Chú trọng tư vấn môn học lựa chọn cho học sinh lớp 10
Ngày 3/8/2022, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) công bố chi tiết về môn học bắt buộc và môn học lựa chọn của Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 đối với bậc THPT, bắt đầu áp dụng ở lớp 10 năm học 2022 - 2023. Vì vậy, vai trò của nhà trường và phụ huynh là rất quan trọng trong công tác tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh để các em lựa chọn 4 môn học phù hợp với năng lực, sở trường của mình.
Theo đó, ngoài các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc là Toán, Ngữ văn, Lịch sử, tiếng Anh, Quốc phòng an ninh, Giáo dục địa phương, Giáo dục thể chất và Hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp, các em sẽ được lựa chọn 4 môn học trong 9 môn học (Địa lý; Giáo dục kinh tế và pháp luật; Vật lý; Hóa học; Sinh học; Công nghệ; Tin học; Âm nhạc; Mỹ thuật). Phương thức chọn môn học theo tổ hợp như trước nay không tồn tại.
Hiệu trưởng Trường THPT Chu Văn An, huyện Triệu Phong Lê Văn Hòa cho biết, Chương trình GDPT 2018 bắt đầu được áp dụng từ năm học 2022 - 2023 cho học sinh lớp 10 có nhiều điểm mới, ưu việt hơn so với chương trình trước đây, trong đó học sinh được quyền lựa chọn 4 môn học.
Tuy nhiên, cách làm này vừa thuận lợi nhưng đồng thời cũng là thách thức cho học sinh vì suy nghĩ các em cũng chưa thật chín chắn, định hướng nghề nghiệp tương lai chưa rõ ràng.
Chia sẻ thách thức này với học sinh, thời gian qua, nhà trường đã rất tích cực trong công tác truyền thông, tư vấn đến với học sinh và phụ huynh. Tuy nhiên, qua đợt truyền thông đầu tiên nhằm tư vấn chọn môn học cho học sinh lớp 10, kết quả thật đáng lo ngại. Trong 380 phiếu đăng ký, chỉ có chưa đến 80 em (21%) chọn học các môn tự nhiên, còn lại các em lựa chọn học các môn xã hội.
Trong khi thực tế, cơ cấu đào tạo của các trường đại học, cao đẳng nghề trên toàn quốc, cũng như cơ cấu thị trường lao động trong và ngoài nước chiếm 70% nghề nghiệp, nhân lực cần đến kiến thức phổ thông từ các môn học tự nhiên.
Sau khi có hướng dẫn mới của Bộ GD&ĐT về môn học bắt buộc và lựa chọn vào ngày 3/8/2022, nhận thấy đây là vấn đề hết sức quan trọng, đòi hỏi các bậc phụ huynh phải vào cuộc để cùng với nhà trường tư vấn, động viên con em trong việc chọn môn học cho phù hợp, trường đã tổ chức tư vấn trực tiếp lần thứ 2 cho phụ huynh và học sinh, khi hiểu được vấn đề, kết quả đã có 210 học sinh (55%) lựa chọn các môn học tự nhiên.
Tại Trường THPT Vĩnh Linh, huyện Vĩnh Linh, Hiệu trưởng Nguyễn Hữu Thái cho biết, xác định trách nhiệm, vai trò quan trọng của nhà trường, giáo viên trong việc tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh, giúp các em biết được thế mạnh của mình nhằm lựa chọn nhóm môn phù hợp với năng lực, sở trường, trường đã chủ động cân nhắc, tính toán để thiết kế lại các môn học lựa chọn cho học sinh khối 10.
Sau khi Bộ GD&ĐT thay đổi Lịch sử trở thành môn học bắt buộc, trường đã tổ chức thêm một số buổi tư vấn kỹ lưỡng để phụ huynh và học sinh kịp thời nắm bắt tình hình và chọn được những môn học phù hợp với định hướng nghề nghiệp của các em.
Năm học này trường tuyển sinh 11 lớp 10 với 455 học sinh. Căn cứ vào thế mạnh về nguồn lực giáo viên và cơ sở vật chất của trường, đồng thời tạo cơ hội cho học sinh lựa chọn môn học theo nguyện vọng, nhà trường đã xây dựng 5 nhóm môn học với 5 chuyên đề học tập.
