Chuyện 'bí ẩn' ở Idlib giờ mới hé lộ: Ai khiến Tổng thống Putin nổi giận vì 'đi đêm' với Syria để phá vỡ lệnh ngừng bắn 'Nga-Thổ'?

Lệnh ngừng bắn Idlib bất ngờ có sự tác động từ một nhân vật đứng ngoài cuộc chơi?

Theo nguồn tin độc quyền của Middle East Eye, Thái tử Mohammed bin Zayed của UAE đang kiên trì những nỗ lực thúc đẩy Tổng thống Syria Bashar al-Assad phá vỡ lệnh ngừng bắn với phiến quân được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn ở Idlib.

Có hay không việc UAE “đi đêm”?

Trong những tháng gần đây, các lực lượng Syria được hỗ trợ bởi không quân Nga đã đạt được những thành tựu đáng kể trước các nhóm phiến quân ở vùng tây bắc Idlib, Syria.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành can thiệp quân sự, giúp cân bằng cán cân trên chiến trường cho đến khi bạo lực được dập tắt bởi một thỏa thuận ngừng bắn do Moscow làm trung gian vào tháng trước.

Tuy nhiên, Thái tử Mohammed bin Zayed của UAE được cho là đang cố gắng phá vỡ thỏa thuận ngừng bắn giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan khi khuyến khích chính quyền Assad tái khởi động cuộc tấn công.

Vài ngày trước khi thỏa thuận ngừng bắn được ký kết trong cuộc họp kéo dài bốn tiếng rưỡi tại Điện Kremlin vào ngày 5/3, Thái tử UAE đã cử người anh trai Ali al-Shamsi và cố vấn an ninh quốc gia Tahnoun bin Zayed đến đàm phán một thỏa thuận với Tổng thống Assad ở Damascus.

Theo các nguồn tin, Thái tử UAE đã đồng ý trả cho chính quyền Assad số tiền 3 tỷ USD để tiếp tục cuộc tấn công ở Idlib, với 1 tỷ USD trong số đó sẽ được trả trước cuối tháng 3. Vào thời điểm ngừng bắn được công bố, 250 triệu USD đã được chuyển.

Thỏa thuận đã được nhất trí trong cuộc đàm phán bí mật và nghiêm ngặt nhất. Abu Dhabi đặc biệt lo ngại người Mỹ sẽ phát hiện ra hành động đi đêm này. Về cơ bản, Washington ủng hộ các nỗ lực của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ trong việc đối đầu với lực lượng của Tổng thống Assad ở Idlib, và đã từng không hài lòng với Thái tử Mohammed bin Zayed khi thả lỏng trừng phạt Iran.

Theo một nguồn tin cấp cao nói với Middle East Eye, trong cuộc đụng độ Idlib, hoàng tử al-Shamsi đã gặp Tổng thống Assad và đề nghị ông không tiến hành thỏa thuận với người đồng cấp Erdogan về lệnh ngừng bắn.

Lời đề nghị đã được đưa ra ngay trước cuộc gặp của hai nhà lãnh đạo Erdogan với Putin. Ông Assad trả lời rằng mình cần hỗ trợ tài chính. Cuối cùng hai bên đã thỏa thuận thành công với mức giá ở trên.

Khi quân đội Syria rục rịch quay trở lại các hoạt động đối đầu Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib thì người Nga cũng ngay lập tức nắm được thông tin và hành động.

“Tổng thống Putin đã rất tức giận”, nguồn tin cho biết.

Chính vì điều này, Tổng thống Putin đã cử Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoygu tới Damascus trong một chuyến thăm bất ngờ để ngăn chặn Chính phủ Syria nổ súng tấn công một lần nữa.

Thông điệp mà ông Shoygu đưa ra rất rõ ràng: “Chúng tôi không muốn khởi động lại cuộc tấn công này. Nga muốn lệnh ngừng bắn tiếp tục”. Đến lúc đó, Dubai đã trả 250 triệu USD cho Damascus, nguồn tin cho biết.

Một quan chức cấp cao của Thổ Nhĩ Kỳ cũng xác nhận rằng UAE đã đưa ra lời đề nghị như vậy với Chính phủ Syria. Hiện tờ Middle East Eye đang xác nhận lại thông tin từ phía UAE.

Thúc đẩy cuộc chiến Libya

Nói với Middle East Eye, các nguồn tin cho biết Thái tử Mohammed bin Zayed vẫn kiên trì nỗ lực để chính quyền Assad phá vỡ lệnh ngừng bắn ngay cả sau chuyến thăm của ông Shoygu. Đợt chuyển tiền thứ hai giá trị 1 tỷ USD đã được chuyển đến Damascus.

Có hai lý do để UAE sẵn sàng chi tiền cho Syria để nối lại cuộc tấn công ở Idlib.

Đầu tiên, Abu Dhabi muốn trói buộc quân đội Thổ Nhĩ Kỳ trong một cuộc chiến tốn kém ở tây bắc Syria. Thứ hai, Thái tử Mohammed bin Zayed muốn phân tán nguồn lực của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và đánh lạc hướng Tổng thống Erdogan trong việc bảo vệ Tripoli khỏi lực lượng của tướng Khalifa Haftar ở Libya.

Ngay cả khi Tổng thống Putin can thiệp để mục đích của UAE không thành công, Thái tử Mohammed bin Zayed vẫn muốn tiếp tục thuyết phục Chính phủ Syria phá vỡ lệnh ngừng bắn bằng cách có cuộc điện đàm trực tiếp với Tổng thống Assad.

Quan hệ nồng ấm giữa UAE và Chính phủ Syria đã được công khai trong thời gian qua. Tuy nhiên, theo các nguồn tin, động cơ chính của Thái tử Mohammed bin Zayed vẫn là muốn quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sa lầy ở Idlib và suy yếu ở Libya.

Cuộc tấn công kéo dài một năm ở Tripoli do Quân đội Quốc gia Libya (LNA) của tướng Haftar đã bị đình trệ do sự tham gia của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, đối với Tổng thống Putin, liên minh chiến lược của Nga với Thổ Nhĩ Kỳ vượt trên tất cả mọi sự cân nhắc khác. Chính vì vậy, việc duy trì lệnh ngừng bắn ở Idlib là quan trọng hơn.

Điều này khiến cho mục đích của Thái tử Mohammed bin Zayed và kế hoạch đắt giá của ông có nguy cơ không thành.

Mạnh Kiên