Chủ động phòng, chống bệnh sởi

Trao đổi với chúng tôi, bác sỹ chuyên khoa II Nguyễn Thế Phong - Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết: Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm gây dịch, do vi-rút sởi gây ra. Bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi hoặc cũng có thể gặp ở người lớn, do chưa được tiêm phòng sởi hoặc đã tiêm phòng nhưng chưa đủ liều. Bệnh hay xảy ra vào mùa đông xuân, khi thời tiết ẩm kéo dài và rất dễ lây lan, đặc biệt là ở những nơi tập trung đông người như trong trường học. Bệnh lây theo đường hô hấp, qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua bàn tay bị ô nhiễm với các dịch tiết đường hô hấp có chứa mầm bệnh. Trẻ em không được tiêm vắc-xin sởi và những người không có miễn dịch với vi-rút sởi đều có thể bị mắc. Bệnh có biểu hiện đặc trưng là sốt, viêm long đường hô hấp, viêm kết mạc và phát ban, có thể dẫn đến nhiều biến chứng như: viêm phổi, viêm não, viêm tai giữa, viêm loét giác mạc, tiêu chảy... có thể gây tử vong. Người dân trong cộng đồng khi có biểu hiện mắc bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, điều trị và hướng dẫn cách ly y tế kịp thời.
Trong những năm gần đây, bệnh sởi đang có xu hướng gia tăng số ca mắc tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước. Năm 2024, tỉnh Lai Châu giám sát, phát hiện 70 trường hợp nghi sởi, trong đó ghi nhận 4 trường hợp dương tính với vi-rút sởi; số ca nghi sởi tăng 37 trường hợp, số ca mắc sởi tăng 2 trường hợp so với năm 2023. Từ đầu năm đến ngày 3/3, toàn tỉnh giám sát, phát hiện 184 trường hợp nghi sởi, tăng 174 ca so với cùng kỳ năm 2024. Điều đáng mừng, tỉnh Lai Châu không ghi nhận có trường hợp tử vong do bệnh sởi.
Điển hình như con của chị Lý Thị Dợ ở bản Cung Mù Phìn (xã Lản Nhì Thàng, huyện Phong Thổ). Trung tuần tháng 2 vừa qua, thấy con có hiện tượng quấy khóc, sốt cao, chị đưa con lên Trung tâm Y tế huyện Phong Thổ khám và điều trị. Tại đây, bác sỹ chẩn đoán mắc bệnh sởi. Điều trị 3 ngày, con vẫn không thuyên giảm mà có hiện tượng nặng hơn nên gia đình chị đã chuyển tuyến lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Ngoài sởi, các bác sỹ phát hiện con chị bị viêm phổi. Chị Dợ tâm sự: Con mới hơn 5 tháng tuổi nên tôi rất lo lắng. Nhưng nhờ sự chăm sóc tận tình của các y, bác sỹ sau 1 tuần con tôi đã khỏi và xuất viện.

Bác sỹ Khoa truyền nhiễm, Bệnh viện Đa khoa tỉnh thăm khám cho con của chị Lý Thị Dợ.

Trước tình hình phức tạp của bệnh sởi, Sở Y tế chủ động tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 605/KH-UBND ngày 12/2/2025 về phòng, chống bệnh truyền nhiễm tỉnh Lai Châu năm 2025. Chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh tỉnh tiếp tục triển khai hiệu quả kế hoạch tiêm chủng mở rộng năm 2025 và chiến dịch tiêm chủng vắc-xin phòng, chống dịch sởi năm 2025.
Bên cạnh đó, tổ chức giám sát chủ động, giám sát thường xuyên tại cửa khẩu, cộng đồng, trong các cơ sở y tế để phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh, nghi ngờ mắc bệnh; theo dõi, đánh giá, xác định vùng nguy cơ, nhận định, dự báo tình hình bệnh sởi trên địa bàn tỉnh. Chỉ đạo các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa tỉnh tổ chức thực hiện tốt việc phân tuyến, phân luồng khám, sàng lọc người bệnh; đảm bảo công tác thu dung, cấp cứu, cách ly, điều trị; chuẩn bị sẵn sàng các phương án thu dung, cấp cứu, cách ly, điều trị trong tình huống ghi nhận gia tăng các trường hợp nghi mắc sởi/mắc sởi nhập viện; thực hiện nghiêm việc kiểm soát nhiễm khuẩn, giảm thiểu tối đa lây nhiễm chéo trong các cơ sở khám, chữa bệnh; thường xuyên rà soát để đảm bảo hậu cần, kinh phí, thuốc, vắc-xin, sinh phẩm, vật tư, hóa chất, trang thiết bị, nhân lực đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch bệnh sởi theo phương châm “4 tại chỗ”. Đảm bảo dự trữ của địa phương cho công tác phòng, chống dịch bệnh sởi theo quy định.
Nhằm chủ động phòng, chống dịch bệnh sởi, ngành Y tế tỉnh khuyến cáo: người dân chủ động đưa trẻ từ 9 tháng đến 2 tuổi chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ 2 mũi vắc-xin sởi đi tiêm đầy đủ và đúng lịch; đồng thời tích cực tham gia triển khai chiến dịch tiêm chủng vắc-xin phòng, chống dịch sởi theo kế hoạch tại địa phương. Không cho trẻ đến gần, tiếp xúc với các trẻ nghi mắc bệnh sởi; thường xuyên rửa tay bằng xà phòng khi chăm sóc trẻ. Giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng, mắt và răng miệng cho trẻ hàng ngày. Đảm bảo nhà ở và nhà vệ sinh thông thoáng, sạch sẽ; tăng cường dinh dưỡng cho trẻ. Nhà trẻ, mẫu giáo, trường học cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, thông thoáng; thường xuyên khử trùng đồ chơi, dụng cụ học tập và phòng học bằng các chất sát khuẩn thông thường. Khi phát hiện có các dấu hiệu sốt, ho, chảy nước mũi, phát ban cần sớm cách ly và đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, tư vấn điều trị kịp thời. Không nên đưa trẻ điều trị vượt tuyến khi không cần thiết để tránh quá tải bệnh viện và lây nhiễm chéo trong bệnh viện.
Chủ động phòng, chống dịch sởi không chỉ bảo vệ sức khỏe của mỗi cá nhân mà còn là trách nhiệm chung trong việc ngăn chặn nguy cơ bùng phát dịch, vì sức khỏe cộng đồng. Do vậy, mỗi người dân và gia đình cần cho trẻ tiêm phòng đầy đủ, đảm bảo vệ sinh cá nhân; kịp thời thông báo cho các cơ sở y tế khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh sởi.

Bạch Dương