đó, cả nước có khoảng 14,2 triệu người từ 60 tuổi trở lên, dự báo đến năm 2030 sẽ tăng gần 18 triệu.

Mô hình gia đình “tứ đại đồng đường” ngày càng giảm đi vì nhiều gia đình chọn cuộc sống tự chủ và độc lập, người cao tuổi ít sống cùng con cái. Chưa kể, sự không đồng nhất về thời gian biểu, khoảng cách thế hệ, lối sống, thậm chí cả cách sinh hoạt, ăn uống cũng khó đồng điệu khiến không ít nhà “con chăm cha không bằng bà chăm ông”; bố mẹ, ông bà chọn cách ở riêng, ở quê, tự chăm sóc nhau.

Trong khi, người già thường có nhiều bệnh nền, sức khỏe, trí tuệ giảm sút. Để bố mẹ, ông bà ở nhà tự chăm nhau thì con cháu đi làm không yên tâm mà gửi vào viện dưỡng lão lại bị cho là bất hiếu, bỏ rơi bố mẹ; chưa kể con cháu phải có điều kiện kinh tế…

Việc phát triển cơ sở chăm sóc bán thời gian “sáng đi, chiều về”, chăm sóc ban ngày là cần thiết và phù hợp bối cảnh già hóa dân số hiện nay. Điều này vừa nâng cao thể trạng, sức khỏe, tâm lý của người cao tuổi mà đỡ tốn kém hơn việc chăm sóc nội trú, ở trung tâm thời gian dài. Đến các điểm dưỡng lão tập trung, người cao tuổi có điều kiện gặp gỡ, chia sẻ, tâm sự với những người cùng lứa tuổi; giúp họ có đời sống tinh thần tốt hơn, điều mà con cháu khó có thể mang đến.

Trong bối cảnh hiện nay, để thúc đẩy mô hình này phát triển, rất cần từng địa phương có trách nhiệm xây dựng thiết chế chăm sóc người già tại phường, xã. Đơn cử như tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trụ sở ở các địa phương sau khi sáp nhập dôi dư ưu tiên làm địa điểm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Cùng với Nhà nước, thu hút các nguồn lực xã hội hóa, có cơ chế, chính sách thành lập các trung tâm. Làm sao để tất cả người cao tuổi, khi có nhu cầu, đều có thể được chăm sóc sức khỏe tinh thần lẫn y tế một cách tốt nhất, có thể được lựa chọn tùy điều kiện kinh tế của mình, từ miễn phí, phí thấp cho đến phí cao; để không bị cô đơn khi tuổi già.

Thu Hương