Chương trình khuyến công: Công cụ hỗ trợ hiệu quả cho phát triển công nghiệp vùng khó tỉnh Điện Biên

Hiệu quả rõ nét từ các đề án khuyến công sát thực tiễn

Giai đoạn 2021-2024, tỉnh Điện Biên đã triển khai 19 đề án khuyến công với tổng kinh phí hỗ trợ hơn 3,63 tỷ đồng. Trong đó, 7 đề án được hỗ trợ từ khuyến công quốc gia với 2,1 tỷ đồng và 12 đề án từ nguồn kinh phí địa phương với 1,53 tỷ đồng.

Năm 2025 dự kiến thực hiện 05 đề án khuyến công địa phương với kinh phí 550 triệu đồng và 02 đề án khuyến công quốc gia với kinh phí 600 triệu đồng.

Các đề án tập trung hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến, xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, hỗ trợ xử lý ô nhiễm môi trường, sản xuất sạch hơn… Đặc biệt, việc hỗ trợ thiết thực này đã tạo điều kiện để các cơ sở công nghiệp nông thôn mạnh dạn đầu tư mở rộng quy mô, nâng cao năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm.

Theo đại diện Công ty đầu tư phát triển mắc ca và giống cây lâm nghiệp Điện Biên, đơn vị có sản phẩm là Hạt Macadamia Điện Biên được công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp khu vực năm 2024 chia sẻ: “Nhờ sự hỗ trợ từ chương trình khuyến công, Công ty của chúng tôi đã đầu tư ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến vào chế biến quả mắc ca, từ đó tạo ra các sản phẩm chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và giá trị dinh dưỡng, giảm thời gian lao động thủ công, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của thị trường, giải quyết việc làm cho lao động địa phương, mang lại hiệu quả cho Công ty, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp địa phương.

Công ty TNHH Hương Linh Điện Biên với sản phẩm Diệp thanh trà - Trà xanh Shan tuyết cổ thụ đạt danh hiệu sản phẩm tiêu biểu cấp khu vực năm 2024

Không chỉ dừng lại ở hỗ trợ sản xuất, khuyến công Điện Biên còn quan tâm đến việc quảng bá sản phẩm. Năm 2021, 43 cơ sở với 84 sản phẩm tham gia bình chọn cấp huyện, kết quả có 50 sản phẩm được công nhận. Năm 2023, 34 cơ sở tham gia bình chọn cấp tỉnh, 17 sản phẩm được vinh danh là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu tỉnh Điện Biên. Năm 2024 đăng ký 09 sản phẩm tham gia bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp khu vực, có 04 sản phẩm, bộ sản phẩm được công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp khu vực năm 2024.

Việc bình chọn không chỉ giúp nâng tầm thương hiệu cho sản phẩm địa phương mà còn tạo động lực để các cơ sở công nghiệp nông thôn cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng. Ví dụ điển hình là Công ty Cổ phần Cà phê Hồng Kỳ Quốc Tế với bộ sản phẩm cà phê (HK5, HK10, HK12, HK13, HK15), Công ty TNHH Hương Linh Điện Biên với sản phẩm Diệp thanh trà - Trà xanh Shan tuyết cổ thụ đạt danh hiệu sản phẩm tiêu biểu cấp khu vực năm 2024.

Doanh nghiệp đồng hành, nhà nước tiếp sức

Tổng nguồn vốn huy động cho chương trình khuyến công giai đoạn 2021-2024 đạt 7,55 tỷ đồng, trong đó nguồn xã hội hóa từ doanh nghiệp đóng góp hơn 51,9% – gần 4 tỷ đồng. Đây là minh chứng rõ nét cho việc khuyến công đã thực sự trở thành lực hút mạnh mẽ, tạo niềm tin để doanh nghiệp cùng chung tay phát triển công nghiệp nông thôn.

Ông Phùng Mạnh Hùng – Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp tỉnh Điện Biên khẳng định: “Chúng tôi đặc biệt chú trọng đến các cơ sở có tiềm năng nhưng thiếu vốn đầu tư. Việc lồng ghép giữa hỗ trợ kỹ thuật và hỗ trợ truyền thông đã giúp các cơ sở nâng cao nhận diện sản phẩm, mở rộng thị trường”.

