Chuẩn hóa dữ liệu y tế để triển khai mạnh mẽ y tế từ xa

Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế phát biểu tại hội thảo.

Sáng 11/12, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế phối hợp với UNDP, KOFIH và Bệnh viện Kangbuk Samsung-Hàn Quốc tổ chức hội thảo Việt Nam-Hàn Quốc về y tế từ xa lần thứ 2, nằm trong khuôn khổ dự án "Ứng dụng y tế từ xa nhằm tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế cho các nhóm yếu thế tại Việt Nam".

Sự cấp thiết chuẩn hóa dữ liệu y tế

Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế cho hay, y tế từ xa không chỉ là một giải pháp kỹ thuật, mà là một phương thức tổ chức lại dịch vụ y tế theo hướng lấy người bệnh làm trung tâm, rút ngắn khoảng cách địa lý, chia sẻ tri thức chuyên môn và nâng cao năng lực của tuyến y tế gần dân nhất.

Tuy nhiên, để y tế từ xa phát triển bền vững, chúng ta không thể chỉ dừng lại ở việc kết nối. Thách thức lớn nhất hiện nay nằm ở chuẩn hóa dữ liệu, bảo đảm an toàn thông tin, xây dựng niềm tin số và thiết kế cơ chế vận hành dài hạn.

Ông Nguyễn Trường Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Y tế Quốc gia cho hay, hiện nay Việt Nam khan hiếm dữ liệu cao cho trí tuệ nhân tạo trong y tế. Số lượng dữ liệu cho ứng dụng AI mới chỉ có rất ít, phần lớn dữ liệu này tồn tại ở dạng phi câu trúc (một tập hợp hỗn hợp gồm hình ảnh, video, âm thanh, và văn bản tự do không được sắp xếp gọn gàng, không thể sử dụng ngay để huấn luyện các mô hình AI.

Các tính năng cốt lõi của chất lượng dữ liệu cao còn nhiều vấn đề phải quan tâm, thí dụ như về tính phù hợp, dữ liệu phải liên quan trực tiếp đến nhiệm vụ mà AI được giao. Về tính đa dạng, tập dữ liệu huấn luyện phải phản ánh đầy đủ các kịch bản, nhóm đối tượng và các trường hợp đặc thù trong thực tế.

Toàn cảnh hội thảo.

Bên cạnh đó, cần phải bảo đảm tính chính xác và toàn vẹn của dữ liệu, điều đó đòi hỏi quá trình "làm sạch" dữ liệu thô để bảo đảm tính toàn vẹn của dữ liệu đầu vào. Tính nhất quán trong gán nhãn cũng rất quan trọng để AI có thể học dữ liệu một cách đúng đắn.

Việt Nam cũng gặp thách thức thiếu chuẩn hóa dữ liệu tiếng Việt để xây dựng các mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt.

Theo các chuyên gia, khám chữa bệnh từ xa mang lại lợi ích lớn cho người dân và xã hội nhưng tạo ra những nguy cơ, phạm vi tấn công mạng rộng hơn và các thách thức về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Do đó, để bảo đảm an toàn dữ liệu y tế, dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư của người bệnh cần đồng bộ triển khai trong khám chữa bệnh từ xa: Công nghệ-quy trình-quy định pháp lý-nâng cao nhận thức.

Bộ Y tế sẽ ban hành hướng dẫn đạo đức về AI trong y tế

Ông Nguyễn Trường Nam cho rằng, để sử dụng và quản lý trí tuệ nhân tạo trong y tế cần hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý điều chỉnh việc sử dụng AI trong y tế. Theo đó, Bộ Y tế sẽ xây dựng các quy định về kiểm định, cấp phép và giám sát chất lượng AI trong khám, chữa bệnh, bảo đảm chỉ những hệ thống AI đạt tiêu chuẩn mới được triển khai trong thực tế lâm sàng.

Để tăng cường chất lượng dữ liệu y tế và bảo vệ dữ liệu người bệnh, Bộ Y tế sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để bảo đảm các hệ thống Al tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo mật thông tin, tránh nguy cơ lộ lọt dữ liệu cá nhân.

Một yếu tố quan trọng là Bộ Y tế sẽ ban hành các hướng dẫn đạo đức về AI trong y tế, quy định rõ trách nhiệm của các bên liên quan. Mọi quyết định điều trị cuối cùng phải có sự giám sát và xác nhận của bác sĩ, bảo đảm trách nhiệm chuyên môn và quyền lợi của người bệnh.

"Bộ Y tế sẽ tiếp tục nghiên cứu, đánh giá và điều chỉnh chính sách liên quan đến AI trong y tế, bảo đảm các giải pháp công nghệ mới được ứng dụng hiệu quả, an toàn, phù hợp với hệ thống y tế Việt Nam, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn đạo đức trong khám, chữa bệnh. Theo đó, sẽ sử dụng các bộ tiêu chuẩn quốc tế để xây dựng bộ dữ liệu chuẩn hóa, phát triển chương trình giáo dục và đào tạo cho bác sĩ và nhân viên y tế để hiểu và sử dụng AI hiệu quả trọng công việc", ông Nam cho hay.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế.

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, việc chuẩn hóa dữ liệu khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế rất quan trọng để ứng dụng bệnh án điện tử phục vụ khám chữa bệnh từ xa.

Vì thế, các bệnh viện cần phải nâng cấp hạ tầng phần cứng, quy trình quản lý đáp ứng vận hành và đáp ứng tiêu chuẩn an toàn thông tin theo cấp độ 2 theo mức hiện nay và cấp độ 3; tham khảo các mẫu bệnh án chuyên khoa phù hợp; tham gia góp ý các bộ tiêu chuẩn do Bộ Y tế dự thảo và ban hành.

Đồng thời, bệnh viện cần chuẩn bị nguồn lực để nâng cấp phần mềm bệnh án điện tử theo chuẩn cấu trúc liên thông và chuẩn thuật ngữ.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn mong muốn các kết quả, khuyến nghị và kinh nghiệm được chia sẻ tại hội thảo sẽ góp phần định hình các chính sách và mô hình triển khai cụ thể, khả thi và bền vững sau khi dự án kết thúc.

THIÊN LAM