Chồng lấn quy hoạch khoáng sản làm chậm tiến độ cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành

Bản đồ hướng tuyến dự án cao tốc Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước). Ảnh minh họa: Dương Giang/TTXVN

Dự án hiện đang bị chậm tiến độ do diện tích thực hiện chồng lấn quy hoạch khoáng sản theo Quyết định số 866/QĐ-TTg ngày 18/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ và do tổng mức đầu tư cao hơn phê duyệt của Quốc hội.

Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc- Nam phía Tây, đoạn Gia Nghĩa- Chơn Thành được Quốc hội phê duyệt ngày 28/6/2024. Cao tốc này có tổng chiều dài đầu tư 124,13km, trong đó đoạn qua tỉnh Đồng Nai dài 99km, đoạn qua địa bàn tỉnh Lâm Đồng dài 23,1km. Đoạn cuối kết nối vào đường Hồ Chí Minh dài 2km (đoạn Chơn Thành- Đức Hòa). Quy mô xây dựng 4 làn xe hoàn chỉnh với tốc độ thiết kế 100- 120 km/h. Riêng đoạn qua Lâm Đồng quy mô 6 làn xe hoàn chỉnh. Tổng đầu tư dự án 25.893 tỷ đồng, khởi công ngày 19/8/2025, dự kiến hoàn thành đưa vào khai thác, vận hành năm 2027.

Tỉnh Lâm Đồng chịu trách nhiệm thực hiện 2 dự án thành phần. Trong đó Dự án thành phần số 2 đầu tư đường gom, cầu vượt ngang trên địa bàn tỉnh với tổng mức đầu tư 338 tỷ đồng; Dự án thành phần số 4 bồi thường, hỗ trợ, tái định cư 615 hộ dân trên địa bàn tỉnh với tổng mức đầu tư 662 tỷ đồng.

Tại cuộc làm việc, đại diện Sở Xây Dựng Lâm Đồng cho biết, hiện tại Dự án cao tốc Gia Nghĩa- Chơn Thành đang gặp khó khăn vướng mắc do phạm vi thực hiện trên địa bàn tỉnh chồng lấn với phạm vi quy hoạch bô xít (theo Quyết định số 866/QĐ-TTg) với chiều dài 23/23,1km. Cụ thể khu vực chồng lấn với mỏ Nhân Cơ (đã được cấp phép khai thác bô xít) chiều dài 19,5km; diện tích chồng lấn 59,6ha; tổng trữ lượng tài nguyên khoảng 1,11 triệu tấn quặng tinh. Khu vực chồng lấn với mỏ Đắk Sin- Đắk Ru (chưa được thăm dò), chiều dài đoạn tuyến chồng lấn khoảng 3,5km, diện tích 15,7ha, sơ bộ khối lượng khoáng sản ước tính 0,55 triệu m3.

Liên quan diện tích chồng lấn tại mỏ Nhân Cơ, UBND tỉnh Đắk Nông (cũ) đã có văn bản gửi Bộ Công Thương xin ý kiến thống nhất từ ngày 27/6/2025, nhưng đến nay chưa được trả lời. Liên quan đến phạm vi chồng lấn với mỏ Đắk Sin- Đắk Ru, UBND tỉnh Đắk Nông cũ có văn bản gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường cho ý kiến với đề xuất không thu hồi quặng bô xít trên phạm vi chồng lấn. Bộ này có văn bản phúc đáp đề nghị tỉnh căn cứ Luật Địa chất Khoáng sản và Nghị định số 193/2025/NĐ-CP để xem xét quyết định thu hồi hoặc không thu hồi khoáng sản… Như vậy đến nay các vướng mắc liên quan đến chồng lấn giữa phạm vi thực hiện dự án cao tốc với Quy hoạch khoáng sản bô xít vẫn chưa được giải quyết, ảnh hưởng đến tiến độ chung của dự án.

Dự án thành phần số 4 hiện cũng đang gặp vướng mắc do trước đây giao cho UBND huyện Đắk R’lấp làm chủ đầu tư, sau khi chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, dự án không có chủ đầu tư trực tiếp để tổ chức hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu khả thi để trình thẩm định phê duyệt. Mặt khác do trước đây đơn vị tư vấn tính toán không chính xác về diện tích giải phóng mặt bằng, chi phí giải phóng mặt bằng cho 1 đơn vị diện tích, chi phí xây dựng khu tái định cư thấp hơn thực tế, nên Tổng mức đầu tư chỉ khoảng 662 tỷ đồng. Nay tổng diện tích và chi phí giải phóng mặt bằng, chi phí xây dựng khu tái định cư tăng lên, khiến tổng mức đầu tư dự án thành phần này cũng tăng lên 1.191 tỷ đồng, vượt 529 tỷ đồng so với mức đã được Quốc hội phê duyệt.

Nhằm tháo gỡ các khó khăn trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Hồng Hải đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường nghiên cứu, có văn bản hướng dẫn cho Ban quản lý dự án thực hiện đối với diện tích chồng lấn cụ thể đối với diện tích đã cấp phép và chưa cấp phép khai thác khoáng sản. Ban Quản lý dự án triển khai xây dựng khu tái định cư cũng cần thực hiện đúng quy định, không vượt quá mức đầu tư. Các đơn vị, chính quyền địa phương cần tổ chức họp dân để thống nhất phương án xây dựng đường gom, cầu vượt, đường điện, nước phù hợp với nhu cầu thực tế của người dân.

Sở Công thương phối hợp với Tập đoàn Than- Khoáng sản Việt Nam và các đơn vị của Bộ Công thương để khẩn trương thực hiện khai thác lượng khoáng sản trên diện tích chồng lấn đã cấp phép khai thác. Các sở, ngành liên quan và Ban quản lý dự án phối hợp mời Tập đoàn Than- Khoáng sản Việt Nam định hướng việc triển khai khu vực chồng lấn đã thăm dò mà chưa cấp phép khai thác hoặc chưa thăm dò để có quyết định phù hợp, đúng quy định…

Chu Quốc Hùng (TTXVN)