'Chương mới' trong quan hệ Australia và Timor-Leste

Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles và Bộ trưởng Quốc phòng Timor Leste Filomeno da Paixão de Jesus ký Thỏa thuận hợp tác quốc phòng tiếp cận đối ứng. (Nguồn: Twitter)

Ngày 7/9, tại thủ đô Canberra, Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles và Bộ trưởng Quốc phòng Timor Leste Filomeno da Paixão de Jesus ký Thỏa thuận hợp tác quốc phòng tiếp cận đối ứng (DCA).

Thủ tướng Australia Anthony Albanese và Tổng thống Timor-Leste José Ramos Horta, người đang có chuyến thăm Astralia từ ngày 6-11/9, đã chứng kiến lễ ký.

Guardian đưa tin, theo thỏa thuận trên, mỗi quốc gia được quyền bảo vệ các binh sĩ quốc phòng của mình khi đến làm việc trên lãnh thổ nước kia. Các binh sĩ Timor-Leste khi sang Australia sẽ được bảo vệ, có trách nhiệm và đặc quyền giống như những gì mà binh sĩ Astralia sẽ nhận được khi đến Timor-Leste.

Thỏa thuận cũng cho phép Australa và Timor-Leste tăng cường hợp tác quốc phòng và an ninh, đặc biệt trong lĩnh vực hàng hải, nơi hai quốc gia có biên giới liền kề. Quân đội hai nước cũng sẽ có thêm nhiều cơ hội hợp tác như cùng tham gia tập trận, huấn luyện và hợp tác hỗ trợ nhân đạo.

Thủ tướng Australia Anthony Albanese nhấn mạnh hai nước đã nỗ lực hướng tới DCA trong hơn một thập kỷ và việc ký kết thỏa thuận là một bước tiến quan trọng trong quan hệ đối tác Australia và Timor-Leste.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles đánh giá, thỏa thuận DCA "mở ra chương mới trong quan hệ song phương". Hai nước là "các quốc gia láng giềng có chung lãnh hải, cụ thể là Biển Timor". Canberra mong muốn "DCA thúc đẩy các cuộc tập trận hàng hải chung" giữa hai nước.

Theo Ngoại trưởng Australia Penny Wong, DCA nhấn mạnh các cam kết của Australia trong việc thúc đẩy hòa bình và ổn định trong khu vực thông qua hợp tác chặt chẽ hơn với các đối tác Thái Bình Dương.

Các chuyên gia nói với Guardian rằng, thỏa thuận mới giữa Australia và Timor-Leste có ý nghĩa "quan trọng" và là "sự khẳng định về hợp tác an ninh chặt chẽ" trong bối cảnh căng thẳng gia tăng trong khu vực.

Đáng chú ý khi thỏa thuận được ký kết sau khi Tổng thống Ramos-Horta vào tháng trước cho hay, Timor-Leste có thể tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính của Trung Quốc nếu Australia và tập đoàn dầu khí Woodside Energy không xây dựng nhà máy lọc dầu giữa Biển Timor giàu tài nguyên và bờ biển phía Nam của đất nước.

Hiện Woodside đã xây dựng nhà máy lọc dầu tại Darwin (Australia), cách mỏ Greater Sunrise nằm ở bên giới giữa hai nước khoảng 500km trong khi Timor-Leste cách mỏ khai thác khoảng 200km.

Theo Sputnik, Timor-Leste là một quốc gia chiến lược quan trọng nằm giữa Australia, Indonesia và Singapore. Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh ảnh hưởng ở Thái Bình Dương, trong đó Washington bày tỏ lo ngại về mối quan hệ của Bắc Kinh với các nước trong khu vực.

Hồng Phúc