Không chỉ hỗ trợ thiết bị, Trung tâm còn tổ chức nhiều hoạt động nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác khuyến công. Năm 2022-2023, có 4 lượt cán bộ được cử đi đào tạo chuyên sâu. Năm 2024, chương trình hỗ trợ tham quan học tập tại 4 tỉnh phía Bắc với kinh phí hơn 130 triệu đồng đã mở ra nhiều cơ hội học hỏi, chia sẻ mô hình hay.

Đánh giá chung về chương trình, ông Vũ Hồng Sơn - Giám đốc Sở Công Thương Điện Biên nhận định: “Dù còn nhiều khó khăn về ngân sách và hạ tầng, song chương trình khuyến công đã phát huy hiệu quả thiết thực, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới tại các xã vùng cao”.

Từ nguồn kinh phí khuyến công quốc gia hỗ trợ, Công ty TNHH MTV Phúc Sơn tỉnh Điện Biên đã đầu tư Máy sấy (hong) đảo chiều gió giúp kiểm soát được độ ẩm của hạt mắc ca, bảo quản được lâu dài, chất lượng dinh dưỡng được đảm bảo,và tăng doanh thu cho công ty

Bên cạnh những kết quả nổi bật, chương trình khuyến công tại Điện Biên vẫn còn một số hạn chế. Một số nội dung quan trọng như hỗ trợ liên kết cụm ngành, nâng cao năng lực quản lý, tư vấn thông tin công nghiệp nông thôn chưa được triển khai trong suốt giai đoạn 2021-2025. Nguồn lực ngân sách địa phương còn hạn chế, chưa đủ để đầu tư đồng bộ, trong khi doanh nghiệp địa phương phần lớn quy mô nhỏ, sức đầu tư hạn chế.

Công tác triển khai đôi khi gặp lúng túng do cán bộ cấp huyện kiêm nhiệm, chưa được đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ khuyến công. Một số đề án phải điều chỉnh, thậm chí dừng triển khai do không đảm bảo tiến độ hoặc thay đổi định hướng ban đầu.

Trước thực tế này, Sở Công Thương kiến nghị Bộ Công Thương sớm trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 45/2012/NĐ-CP, đồng thời phê duyệt chương trình khuyến công quốc gia giai đoạn 2026-2030 để làm căn cứ pháp lý, tạo thuận lợi cho địa phương trong xây dựng kế hoạch.

Giai đoạn mới hướng tới phát triển bền vững

Tỉnh Điện Biên đang đặt mục tiêu đến năm 2030, ngành công nghiệp chiếm 12,1% cơ cấu kinh tế. Để hiện thực hóa mục tiêu này, chương trình khuyến công giai đoạn 2026-2030 sẽ được đầu tư 13 tỷ đồng, trong đó 10 tỷ từ nguồn khuyến công quốc gia. Các nội dung ưu tiên gồm: hỗ trợ mô hình kỹ thuật mới, phát triển sản phẩm tiêu biểu, cung cấp thông tin chính sách công nghiệp và đào tạo đội ngũ làm khuyến công chuyên sâu.

Ngoài ra, tỉnh cũng đặt trọng tâm vào ứng dụng công nghệ xanh, sản xuất sạch hơn và thúc đẩy tiêu dùng bền vững. Những sản phẩm truyền thống gắn với du lịch, sản phẩm OCOP sẽ tiếp tục được khuyến khích đầu tư, phát triển chuỗi giá trị.

Chia sẻ về định hướng sắp tới, ông Vũ Hồng Sơn cho biết: “Chúng tôi ưu tiên hỗ trợ các ngành nghề phù hợp với quy hoạch phát triển công nghiệp địa phương, tập trung giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp, cải cách thủ tục hành chính để doanh nghiệp an tâm đầu tư sản xuất lâu dài”.

Từ một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, nhờ sự trợ lực từ chương trình khuyến công, Điện Biên đang dần hình thành các vùng sản xuất công nghiệp nông thôn năng động, có tính cạnh tranh. Sự đồng hành của chính quyền, sự vào cuộc của doanh nghiệp và những chính sách hỗ trợ ngày càng thiết thực đang tạo nên bước chuyển mình đáng kể cho ngành công nghiệp địa phương.

Với nền tảng đạt được cùng sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho giai đoạn mới, khuyến công Điện Biên đang từng bước khẳng định vai trò là một trong những công cụ quan trọng thúc đẩy tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới.

Hà My