Chủ động phòng sét đánh như thế nào?

Dông sét, một hiện tượng thời tiết cực đoan, là không lạ, nhưng những tác hại mà nó gây ra luôn rất bất ngờ. Tối 19/5, tin từ UBND xã Đồng Tiến (huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa) cho biết: Vào 15h ngày 19/5, trên địa bàn vừa có một cô gái bị sét đánh chết khi đang đi xe máy.

Nạn nhân được xác định là chị B.T.P. (24 tuổi, trú xã Mậu Lâm, huyện Như Thanh). Thời điểm trên, chị P. đi xe máy hướng từ TP Thanh Hóa đến Cảng hàng không Thọ Xuân. Khi đến địa phận xã Đồng Tiến, trời đổ mưa to và chị P. bất ngờ bị sét đánh thiệt mạng.

Tối 19/5, thông tin với báo chí, lãnh đạo UBND xã Giao Phong, huyện Giao Thủy (Nam Định) cũng xác nhận vào chiều tối cùng ngày, ông N.V.T., 39 tuổi, trú tại xóm Bồi đã bị sét đánh tử vong.

Trước đó, vào khoảng 16h30 cùng ngày, ông T. điều khiển xe máy, hiệu Honda, lưu thông trên tuyến đường bộ ven biển đoạn qua địa bàn xã Giao Hải, cùng huyện Giao Thủy trong điều kiện trời nổi giông, kèm sấm, sét, có mưa lớn và gặp nạn.

Theo Tổng cục Phòng chống Thiên tai, sét có thể gây thương tích bằng những cách thức như: Đánh thẳng vào vị trí nạn nhân từ trên đám mây xuống. Sét đánh khi nạn nhân tiếp xúc với vật bị sét đánh và điện thế bước...

TS Nguyễn Xuân Anh, Viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu từng chia sẻ Trên Báo Sức khỏe và Đời sống về các nguyên tắc phòng sét đánh: Khi làm ở khu vực nào đó, để ý trước các nơi có thể trú mưa và tránh sét an toàn. Phải tính được thời gian từ chỗ làm việc đến nơi an toàn. Thường thì cơn dông kéo đến rất nhanh trong vòng 15 phút và di chuyển với vận tốc 40km/giờ. Khi đang ở nơi không an toàn thì cần phải để ý đến các dấu hiệu của dông như mây đen, không khí lạnh, gió..

Khi sét xảy ra, thoạt tiên ta thấy tia chớp lóe lên và sau đó là có tiếng sấm kèm theo. Nếu bạn tính được khoảng thời gian từ lúc tia chớp lóe lên và lúc nghe thấy tiếng sấm thì có thể xác định được khoảng cách tới nơi sét xảy ra. Chia số giây cho 3 ta được khoảng cách đến tia sét. Ví dụ đếm được 3 giây thì sét cách vị trí đứng là 3/3= 1km. Nên nhớ rằng nếu như khoảng thời gian bạn đếm được từ khi thấy chớp và nghe tiếng sấm nhỏ hơn 30 giây, thì bạn đã nằm trong tầm ngắm của tia sét rồi và phải cẩn thận. Nếu thời gian này nhỏ hơn 20 giây thì phải di chuyển ngay đến nơi an toàn hơn. Khi nghe thấy tiếng sấm đầu tiên bất kể là gì cũng cần phải thấy nguy hiểm đã đến. Sét có thể đánh cách xa nơi có mưa tới 15-20km.

Khi trời sắp xảy ra dông thì biện pháp tránh sét tốt nhất là nên về nhà. Chỗ an toàn để tránh sét là tòa nhà, hay công sở có lắp đặt hệ thống chống sét. Khi ở trong nhà thì nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh các chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước. Không nên dùng điện thoại trừ trường hợp rất cần thiết. Nên rút phích cắm các thiết bị điện trước lúc có mưa dông. Với các đường dây điện thoại hay dây điện vì nối với lưới bên ngoài nên rất có thể bị ảnh hưởng sét đánh lan truyền. Nên tránh xa các dây này và các vật dùng điện với khoảng cách ít nhất là 1m. Vô tuyến nối với dây anten để ngoài trời cũng rất cần rút ra khi có dông.

Trong trường hợp không kịp chạy tìm nơi ẩn náu an toàn, tuyệt đối không dùng cây cối làm chỗ trú mưa, tránh các khu vực cao hơn xung quanh, tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, máy, hàng rào sắt...

Tìm chỗ khô ráo, nếu xung quanh có cây cao hơn thì nên tìm chỗ thấp, tìm vị trí cây thấp. Người ở vị trí càng thấp càng tốt, tay ôm cổ. Phần tiếp xúc của người với mặt đất là ít nhất. Nhón chân, không được nằm xuống đất. Đứng xa các vật cao, ra ngay khỏi những nơi chứa nước như bãi biển, ao, hồ, mương. Các vùng đỉnh núi hay sườn núi nhô cao cũng rất nguy hiểm. Nếu ở trong rừng thì tìm những nơi cây thấp hơn và thưa để tránh.

Không đứng thành nhóm người gần nhau. Nếu như bạn cảm thấy tóc bị dựng lên (như cảm giác điện khi sờ tay trước mặt tivi) thì điều đó có nghĩa là có thể bị sét đánh bất cứ lúc nào. Lập tức cúi ngồi xuống và lấy tay che tai, không nằm xuống đất hay đặt tay lên đất.

Đối với các vật có bề mặt kim loại như xe buýt, tàu hỏa, ô tô,... nếu không thò người ra ngoài và không chạm đến vỏ bọc thì ở những chỗ này là an toàn. Ngược lại đối với các ô tô, tàu thủy để hở hay không có vỏ bọc kim loại thì lại nguy hiểm. Sau khi nghe thấy tiếng sét 30 phút thì có thể trở lại làm việc bình thường.

PV (Tổng hợp)