Chủ tịch VINASME: Ở vùng khó khăn nào cũng thấy bóng dáng của doanh nghiệp tư nhân

Đóng góp lớn nhưng “khát” vốn

Tại hội thảo "Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân" ngày 21/3 tại Hà Nội, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú cho biết, khu vực kinh tế tư nhân hiện đóng góp gần 50% GDP, hơn 30% ngân sách nhà nước, tạo ra hơn 40 triệu việc làm và chiếm khoảng 85% tổng số lao động. Tuy nhiên, dù phát triển mạnh mẽ, phần lớn doanh nghiệp tư nhân có quy mô nhỏ và vừa (chiếm 98%), với sức cạnh tranh thấp, hạn chế về tiềm lực tài chính, quản trị doanh nghiệp và khả năng hội nhập quốc tế.

Xác định phát triển kinh tế tư nhân là chiến lược, chính sách lâu dài của quốc gia; thời gian qua, ngành ngân hàng đã tích cực thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp nói chung cũng như các doanh nghiệp tư nhân nói riêng.

Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú cho biết, nhiều doanh nghiệp gặp khó trong tiếp cận vốn.

Tính đến cuối năm 2024, dư nợ tín dụng đối với doanh nghiệp tư nhân tại các tổ chức tín dụng (TCTD) đạt gần 7 triệu tỷ đồng, tăng 14,7% so với năm 2023, chiếm 44% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế. Trong đó, có gần 209.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) còn dư nợ với tổng dư nợ đạt 2,74 triệu tỷ đồng, tăng 10,7% so với năm trước. Điều này cho thấy các TCTD đã nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân.

Dù vậy, theo Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, thực tế nhiều doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận vốn do thiếu tài sản bảo đảm, hồ sơ tài chính chưa minh bạch, hoặc mô hình kinh doanh chưa đủ thuyết phục ngân hàng.

Năm 2025 dự báo cho thấy tình hình kinh tế thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, xung đột địa chính trị, căng thẳng thương mại gia tăng và chi phí vay cao ở nhiều quốc gia. Các khó khăn nêu trên sẽ tác động lớn đến nền kinh tế có độ mở lớn như nước ta, trong đó có khu vực kinh tế tư nhân.

Ông Nguyễn Văn Thân - Chủ tịch VINASME cho rằng, ở vùng khó khăn nào cũng thấy bóng dáng của doanh nghiệp tư nhân. Song, theo ông Thân, thời gian qua, ngành ngân hàng đã luôn đồng hành cùng DNNVV. Do đó, tỷ lệ dư nợ của doanh nghiệp có thể nói rất là cao. Dư nợ cao chứng tỏ các DNNVV đang phát triển.

Tiếp cận vốn bằng cách nào?

Theo ông Nguyễn Thanh Khiết - Chủ tịch Hãng kiểm toán ASCO, minh bạch thông tin tài chính là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận vốn ngân hàng dễ dàng hơn. Ông cho rằng cần có các giải pháp đồng bộ từ doanh nghiệp, ngân hàng và cơ quan quản lý để cải thiện tình trạng này.

Đồng quan điểm, Chủ tịch VINASME nhấn mạnh, ngân hàng chỉ có thể cấp vốn khi thấy rõ khả năng phát triển của doanh nghiệp. Ông đề xuất doanh nghiệp nên tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị của các doanh nghiệp lớn để tăng khả năng huy động vốn, đồng thời hiệp hội sẽ đóng vai trò kết nối để tạo thêm cơ hội hợp tác.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, ở vùng khó khăn nào cũng thấy bóng dáng của doanh nghiệp tư nhân.

TS Nguyễn Đình Cung - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, ngoài vốn tín dụng, doanh nghiệp tư nhân cần được hỗ trợ tiếp cận các nguồn vốn đầu tư dài hạn.

“Phải phát triển thị trường vốn đa dạng hơn, tạo điều kiện cho các quỹ đầu tư phát triển, thay vì chỉ dựa vào ngân hàng”, chuyên gia gợi ý.

Bà Phùng Thị Bình - Phó Tổng Giám đốc Agribank, cho biết ngân hàng này đang triển khai 9 chương trình tín dụng ưu đãi, trong đó có 8 chương trình dành cho hộ kinh tế tư nhân và doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các gói vay có lãi suất thấp hơn từ 1-2% so với thông thường, đặc biệt hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu và tham gia chuỗi giá trị. Agribank cũng đang liên kết với các hộ nông dân, hội phụ nữ để đưa vốn đến gần hơn với doanh nghiệp.

Dù hệ thống ngân hàng đã có nhiều chương trình hỗ trợ, nhưng rõ ràng việc tiếp cận vốn vẫn là bài toán nan giải với nhiều doanh nghiệp tư nhân. Để tháo gỡ khó khăn này, cần một cơ chế chính sách đồng bộ, thúc đẩy thị trường vốn và nâng cao năng lực của doanh nghiệp. Khi rào cản về vốn được gỡ bỏ, khu vực kinh tế tư nhân mới có thể bứt phá, đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế.

Nguyệt Minh