Chuẩn mực của nghệ sĩ

Trong 2 ngày qua, mạng xã hội dậy sóng vụ gia đình nghệ sĩ Quốc Nghiệp - Ngọc Mai (O Sen) quay clip sinh hoạt để lộ hình ảnh lá cờ ba sọc đỏ của chế độ cũ hiện diện trong ngôi nhà mà cả hai đang ở.

Đoạn clip đã được xóa. Quốc Nghiệp sau đó giải thích trên trang cá nhân về việc thiếu ý tứ để rơi vào tình huống nhạy cảm. Nghiệp cho biết đó là ngôi nhà mà hai vợ chồng tá túc trong thời gian ngắn khi sang Mỹ biểu diễn một chương trình cộng đồng. Tuy nhiên, cộng đồng mạng vẫn lên án, cho rằng là nghệ sĩ, người của công chúng và là công dân nước Việt Nam, Quốc Nghiệp - Ngọc Mai cần hành xử đúng mực khi sử dụng hình ảnh mạng xã hội.

Cũng như trường hợp ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng gần đây xuất hiện với với huy hiệu lạ xuất hiện trên bộ trang phục biểu diễn, có thể nghệ sĩ quá đơn giản trong suy nghĩ mà không biết công chúng sẽ theo dõi nhất cử nhất động của mình rồi bày tỏ thái độ hoặc quan điểm.

Với sự phát triển của mạng xã hội, những nền tảng, ứng dụng được giới trẻ sử dụng rộng rãi đang trở thành phương tiện để họ tiếp cận thông tin, học theo hành vi của nghệ sĩ một cách nhanh chóng. Vì vậy, chỉ một hành động, cử chỉ lệch chuẩn dù nhỏ cũng có thể gây ảnh hưởng lớn đến cộng đồng, chưa nói đến những vi phạm nghiêm trọng về mặt đạo đức và lối sống.

Người của công chúng phải nhận thức được rằng họ sẽ đối mặt với việc bị cơ quan quản lý xử phạt, bị nhãn hàng và khán giả quay lưng nếu như quá dễ dãi, thiếu trách nhiệm trong cách sử dụng mạng xã hội, cách phát ngôn và lựa chọn trang phục.

Đã là nghệ sĩ thì tầm quan trọng trong việc giữ gìn hình ảnh, đạo đức và tác phong nghề nghiệp phải đặt lên hàng đầu. Dễ thành tâm điểm, bị "soi" khi xuất hiện ngoài đời thường lẫn trên mạng xã hội... chính là những áp lực cần thiết để mỗi nghệ sĩ tự nhìn lại, hoàn thiện hình ảnh bản thân luôn đẹp trong mắt công chúng.

Cần có biện pháp mạnh hơn về mặt tài chính, bản quyền hình ảnh đối với những nghệ sĩ vi phạm chuẩn mực - bên cạnh việc phạt hành chính đơn thuần, chẳng hạn cấm diễn, cấm lên sóng, khóa tài khoản mạng xã hội... Mặt khác, cũng đã đến lúc áp dụng những biện pháp nghiêm khắc hơn đối với những người lợi dụng sơ hở của nghệ sĩ để câu like, câu view.

Bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Trưởng Phòng Thông tin điện tử Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử - Bộ Thông tin và Truyền thông, năm 2023 từng đề xuất Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xây dựng quy trình xử lý những cá nhân hoạt động nghệ thuật có hành vi vi phạm đạo đức, pháp luật bên cạnh Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, biểu diễn đã ban hành.

Tất nhiên, việc cấm diễn, cấm lên sóng hay khóa tài khoản mạng xã hội nên có thời hạn để làm sao quy trình xử lý đủ mức răn đe cần thiết nhưng cũng giúp cho nghệ sĩ vi phạm có cơ hội sửa sai, được quay lại với nghề nếu họ thật sự cầu thị.

NSƯT Nguyễn Công Ninh