Chuẩn bị đàm phán thương mại với Mỹ, Nhật Bản rà soát rào cản phi thuế quan với ô tô và nông sản
Ông Trump từ lâu cáo buộc việc Nhật Bản đưa ra các quy định dành riêng cho sản phẩm trong nước và nhập khẩu là một rào cản với doanh nghiệp Mỹ muốn mở rộng thị trường tại Nhật...
Ông Trump nhiều lần chỉ trích việc đường phố Nhật vắng bóng ô tô Mỹ - Ảnh: Nikkei Asia
Thời gian quan, Chính phủ Nhật Bản đã rà soát các rào cản phi thuế quan mà chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump phản đối, bao gồm các quy định với ô tô và nông sản nhập khẩu. Động thái nhằm chuẩn bị cho các cuộc đàm phán về thuế quan với Washington.
“Tôi muốn thực hiện các phân tích chi tiết nhất có thể”, Thủ tướng Nhật Shigeru Ishiba nói về đàm phán với Mỹ trong cuộc họp về ngân sách tại Hạ viện ngày 14/4. “Chúng ta cần nhanh chóng và rõ ràng trong việc thể hiện cách chúng ta sẽ giải quyết các rào cản phi thuế quan”.
Ông Ishiba lấy ví dụ các rào cản phi thuế quan như tiêu chuẩn an toàn với ô tô.
Ông Trump từ lâu cáo buộc việc Nhật Bản đưa ra các quy định dành riêng cho sản phẩm trong nước và nhập khẩu là một rào cản với doanh nghiệp Mỹ muốn mở rộng thị trường tại Nhật. Tokyo hiện đang tiến hành rà soát các vấn đề tương tự dựa trên Báo cáo Ước tính Thương mại Quốc gia về Rào cản Thương mại Nước ngoài do Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) công bố hôm 31/3.
Báo cáo gần 400 trang của USTR có 11 trang về Nhật Bản, trong đó nhấn mạnh về các rào cản phi thuế quan đối với ô tô và nông sản nhập khẩu vào Nhật. Thông qua rà soát, Tokyo dự kiến sẽ đưa ra các thay đổi phù hợp để ít gây tác động nhất tới các ngành công nghiệp trong nước.
Cụ thể, Chính phủ Nhật sẽ xem xét nới lỏng các quy định với ô tô nước ngoài. Ô tô nhập khẩu vào Nhật hiện phải trải qua quy trình kiểm tra theo tiêu chuẩn an toàn của Nhật. Ngoài ra, thời gian để được cấp các loại giấy phép cần thiết để sản xuất tại Nhật hiện là khoảng 2 tháng.
Báo cáo của USTR cũng chỉ trích các chính sách ô tô điện của Nhật, cáo buộc hệ thống trợ cấp của nước này chủ yếu mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất trong nước. Báo cáo dẫn tiêu chuẩn về hệ thống sạc nhanh xe điện như một rào cản khiến ô tô điện Mỹ khó thâm nhập thị trường Nhật.
Các cơ quan Chính phủ Nhật cũng đang cân nhắc nới lỏng các quy định trong hệ thống chứng nhận an toàn. Các tiêu chuẩn hiện tại yêu cầu ô tô hoạt động tại Nhật phải được thử nghiệm về mức độ hư hỏng trong các vụ va chạm từ phía sau. Hiện tại có đề xuất cho phép áp dụng các tiêu chuẩn của Mỹ trong những cuộc thử nghiệm như vậy.
Ông Trump thời gian qua nhiều lần chỉ trích việc đường phố Nhật vắng bóng ô tô Mỹ.
“Chúng tôi cho rằng ô tô Mỹ sẽ không được bán ở Nhật kể cả khi các rào cản phi thuế quan được xóa bỏ. Nhưng việc thể hiện thiện chí sẵn sàng sửa đổi quy định sẽ mang lại lợi thế cho chúng tôi trong đàm phán”, một nguồn tin thân cận trong chính phủ Nhật nói với tờ báo Nikkei Asia.
