Chống khai thác IUU: Triển khai đồng bộ các giải pháp

Chưa khắc phục triệt để bất cập

Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), EC đã ghi nhận một số điểm tích cực và kết quả nổi bật của Việt Nam về công tác chống khai thác IUU, nhưng từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước vẫn còn xảy ra tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp vùng biển nước ngoài.

Tại Quảng Ngãi, thời gian qua, công tác chống khai thác IUU được các cấp, các ngành nỗ lực thực hiện và đã đạt nhiều kết quả. Tuy nhiên, đến nay một số nhiệm vụ, công việc đạt hiệu quả chưa cao, tiến độ thực hiện còn chậm so với yêu cầu đề ra, nhiều tồn tại chưa được khắc phục triệt để. Thượng úy Lưu Thành Luân - Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Biên phòng Bình Thạnh cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, qua công tác kiểm tra, kiểm soát, đơn vị đã phát hiện, xử lý 6 trường hợp/6 đối tượng, với số tiền 63,5 triệu đồng về các hành vi: Không ghi nhật ký khai thác, nhật ký thu mua chuyển tải thủy sản theo quy định đối với tàu cá có chiều dài từ 15m đến dưới 24m; tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên không cập cảng cá có tên trong danh sách cảng cá chỉ định cho tàu cá hoạt động vùng biển khơi cập cảng để bốc dỡ thủy sản; không chấp hành việc kiểm tra, giám sát của BĐBP.

Cán bộ Trạm Kiểm soát Biên phòng Sa Kỳ (TP.Quảng Ngãi) kiểm tra hồ sơ, giấy tờ của chủ tàu trước khi cho xuất bến.

Tính đến tháng 4/2025, toàn tỉnh có 4.948 tàu cá đã đăng ký, trong đó có 3.446 tàu còn hạn đăng kiểm và 4.569 tàu đã được cấp phép khai thác thủy sản, đạt 92,34%. Toàn tỉnh có 2.957 tàu trong tổng số 3.029 tàu cá có chiều dài 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS), đạt 100% trên tổng số tàu tham gia hoạt động khai thác, đạt 97,62% trên tổng số tàu từ 15m trở lên.

Trong tháng 4/2025, hệ thống đã phát hiện 12 lượt tàu mất kết nối trên 10 ngày, đã xác minh và không xử phạt do thuyền trưởng tuân thủ quy định báo cáo; 457 lượt tàu mất tín hiệu trên 6 giờ, đã xử lý 20 trường hợp, không xử phạt; 5 tàu vượt ranh giới trên biển, đã xử phạt 1 trường hợp (128,5 triệu đồng). Theo thông báo từ Cục Thủy sản, trong tháng 4/2025, không có tàu cá từ 24m trở lên của Quảng Ngãi mất kết nối trên 10 ngày. Tuy nhiên, vẫn ghi nhận 35 lượt tàu mất kết nối trên 6 giờ và 5 lượt được xác minh. Qua đó, xử phạt 7 trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, với tổng số tiền phạt 151 triệu đồng.

Triển khai đồng bộ các giải pháp

Sở NN&MT đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản - Biển đảo tỉnh thành lập tổ công tác xử lý thông tin dữ liệu của hệ thống giám sát tàu cá trên địa bàn và tổ chức phân công trực 24/24 giờ để xử lý thông tin theo quy trình tiếp nhận, xử lý thông tin tàu cá của tỉnh mất tín hiệu kết nối thiết bị VMS và vượt ranh giới trên biển.

Phó Giám đốc Sở NN&MT Nguyễn Đức Bình cho biết, thời gian tới sẽ tập trung hoàn thiện hồ sơ pháp lý tàu cá, đẩy mạnh công tác đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác và lắp đặt thiết bị VMS, đảm bảo đúng quy định. Tăng cường giám sát, kiểm tra trên biển, tại cảng cá, cửa biển, phát hiện kịp thời hành vi vi phạm IUU, đặc biệt là hành vi môi giới hoặc tổ chức đưa tàu cá sang khai thác trái phép tại vùng biển nước ngoài...

Theo kế hoạch, cuối năm 2025, EC sẽ sang Việt Nam kiểm tra công tác chống khai thác IUU lần 5. Đây là cơ hội cuối cùng để gỡ “thẻ vàng” IUU. Do đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Phước Hiền có văn bản chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị, địa phương thường xuyên theo dõi, nắm bắt và đánh giá tình hình hoạt động khai thác thủy sản của ngư dân tại các vùng biển xa để kịp thời kiểm soát, ngăn chặn, không để xảy ra tình trạng tàu cá, ngư dân của tỉnh vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác thủy sản trái phép. Các địa phương cần có giải pháp cụ thể để đảm bảo tỷ lệ tàu cá có đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản và lắp đặt VMS đạt 100%; bố trí nguồn lực, kinh phí địa phương, huy động nguồn từ xã hội hóa nhằm hỗ trợ mua sắm, lắp đặt, vận hành thiết bị giám sát hành trình đối với chủ tàu có hoàn cảnh khó khăn...

Bài, ảnh: HỒNG HOA