Các chuyên đề học tập hầu như gắn với các khối truyền thống xét tuyển đại học, cao đẳng như Toán, Vật lý, Hóa học (4 lớp); Toán, Hóa học, Sinh học (2 lớp); Ngữ văn, Lịch sử, Địa Lý (2 lớp)…
Các nhóm môn và chuyên đề học tập được công bố rõ ràng trên trang web của trường để học sinh và phụ huynh theo dõi. Đồng thời lưu ý phụ huynh, học sinh cần xác định nghề nghiệp sau này rồi mới chọn nhóm môn học. Nếu lựa chọn nhóm môn xong mới chọn nghề sẽ rất khó khăn vì không phù hợp.
Năm học 2022 - 2023, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, TP. Đông Hà tuyển sinh 8 lớp chuyên (Toán, Vật lý,Hóa học,Sinh học, Tiếng Anh, Tin học, Ngữ văn, Lịch sử - Địa lý) và 1 lớp không chuyên với tổng số 271 học sinh. Trường đã lên phương án sắp xếp nhóm môn học lựa chọn và cụm chuyên đề học tập cụ thể cho từng lớp.
Công tác tư vấn cho học sinh, phụ huynh được tổ chức chặt chẽ nhằm giúp học sinh chọn các môn học phù hợp với năng lực nhằm phát triển định hướng nghề nghiệp tương lai.
Hiệu trưởng nhà trường Nguyễn Hoài Nam cho biết, căn cứ vào số lượng học sinh đăng ký môn học lựa chọn, trường bố trí xếp lớp và thời khóa biểu khoa học, tối ưu, thuận lợi nhất cho giáo viên và học sinh. Theo đó, nếu một môn học lựa chọn có trên 20 học sinh cùng lớp đăng ký học thì tiết học môn đó diễn ra bình thường.
Nếu môn lựa chọn nào có học sinh từ các lớp chuyên khác nhau đăng ký học thì đến tiết học đó các em phải di chuyển đến phòng học chung để tham gia học tập với thời khóa biểu được bố trí vào 2 tiết cuối buổi học hoặc cuối tuần.
Đối với các môn Âm nhạc và Mỹ thuật, do trường hiện tại không có giáo viên dạy nên chưa bố trí dạy học các bộ môn này. Khi trường hợp đồng được giáo viên giảng dạy, căn cứ vào nhu cầu của học sinh, nhà trường sẽ bố trí hình thức dạy học phù hợp.
Sau khi tổ chức cho học sinh lớp 10 đăng ký môn học lựa chọn, trường công bố danh sách cụ thể của từng em và môn các em đã chọn để học sinh dò và điều chỉnh sai sót nếu có. Cách tổ chức, tư vấn cho học sinh chọn môn học lựa chọn của trường đã đảm bảo quyền lợi tối đa cho học sinh trong việc chọn môn, nên được toàn bộ học sinh nhà trường hài lòng, hưởng ứng.
Trưởng Phòng Giáo dục trung học - Giáo dục thường xuyên, Sở GD&ĐT Lê Văn Tính cho biết, năm học 2022 - 2023 toàn tỉnh có 31 trường tuyển sinh lớp 10. Với học sinh có năng lực, sở thích, xu hướng nghề nghiệp rõ ràng thì việc chọn môn học lựa chọn không khó; số còn lại việc lựa chọn dễ theo cảm tính, hoặc đôi khi các em nghe theo bạn bè đến khi vào học mới thấy mình không phù hợp. Việc chuyển sang môn học khác giữa chừng rất khó khăn.
Vì vậy, các nhà trường cần chú trọng hơn nữa công tác truyền thông, tư vấn cho học sinh và gia đình hiểu cơ bản về môn học bắt buộc, môn lựa chọn và chuyên đề học tập tương ứng; hiểu rõ mục tiêu giáo dục hướng nghiệp đối với bậc THPT của Chương trình GDPT 2018; từ đó giúp các em chọn môn học đáp ứng nhu cầu, năng lực của bản thân và phù hợp xu thế nghề nghiệp xã hội.