Chủ động phòng, chống bệnh không lây nhiễm

Người dân được khám sàng lọc tăng huyết áp trong Chương trình phòng, chống bệnh tăng huyết áp, tổ chức tại xã Núa Ngam (huyện Ðiện Biên).

Thực tế cho thấy, tại Bệnh viện Ða khoa tỉnh và các trung tâm y tế trên địa bàn tỉnh hiện nay số người mắc các BKLN đến khám và điều trị ngày càng tăng về số lượng và có chiều hướng trẻ hóa. Thống kê tại khoa Phòng chống BKLN, đến hết quý III năm 2020, toàn tỉnh phát hiện 18.078 bệnh nhân tăng huyết áp; 3.251 bệnh nhân đái tháo đường; 661 bệnh nhân mắc ung thư; 949 bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính… Tuy nhiên, số lượng mắc các BKLN hiện đang điều trị tại các cơ sở y tế trên chỉ là số nhỏ so với lượng người mắc bệnh trong cộng đồng.

Bác sĩ Nguyễn Mạnh Tuấn, Trưởng khoa Phòng chống BKLN (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh) cho biết: BKLN thường là các bệnh mạn tính, bao gồm những bệnh không có khả năng lây truyền, có thời gian bị bệnh dài và tiến triển chậm, như: Tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch (nhồi máu cơ tim, đột quỵ... ), các thể ung thư, bệnh hô hấp mạn tính (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản..); tạo ra gánh nặng bệnh tật nặng nề do tỷ lệ tàn phế và tử vong cao. Nguy cơ mắc bệnh chủ yếu do lối sống có hại cho sức khỏe và các yếu tố môi trường không thuận lợi.

Do BKLN thường diễn ra rất âm thầm, khi có triệu chứng thì bệnh đã nặng, vì thế phát hiện sớm đối tượng bị bệnh và tiền bị bệnh để điều trị và phòng bệnh kịp thời là một việc vô cùng quan trọng. Trong năm 2020, khoa Phòng chống BKLN đã tiến hành khám sàng lọc bệnh tăng huyết áp tại 7 xã thuộc 4 huyện: Ðiện Biên, Tuần Giáo, Nậm Pồ và Mường Nhé. Trong tổng số 5.640 người trên 40 tuổi được khám sàng lọc thì 1.108 người bị tăng huyết áp (chiếm tới 19,65%). Trong số hơn 1.200 người được khám sàng lọc đái tháo đường tại một số xã của các huyện: Mường Ảng, Nậm Pồ, Ðiện Biên Ðông, Ðiện Biên và TX. Mường Lay thì có hơn 60 người mắc bệnh, hơn 500 người ở ngưỡng tiền đái tháo đường. Ðiều đáng nói là phần lớn người bệnh không biết mình bị mắc những bệnh này để đến các cơ sở y tế điều trị sớm. Chỉ khi bệnh chuyển giai đoạn muộn, mới phát hiện và đi điều trị. Ðiều này gây khó khăn cho công tác điều trị cũng như bệnh nhân rất khó phục hồi.

Trước thực trạng bệnh nhân mắc các BKLN liên tục gia tăng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật đã tăng cường giám sát hỗ trợ thực hiện chương trình phòng, chống BKLN tại trung tâm y tế các huyện, thị, thành phố; tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ y tế; đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho người dân về các BKLN. Cùng với đó, triển khai các chương trình phòng, chống BKLN bằng việc tổ chức các đợt khám sàng lọc ở các xã trên địa bàn, tập trung vào một số xã miền núi, biên giới - nơi bà con chưa quan tâm đến khám sức khỏe định kỳ; tổ chức quản lý, điều trị cho người mắc các BKLN...

Kết quả chương trình giám sát của ngành Y tế cho thấy, các BKLN phổ biến có chung 4 yếu tố nguy cơ: Hút thuốc lá (hoặc thuốc lào), thiếu vận động thể lực, lạm dụng rượu, bia và chế độ ăn không hợp lý. Bởi vậy, điều quan trọng nhất là mỗi người dân cần chủ động bảo vệ sức khỏe, giảm nguy cơ mắc BKLN và các bệnh lý khác bằng chế độ ăn uống, vận động khoa học, không hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia. Ðồng thời, chủ động khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh sớm, điều trị kịp thời, hạn chế thấp nhất những biến chứng của bệnh gây ra.

Bài, ảnh: Châu Linh