Chung tay giảm thiểu rác thải nhựa

Mỗi năm cả nước có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường, nhưng chỉ có 10% lượng rác được tái chế, còn lại là xử lý theo cách chôn, lấp, đốt, khiến môi trường bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Chuyển biến

Kế hoạch về việc quản lý rác thải nhựa đại dương trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2021 - 2025 do UBND tỉnh ban hành, đề ra mục tiêu giảm 50% rác thải nhựa trên biển, đại dương và 50% ngư cụ khai thác thủy sản bị mất hoặc bị vứt bỏ được thu gom. Thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh, những năm qua, ngành chức năng và chính quyền các địa phương ven biển đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động ngư dân tích cực tham gia mô hình “Ngư dân mang rác thải nhựa vào bờ”.

Ngư dân Huỳnh Văn Tâm, ở phường Phổ Quang (TX.Đức Phổ) cho biết, biển ngày càng bị ô nhiễm nên sản lượng các loại hải sản giảm sút. Có nhiều mẻ lưới rác nhiều hơn cá. Để bảo vệ môi trường, thay vì vứt rác xuống biển, tôi gỡ và phân loại từng loại rác rồi bỏ vào túi mang về bờ xử lý. Không chỉ ông Tâm, mà ngày càng có nhiều ngư dân trên địa bàn tỉnh lắp đặt túi lưới chứa rác thải phía sau mui tàu, để thu gom các loại chai, lọ, bao bì thực phẩm sinh hoạt và các hoạt động trong chuyến biển. Loại rác thải chủ yếu là nhựa và kim loại, có thể được tái chế thành những sản phẩm hữu ích khác, góp phần vào việc giảm thiểu rác thải nhựa, làm sạch đại dương.

Sử dụng túi giấy để đựng sản phẩm thay cho túi ni lông để góp phần bảo vệ môi trường.

Để bảo vệ môi trường, người dân trên địa bàn TP.Quảng Ngãi tích cực tham gia mô hình “Tổ phụ nữ sử dụng túi ni lông thông minh”. Bà Nguyễn Thị Quy, ở phường Quảng Phú cho biết, nhiều hạn chế túi ni lông, tôi chuyển sang dùng giỏ xách nhựa để đi chợ, sử dụng túi vải trong mỗi lần mua sắm đồ dùng sinh hoạt hằng ngày, góp phần bảo vệ môi trường.

Chi cục trường Chi cục Bảo vệ môi trường Trần Thị Hạ Vũ cho biết, phong trào “Chống rác thải nhựa” được chính quyền các địa phương, người dân cũng như các tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh tích cực hưởng ứng. Cụ thể là thực hiện hiệu quả mô hình Chi hội “5 không, 3 sạch”, “Nói không với sản phẩm làm từ nhựa sử dụng một lần”, không sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần khó phân hủy như ống hút, chai nước, hộp nhựa đựng cơm, thức ăn, chén, đĩa nhựa... Qua đó, tạo sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức của cộng đồng, doanh nghiệp và người tiêu dùng, nhất là các cơ sở phân phối, bán lẻ đã tăng cường sử dụng bao bì thân thiện thay cho túi ni lông.

Đẩy mạnh tuyên truyền

Phong trào “Chống rác thải nhựa” tuy đã đạt được những kết quả tích cực nhưng chưa duy trì thường xuyên, liên tục. Nhiều người vẫn sử dụng sản phẩm nhựa một lần; các doanh nghiệp, cửa hàng, siêu thị... vẫn cung cấp túi ni lông miễn phí cho khách hàng vì giá thành thấp và sự tiện lợi. Phó Chủ tịch UBND huyện Tư Nghĩa Trần Thiên Thanh cho biết, Luật Bảo vệ môi trường 2020 đưa ra những quy định về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa... Tuy nhiên, việc loại bỏ hoàn toàn túi ni lông cũng như các sản phẩm nhựa dùng một lần khó phân hủy trong thời gian ngắn là hết sức khó khăn. Do đó, bên cạnh nỗ lực của các tổ chức, cá nhân thì Nhà nước cần ban hành cơ chế khuyến khích cụ thể, gắn với chế tài đủ mạnh nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện việc thay thế bao bì nhựa sử dụng một lần.

Kế hoạch của UBND tỉnh về việc thực hiện Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững, giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh đề ra mục tiêu đến năm 2025, có 85% hệ thống phân phối bán lẻ, siêu thị, trung tâm thương mại sử dụng sản phẩm bao bì thân thiện với môi trường thay thế dần cho sản phẩm bao bì nhựa dùng một lần khó phân hủy. Đồng thời, phấn đấu giảm 5 - 8% mức tiêu hao nguyên nhiên vật liệu của các ngành sản xuất; 50% các khu, cụm công nghiệp, làng nghề được phổ biến, nâng cao nhận thức về sản xuất và tiêu dùng bền vững…

Thời gian đến, Sở TN&MT tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức thực hiện có hiệu quả Đề án “Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống rác thải nhựa giai đoạn 2021 - 2025” theo Quyết định số 175/QĐ-TTg ngày 5/2/2021 của Thủ tướng Chính phủ; Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương, với mục tiêu đến năm 2030 sẽ giảm 75% lượng rác thải nhựa thải ra đại dương. Qua đó, nâng cao hiệu quả bảo vệ môi trường, góp phần thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững ở tất cả các khâu, từ sản xuất, đóng gói, bảo quản, logistics đến phân phối, tiêu dùng...

Bài, ảnh: MỸ HOA