Chuẩn bị kỹ, theo đến cùng vấn đề

Chủ yếu tập trung ở đại biểu chuyên trách

Các phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp HĐND tỉnh Điện Biên được tổ chức theo hình thức "hỏi nhanh - đáp gọn"; tính tranh luận ngày càng được phát huy, làm cho không khí phiên họp sôi nổi, dân chủ và trách nhiệm. Sau chất vấn và trả lời chất vấn đã làm rõ được trách nhiệm của thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành các vấn đề quan trọng, bức xúc ở địa phương; xác định được phương hướng, giải pháp để kịp thời khắc phục và triển khai tốt hơn các nhiệm vụ, thực hiện hiệu quả các nghị quyết của HĐND tỉnh. Chủ tọa kết luận cụ thể, giao nhiệm vụ rõ ràng, đến nay kết luận của Chủ tọa tại các phiên chất vấn và trả lời chất vấn đã được lãnh đạo UBND tỉnh, thủ trưởng các sở, ban, ngành chỉ đạo, giải quyết cơ bản triệt để.

Đại biểu chất vấn tại kỳ họp thường kỳ cuối năm 2021 của HĐND tỉnh Điện Biên

Ảnh: Tuyết Anh

Cùng với đó, Thường trực HĐND tỉnh Điện Biên cũng đã chú trọng tổ chức các phiên giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND bằng các hình thức phù hợp, tập trung vào những vấn đề nổi cộm, bức xúc, được các đại biểu và cử tri quan tâm. UBND tỉnh, các cơ quan, đơn vị, các địa phương chuẩn bị tốt những nội dung liên quan đến vấn đề giải trình, nắm rõ nội dung công việc thuộc trách nhiệm quản lý, bám sát chức năng, nhiệm vụ, giải trình rõ vấn đề đại biểu quan tâm đặt câu hỏi. Thường trực HĐND tỉnh kết luận, chỉ rõ những kết quả đạt được, những vướng mắc, bất cập, hạn chế, nguyên nhân và trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước trong thực hiện nhiệm vụ được giao cần khắc phục trong thời gian tiếp theo.

Tuy đã có nhiều cố gắng, song số lượng đại biểu HĐND tham gia chất vấn, đặt câu hỏi yêu cầu giải trình còn ít, chủ yếu tập trung ở đại biểu chuyên trách; nội dung chất vấn chưa phản ánh hết các vấn đề nổi cộm trong đời sống xã hội; việc trả lời của thủ trưởng một số cơ quan, đơn vị chưa đi thẳng vào nội dung câu hỏi của đại biểu; việc thực hiện cam kết sau chất vấn, giải trình có việc còn chậm; theo dõi, giám sát kết quả thực hiện cam kết sau chất vấn có việc chưa thường xuyên... Nguyên nhân chủ yếu do phần lớn đại biểu HĐND tỉnh hoạt động kiêm nhiệm; điều kiện thu thập, phân tích thông tin có nội dung còn hạn chế, mặt khác còn có đại biểu ngại va chạm; việc theo dõi, đôn đốc việc thực hiện cam kết, kết luận sau chất vấn, giải trình có việc chưa thường xuyên...

Khảo sát trực tiếp từ cơ sở hoặc các vụ việc điển hình

Từ thực tế trên, để nâng cao hoạt động chất vấn, giải trình tại các kỳ họp HĐND và các phiên họp Thường trực HĐND cấp tỉnh, theo Thường trực HĐND tỉnh Điện Biên, cần xác định, hoạt động chất vấn, giải trình không chỉ là quyền mà còn là trách nhiệm trước Nhân dân, trước cử tri. Trong quá trình giám sát, với trách nhiệm của mình, đại biểu thấy những vấn đề bức xúc, nổi cộm, những biểu hiện của thiếu tinh thần trách nhiệm trước công việc, không nghiêm túc trong tuân thủ pháp luật... phải yêu cầu các cơ quan liên quan và người có thẩm quyền báo cáo, giải trình, làm rõ. Đại biểu HĐND tỉnh phải có bản lĩnh chính trị, tâm huyết, trí tuệ, không né tránh, không ngại va chạm, bám sát cơ sở để kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cử tri.

Chủ đề, nội dung chất vấn, giải trình cần có sự chủ động chuẩn bị kỹ càng, thu thập đầy đủ thông tin, tiến hành khảo sát trực tiếp từ cơ sở hoặc các vụ việc điển hình. Việc đặt câu hỏi chất vấn, yêu cầu giải trình cần trọng tâm, thiết thực, có căn cứ xác đáng, địa chỉ cụ thể; nghiên cứu kỹ cơ sở pháp lý và thực tiễn, nắm bắt đầy đủ, chính xác vấn đề, bảo đảm yêu cầu chất vấn, giải trình mang tính xây dựng và đúng quy định pháp luật. Bên cạnh đó, chú trọng cung cấp thông tin cho đại biểu, khuyến khích, động viên và gợi ý để mở rộng đối tượng đại biểu không chuyên trách, tạo sự lan tỏa. Cần thiết khuyến khích những đại biểu có hiểu biết sâu về nội dung, các Ban của HĐND (theo lĩnh vực) chuẩn bị kỹ các tài liệu để có thể tái chất vấn, tranh luận với tinh thần theo đến cùng vấn đề, thể hiện trách nhiệm của đại biểu dân cử trước cử tri và Nhân dân.

Quá trình điều hành, Chủ tọa khuyến khích trao đổi, đối thoại làm rõ vấn đề, tranh luận đến cùng và kết thúc đúng lúc; kết luận phải rõ ràng, có đánh giá, nhận xét ưu điểm, hạn chế trong quá trình chất vấn, giải trình và những vấn đề cần rút kinh nghiệm; xác định trách nhiệm của cơ quan, đơn vị trong việc giải quyết các vấn đề. Ban hành nghị quyết (nếu cần thiết) để làm cơ sở giám sát việc thực hiện cam kết. Chỉ đạo theo dõi, đôn đốc, giám sát đến cùng việc thực hiện các cam kết, chất vấn, kết luận giải trình.

Để tăng cường tính công khai, dân chủ trong hoạt động chất vấn, giải trình của HĐND, ngoài tiếp tục tổ chức phát thanh, truyền hình trực tiếp, Thường trực HĐND tỉnh Điện Biên cho rằng, cần đăng tải các phóng sự, phỏng vấn về nội dung được chất vấn, giải trình, tạo điều kiện cho cử tri và Nhân dân theo dõi, giám sát hoạt động của đại biểu HĐND tỉnh; đồng thời, tăng cường ý thức, trách nhiệm của đại biểu HĐND, người trả lời chất vấn và của các cơ quan quản lý nhà nước.

LÊ HOA