Nhật Bản cũng đang cân nhắc lựa chọn điều chỉnh quy định với nông sản nhập khẩu. Về mặt hàng gạo, bên cạnh mức thuế quan cao của Nhật, báo cáo của USTR cũng chỉ trích hệ thống nhập khẩu, bán buôn và bán lẻ của Nhật là “quy định ngặt nghèo và kém minh bạch”, đồng thời bày tỏ quan ngại việc gạo Mỹ vắng bóng trên thị trường Nhật.
Về thịt lợn, báo cáo cho rằng Nhật sử dụng cơ chế đánh thuế lũy tiến đối với hàng nhập khẩu giá rẻ - quy định được Washington xem là một rào cản với hàng nhập khẩu. Về thịt bò, báo cáo kêu gọi Nhật Bản bỏ quy định yêu cầu nhà sản xuất loại loại bỏ một số phần thịt mà Tokyo cho là có nguy cơ gây hại cho sức khỏe.
Ngoài lĩnh vực nông nghiệp, báo cáo của USTR cũng cáo buộc các công ty Nhật Japan Post, Japan Post Bank và Japan Post Insurance gây tổn hại tới sự cạnh tranh trên thị trường bảo hiểm Nhật.
Về giáo dục, báo cáo cho rằng “Nhật Bản không đối xử với cơ sở tại Nhật Bản của các trường đại học nước ngoài giống như với các cơ sở giáo dục đại học trong nước về mặt thuế, học bổng, tài trợ và trợ cấp nghiên cứu".
Người sẽ đại diện Chính phủ Nhật tham gia đàm phán thương mại với Mỹ là ông Ryosei Akazawa, Bộ trưởng Chính sách Kinh tế và Tài chính Nhật Bản. Ông Akazawa dự kiến sẽ có cuộc gặp với người đồng cấp Mỹ, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent vào thứ Năm (17/4).
Việc rà soát và xem xét lại các rào cản phi thuế quan với hàng nhập khẩu Mỹ được kỳ vọng sẽ là một “quân bài” của Tokyo trong đàm phán. Tuy nhiên, việc giảm các rào cản này có thể không dễ dàng.
“Nhiều rào cản trong số đó đã được chỉ ra từ lâu. Nhưng việc thay đổi các quy định này không hề dễ bởi việc này sẽ làm tăng chi phí mua hàng của doanh nghiệp Nhật”, ông Kohei Okazaki, nhà kinh tế thị trường trưởng tại công ty tài chính Nomura Securities nhận xét.
Theo ông Okazaki, các tiêu chuẩn cho hệ thống sạc xe điện và chìa khóa ô tô là những mảng còn dư địa để đàm phán. Tuy vậy, vị chuyên gia cho rằng giải quyết vấn đề thương mại chung chỉ bằng việc nới lỏng rào cản phi thuế quan rất khó. Tokyo có thể sẽ cần phải cam kết mở rộng thị trường cho doanh nghiệp Mỹ.
Hiện tại, Chính phủ Nhật cũng đang có một số “quân bài” khác để đàm phán như cam kết hợp tác phát triển dự án khí tự nhiên hóa lỏng tại bang Alaska (Mỹ) và tăng mua thiết bị quân sự của Mỹ.
Theo chính sách thuế đối ứng được ông Trump công bố hôm 2/4, hàng hóa Nhật nhập khẩu vào Mỹ chịu thuế đối ứng 24%. Hiện ông Trump đang hoãn áp dụng mức thuế quan này trong 90 ngày để đàm phán.
Nhật Bản là một trong những quốc gia được chính quyền Trump ưu tiên sắp xếp đàm phán thương mại. Hiện đã có hơn 75 quốc gia tiếp cận Washington để thương thảo về thuế đối ứng.
