Chống lãng phí như chống giặc thù

Tham nhũng là hiện tượng xã hội tiêu cực tồn tại không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Nó gây thiệt hại nghiêm trọng đến các nguồn lực công; xâm hại đến hoạt động đúng đắn của bộ máy nhà nước; làm sai lệch công lý, công bằng xã hội; gây suy giảm niềm tin, cản trở các nỗ lực phát triển đất nước và đời sống nhân dân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh trong buổi đầu phát triển đất nước đã chỉ rõ: "Tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu là kẻ thù của nhân dân và của Chính phủ, là "giặc ở trong lòng", là "giặc nội xâm"...".

Thời gian qua, đất nước đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển nổi trội nhưng cùng với đó, tình trạng tham nhũng, tiêu cực bộc lộ cũng ngày càng rõ nét, diễn biến hết sức phức tạp. Lãng phí được xem là "căn bệnh nan y" hiện diện ở tất thảy lĩnh vực, địa phương, xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân.

Đầu tiên, phải kể đến thực trạng các dự án bị chậm tiến độ hoặc bị treo do có sai phạm, vướng mắc về chính sách pháp luật. Chất lượng xây dựng, hoàn thiện pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Ngoài ra, có sự chậm trễ trong công tác giải ngân vốn đầu tư công hoặc chậm trễ trong thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.

Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ trong thủ tục hành chính công không được thực hiện triệt để gây lãng phí nguồn nhân lực và tiền bạc. Có sự lãng phí trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng của cá nhân; vi phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, công tác quản lý tài sản nhà nước đầu tư vào các dự án.

Thanh tra Chính phủ vừa tổ chức công bố kết luận thanh tra Dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Đây là cuộc thanh tra đột xuất theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; mà trực tiếp Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu Thanh tra Chính phủ phải ban hành Kết luận thanh tra trước ngày 31-3-2025 với tiến độ và chất lượng cao.

Tuần trước, cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực cũng thống nhất đưa một số vụ án, vụ việc có dấu hiệu lãng phí vào diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo, trong đó có Tiểu dự án 2 (Lim - Phả Lại), thuộc dự án tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân. Dự án này có tổng mức đầu tư 7.660 tỉ đồng nhưng 17 năm qua mới chỉ hoàn thành 5,6 km trên tổng số 131 km.

Đây là 2 vụ việc nổi cộm, cho thấy công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí ở Việt Nam vẫn còn một số hạn chế. Hoạt động tuyên truyền, giáo dục về phòng chống tham nhũng chưa đạt hiệu quả cao; hiện tượng hối lộ, "bôi trơn" hoặc tác động bằng hình thức khác để được thuận lợi hơn khi thực hiện công việc vẫn còn phổ biến. Một số cơ chế, chính sách áp dụng còn thiếu chặt chẽ, chưa phù hợp với thực tiễn; chưa bảo đảm được sự nghiêm túc trong chấp hành, thực thi pháp luật ở một số lĩnh vực, địa phương.

Bên cạnh đó, công tác tổ chức, quản lý cán bộ, kiểm soát tài sản, thu nhập còn chưa tốt. Các phương án phát hiện, xử lý tham nhũng chưa được thực thi hiệu quả, đặc biệt là cơ chế tự phát hiện, xử lý tham nhũng trong nội bộ vẫn tồn tại yếu tố bao che...

Theo LS NGUYỄN VĂN HẬU, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP HCM (NLĐO)